Βιβλιοάποψη: "Σχεδόν λευκή"

---Δημοσίευση: 07/09/2023---

Περίληψη οπισθόφυλλου:

Νότια Αφρική 1936. Όταν η μητέρα της εννιάχρονης Μπάι πεθαίνει ξαφνικά, τα πάντα στη ζωή της ανατρέπονται και τα όνειρά της διαλύονται. Μοναδική της συντροφιά καθώς μεγαλώνει, η φίλη της, Νοματέμπα, δημιούργημα της φαντασίας και της απελπισίας της. Μαζί της αντιμετωπίζει τις προκλήσεις που προκύπτουν πολεμώντας το απαρτχάιντ, τις κοινωνικές ανισότητες και τις φυλετικές διακρίσεις και χαράζει μια δύσκολη πορεία διεκδικώντας μια θέση στη ζωή και στον έρωτα. Αρκετά χρόνια αργότερα, στην πόλη Σάρπβιλ, γεννιέται η Ελπίδα, καρπός ενός μεγάλου, αλλά καταδικασμένου έρωτα. Η συνειδητοποίηση της διαφορετικότητάς της, μια και δεν είναι μαύρη, όπως η μητέρα της, αλλά... σχεδόν λευκή, τη σπρώχνει να αναζητήσει τον Λημνιό πατέρα της στη γειτονική Μοζαμβίκη. Σε μια χώρα που σπαράζεται από τον πόλεμο προκειμένου να απαλλαγεί από τους Πορτογάλους αποικιοκράτες, ο δρόμος της Ελπίδας συναντιέται με αυτόν του Τομάς, ενός Πορτογάλου συγγραφέα και επαναστάτη. Οι δυο τους περνούν διά πυρός και σιδήρου ελπίζοντας να παραμείνουν ζωντανοί, ελεύθεροι και μαζί. Μια συγκλονιστική ιστορία δύναμης και θάρρους για τους αγώνες των ανθρώπων που πάλεψαν να αλλάξουν τον κόσμο.

Η άποψή μου:

(γράφει η Μάγδα Μπάσιου)

Στο νέο της μυθιστόρημα η συγγραφέας Ιφιγένεια Τέκου, πραγματεύεται το ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων και της πορτογαλικής αποικιοκρατίας με φόντο τη Νότια Αφρική του 1936 έως και το 1974. Οι κύριοι πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος είναι η Μπάι και η κόρη της Ελπίδα, ενώ η ιστορία της μιας έπεται της άλλης.

Νάισνα, 1936. Η εννιάχρονη Μπάι χάνει ξαφνικά την έγκυο μητέρα της και έκτοτε ο κόσμος της γκρεμίζεται. Θυμώνει με τον πατέρα της για τον άδικο χαμό της, απομονώνεται και δημιουργεί μια φανταστική φίλη στο μυαλό της, τη Νοματέμπα (που στη γλώσσα των Ζουλού σημαίνει ελπίδα), ένα συναισθηματικό δεκανίκι, στο οποίο στρέφεται όταν βιώνει δύσκολες στιγμές. Το φανταστικό δημιούργημά της αποτελεί κυριολεκτικά αχτίδα φωτός για την ίδια, φωνή συνείδησης και δύναμη της λογικής της. Η ζωή της Μπάι έρχεται σύντομα να ανατραπεί με το νέο γάμο του πατέρα της και την έλευση της μητριάς της, η οποία επιθυμεί να την χειραγωγήσει και να την παντρέψει χωρίς να το επιθυμεί η ίδια.

Η Μπάι αποφασίζει να δραπετεύσει από τη "φυλακή" της, ενώ η μετέπειτα πορεία της ζωής της χαρακτηρίζεται από αδιανόητες κακουχίες, πόνο και δυστυχία, αλλά και εύρεση μιας απροσδόκητης οικογενειακής θαλπωρής κι άπλετης αγάπης. Ένας νέος φάρος στη ζωή της Μπάι έρχεται να φωτίσει τα σκοτάδια της: ο ερχομός της κόρης της Ελπίδας, καρπός του έρωτά της με το Λημνιό Βαγή. Ένα μωρό που εξαιτίας του χρώματός του έγινε αντικείμενο διαφόρων κακεντρεχών συζητήσεων και φυλετικών διακρίσεων. Ούτε έγχρωμη, όπως η μητέρα της, ούτε λευκή όπως ο πατέρας της -σχεδόν λευκή!

Η ιστορία της Ελπίδας συγκλίνει σε πολλά κομβικά σημεία με τη μητέρα της. Θα καταφέρει να επιβιώσει σε μια κοινωνία όπου οι φυλετικές διακρίσεις και οι κοινωνικές ανισότητες επικρατούν; Σε μια εποχή, όπου ο ζυγός των Πορτογάλων αποικιοκρατών κάνει την καθημερινότητα των ανθρώπων ανυπόφορη, υπάρχει άραγε ελπίδα;

Ένα άκρως συγκινητικό, κοινωνικό-ιστορικό μυθιστόρημα που φτάνει στα κατάβαθα της ανθρώπινης ψυχής κι αναδεικνύει περίτρανα το θεμελιώδες συναίσθημα της αγάπης. Εκεί που όλα φαίνονται να καταρρέουν, το αληθινό νοιάξιμο έρχεται να αποδείξει πως οι σκόπελοι μπορούν να ξεπεραστούν και να λάμψει από την αρχή η συντροφικότητα και το χαμόγελο στις ζωές των ανθρώπων.

"Η καλή τύχη θα σου φέρει χαρά, πρόσκαιρη χαρά, όμως είναι η κακή τύχη και οι συμφορές που θα σε πάνε μπροστά", γράφει κάπου η συγγραφέας...

Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός πως η Ιφιγένεια Τέκου έχει μελετήσει ενδελεχώς το ιστορικό ζήτημα του Απαρτχάιντ και των κοινωνικών ανισοτήτων κι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από την προσθήκη ενδεικτικών βιβλιογραφικών πηγών στο τέλος του βιβλίου. Παράλληλα, πολύ σημαντική είναι για τον αναγνώστη η πληροφόρησή του αναφορικά με τις συνθήκες που αντιμετώπιζαν οι Έλληνες μετανάστες στη νότια Αφρική την τρέχουσα περίοδο. Η γραφή της συγγραφέως ζεστή και οικεία, χωρίς έντονα συναισθηματικά φορτισμένο λόγο αλλά με αντικειμενική παράθεση των γεγονότων, συνδεδεμένη με στοιχεία μυθοπλασίας.

Η πλαισίωση των ηρωίδων της ιστορίας μας γίνεται με τρόπο δυναμικό μέσα από τη σκιαγράφηση της ισχυρής προσωπικότητάς τους, τη θέλησή τους για ζωή, το πείσμα τους απέναντι στην κοινωνική ανισότητα. Τέλος, οι ανατροπές δεν λείπουν από το μυθιστόρημα σε καίρια σημεία, προσδίδοντας έτσι αγωνία αλλά και συναισθήματα χαράς, ανακούφισης και λύτρωσης στον καθηλωμένο αναγνώστη. Ένα αναγνωστικό ταξίδι που παραδίδει μαθήματα ζωής και δύναμης για τους ανθρώπους που πάλεψαν να αλλάξουν τις ανισότητες στον κόσμο. Συγχαρητήρια κυρία Τέκου! Σας ευχαριστούμε!

Στοιχεία βιβλίου:

Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ

Συγγραφέας: Ιφιγένεια Τέκου

Σελίδες: 504

Ημερ. έκδοσης: 27/04/23

ISBN: 978-618-01-4801-5

Βιογραφικό της συγγραφέως:

Η Ιφιγένεια Τέκου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και πήρε μεταπτυχιακό τίτλο από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Εργάστηκε ως διοικητική υπάλληλος για αρκετά χρόνια σε πολυεθνικές εταιρείες, ενώ πλέον κάνει μεταφράσεις και παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα σε παιδιά.

Από τις εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά της "Το τελευταίο φως", "Η μοίρα της Πηνελόπης", "Δεξί κίτρινο λουστρίνι", "Το καλό μπλε σερβίτσιο", "Ο άντρας με τις κούκλες", καθώς και το βιβλίο της για εφήβους "Yolo - Ζεις μονάχα μια φορά".