Συνέντευξη στη Λούλα Σιγάλα

---Δημοσίευση: 17/09/2024---

Η Αργυρούλα (Λούλα) Σιγάλα έχει σπουδάσει Νομικά, Πολιτικές Επιστήμες και Εγκληματολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Paris II, Panthéon. Έχει υπηρετήσει ως Νομική Σύμβουλος στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών επί 32 χρόνια, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο επί 10 χρόνια και προσέφερε τις υπηρεσίες της αμισθί στην πολιτική ηγεσία, ενώ εκπροσώπησε τη χώρα στην ΕΕ (H.R.M. Steering Group), σε διεθνείς οργανισμούς και δίκτυα υποστήριξης του ερευνητικού ιστού (Eramore, Euraxess) ως πρόσφατα. Έχει τιμηθεί από τη Γαλλική Δημοκρατία με το μετάλλιο του Ακαδημαϊκού Φοίνικα και συνέβαλε στη γαλλοφωνία, κυρίως μέσω των διμερών σχέσεων και συμβάσεων του ΕΙΕ με το CNRS. Είναι μητέρα τριών παιδιών και γιαγιά μιας εγγονής. Το «ποιείν ποίησιν» και η συγγραφή βιβλίων είναι η σημερινή κυρίως ασχολία της. Το «Δρομολόγια μνήμης» είναι η πρώτη ποιητική συλλογή της.

Συνομιλήσαμε «ποιητικά» με τη Λούλα Σιγάλα, η οποία εξέδωσε πρόσφατα την ποιητική της συλλογή «Δρομολόγια Μνήμης» από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Πώς αντιμετωπίζετε την ποίηση: ως μια ταυτότητα ή ως μια ετερότητα μέσα στη σύγχρονη ζωή;

Λ.Σ.: Δεν βλέπω την σημασία αναφοράς ειδικά στη σύγχρονη ζωή. Η ποίηση είναι το μέσο έκφρασης με τρόπο ποιητικό. Ταυτότητα και ετερότητα συνυπάρχουν. Είναι σε διαρκή αλληλεπίδραση.

Ο ποιητής είναι μια περσόνα γύρω από τις λέξεις ή λειτουργεί με έναν ενστικτώδη ορμεμφυτισμό;

Λ.Σ.: Ο ποιητής ποιεί ποίησιν. Είναι το υποκείμενο, το πρόσωπο που κάνει χρήση των λέξεων. Χωρίς το υποκείμενο δεν υπάρχει τίποτα. Το πώς κάνει χρήση των λέξεων είναι υποκειμενικό. Συναρτάται με την παιδεία του, την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα του, την προέλευση του, την διάθεσή του... πολλά παίζουν ρόλο. Ακόμα και ο χρόνος, η στιγμή... Άλλωστε τις διαλέγει μία-μία... κι άλλοτε τον επισκέπτονται. Έτσι απλά.

Μπορεί η τέχνη να κλείσει τις πληγές των ανθρώπων μέσα σε μια ενδότερη υπαρξιακή διαλεκτική;

Λ.Σ.: Φυσικά και μπορεί, αυτός είναι ο σκοπός της να στρέψει το υποκείμενο στον ενδότερο εαυτό του. Το αν αυτό επιτυγχάνεται, έχει να κάνει με το υποκείμενο πάλι. Τον δέκτη αλλά και τον πομπό. Η μεγάλη τέχνη, σε οποία δημιουργική μορφή της εκπέμπει μέσω του υποκείμενου και απευθύνεται σε ένα άλλο υποκείμενο τον δέκτη. Διάδραση είναι. Και σωτηρία ψυχής και νου και σώματος.

Πιστεύετε ότι ακολουθείτε το δρόμο άλλων ποιητών ή ακολουθείτε μια μοναχική πορεία μέσα στη γραφή σας;

Λ.Σ.: Ακολουθώ την δική μου πορεία που δεν είναι μοναχική, όμως. Δεν εντάσσομαι σε ρεύματα, καθώς η ποίηση είναι ροή από μόνη της. Ή σε επισκέπτεται ή όχι. Στη θετική περίπτωση, την ακολουθείς και σε πάει και ο δρόμος "είναι ευδιάβατος", όπως γράφω σ’ ένα ποίημα μου.

Ποιες εικόνες κρατάτε μέσα σας από τη ζωή σας; Ποιές εικόνες με άλλα λόγια εφορμούν στη γραφή σας;

Λ.Σ.: Οι γέννες και τα γεννήματα μου, "στιγμές που σμίξαν σώματα και γίναν ένα κι ούτε πόντος, ούτε ανάσα" που γράφω σ’ ένα βιβλίο μου, στιγμές που ένιωσα ότι δικαιώνεται η ύπαρξή μου μέσα από ιδέες, αισθήσεις, αισθήματα, πράξεις, βιώματα που με ξεπερνούσαν.

Ποια ερωτήματα καλείται να απαντήσει ο ποιητής διαχρονικά αλλά και στο παρόν που ζούμε;

Λ.Σ.: Τα ερωτήματα που τον επισκέπτονται σε στιγμές αληθείας, ανοίγματος στον κόσμο, επικοινωνίας με τους άλλους, δοσίματος, απόδοσης με την θρησκευτική, σχεδόν λατρευτική έννοια απέναντι στον Κόσμο "που μας κοσμεί και τον τιμούμε". Δώρο είναι η ζωή που καλεί αντίδωρο.

Ποιο το νόημα της λέξης στην ποίηση; Μια απλή μορφή έκφρασης ή ένα ψυχικό αποτύπωμα;

Λ.Σ.: Οι λέξεις στην ποίηση είναι κατ’ εξοχήν, φορείς νοήματος. Ό,τι νοηματοδοτεί τη ζωή μάς αφήνει πάντα ψυχικό αποτύπωμα.

Είναι η ποίηση το καταφύγιο του ανθρώπου;

Λ.Σ.: Η ποίηση είναι ένα από τα καταφύγια των ανθρώπων ανά τους αιώνες. Αιγυπτιακοί πάπυροι περιέχουν ποίηση ερωτική άπειρου κάλους. Μια Σαπφώ, μέσα από σπαράγματα, ακόμα συγκινεί και μελετάται η ποίησή της. Η οποία ποίηση "είναι ζωγραφιά λαλούσα" κατά τον Σιμωνίδη τον Κείο για να δούμε και τον εσωτερικό δεσμό μεταξύ των διάφορων ειδών της τέχνης (την μεν ζωγραφιάν ποίησιν σιώπασαν την δε ποίησιν ζωγραφιάν λαλούσαν)...

Μπορεί ο κόσμος να ζήσει ποιητικά;

Λ.Σ.: Εκ του "ποιείν" ναι και κρίνεται απ’ τις "ποιήσεις" και τα "ποιήματα" του. Στην κυριολεξία, εν τούτοις, είναι τόσοι οι οροί και οι προϋποθέσεις που δεν μπορώ να απαντήσω με τρόπο γενικό.

(©Λιάνα Τζιμογιάννη, Ιωσήφ Αρνές για τα Βιβλιοσημεία)