Βιβλιοάποψη: "Γένεση"

---Δημοσίευση: 27/04/2023---

Περίληψη οπισθόφυλλου:

Η Άναξ ζει στο μακρινό μέλλον, σ’ ένα νησί που ονομάζεται Πολιτεία -το μόνο μέρος στον κατεστραμμένο από τον πόλεμο και τις ασθένειες κόσμο που παραμένει σταθερό και πειθαρχημένο, με «μόνο» κόστος την ελευθερία των πολιτών του. Η Άναξ έχει μελετήσει το βίο του Άνταμ Φορντ, ενός ευφυή επαναστάτη ο οποίος αγωνίστηκε για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ενάντια στην απολυταρχική κοινωνία του νησιού της. Τώρα, μόνη ενώπιον τριών Εξεταστών, καλείται να διαπραγματευτεί την ιστορία του τόπου της, καθώς και ζητήματα όπως «τι είναι άνθρωπος» και «τι σημαίνει να έχεις συνείδηση και ψυχή», προκειμένου να πάρει μια θέση στην Ακαδημία που διοικεί την Πολιτεία. Πριν, όμως, συμπληρωθούν οι ώρες της εξέτασής της, θα έρθει αντιμέτωπη με ένα τρομακτικό ερώτημα: Τι σημαίνει στ'αλήθεια να εiσαι άνθρωπος;

Μια συναρπαστική αλληγορία επιστημονικής φαντασίας με τη μορφή φιλοσοφικού θρίλερ.

Η άποψή μου:

(γράφει η Χρύσα Παναγοπούλου)

Θα ξεκινήσω λίγο ανορθόδοξα, με μια φράση του βιβλίου: ‘‘Κι όσο τα μέσα ενημέρωσης διασπείρουν τρόμο, τόσο οι άνθρωποι έχαναν την ικανότητά τους να πιστεύουν ο ένας τον άλλον’’...

Ο κύριος λόγος που μου αρέσουν τα δυστοπικά μυθιστορήματα είναι ότι παίρνουν μια δεδομένη αλήθεια και την επεκτείνουν, όσο δεν πάει άλλο. Αυτή η αναγωγή στο μέλλον δίνει στον αναγνώστη μια δραματικότητα. Τελείωσα το βιβλίο μόλις σε μισό απόγευμα, νομίζοντας ότι γράφτηκε το 2021, αφού αφορά μια ανεξέλεγκτη πανδημία πανώλης, για να διαπιστώσω έκπληκτη ότι γράφτηκε 13 χρόνια πριν! Μετράω στα συν, αυτό που μπόρεσε να οραματιστεί ο συγγραφέας -να μυρίσει και να γευτεί τον φόβο και την απόγνωση.

Αυτό που δεν περίμενα με τίποτα ήταν ότι κι εμείς οι αναγνώστες βρισκόμασταν στο Σπήλαιο του Πλάτωνα, βλέπαμε μόνο σκιές. Δεν μπορούσε κανείς μας να φανταστεί την αλήθεια που έρχεται στο τέλος. Αυτή την ωμή αλήθεια που διώχνει κάθε αμφιβολία και κάθε σκιά. Κι ας σε λένε τρελό, εσένα που τόλμησες να βγεις στο φως και να αντικρίσεις την αλήθεια κατάματα!

Ένα εφηβικό μυθιστόρημα, που όμως το κοινό του είναι πιο πλατύ γιατί απευθύνεται σε όλους εμάς, προκειμένου να επεξεργαστούμε έννοιες όπως ελευθερία, φόβος, συνείδηση, συνειδητότητα, υπακοή ή ανυπακοή σε διαταγές ανωτέρων. Χιλιάδες ερωτήματα περνούν από το μυαλό μου, που θα με κάνουν να ανατρέξω στην πρωταρχική πηγή, την Πολιτεία του Πλάτωνα. Κι αν κάποτε ήταν ένα όνειρο, τώρα αποτελεί επιτακτική ανάγκη να το διαβάσω!

Η Άναξ (παράδοξο όνομα αλήθεια, αφού στην αρχαία γλώσσα σημαίνει βασιλιάς) επιθυμεί να μπει στην Ακαδημία, δηλαδή στο συμβούλιο διοίκησης του νησιού της Πολιτείας, όπου βρίσκεται ο τελευταίος ανθρώπινος πολιτισμός. Το συμβούλιο βλοσυρό, πειθαρχημένο, αμετακίνητο. Της κάνει νευραλγικές ερωτήσεις σχετικά με το αντικείμενο μελέτης της, που δεν ήταν άλλο από τον πιο διάσημο επαναστάτη, που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα: τον Άνταμ Φορντ. Το ίδιο το όνομα είναι συμβολικό. Μας παραπέμπει στο βιβλίο της Γένεσις και τη δημιουργία του Αδάμ και ίσως όλα τα ονόματα στο βιβλίο να είναι συμβολικά, θέλοντας να δώσουν έμφαση και ένταση, θα έλεγα, στην ιστορία.

Οι ερωτήσεις μοιάζουν αθώες αλλά έχουν κάποιο ειδικό σκοπό -να κάμψουν τις άμυνες του εξεταζόμενου. Μέσα από τις απαντήσεις της Άναξ μας δίνεται μια ανασκόπηση του τι έχει προηγηθεί μέχρι σήμερα (βρισκόμαστε περίπου στο έτος 2078). Η Άναξ προσπαθεί να απαντήσει όσο πιο ουδέτερα γίνεται, καλύπτοντας τον θαυμασμό της για τον ίδιο τον επαναστάτη, όσο είναι δυνατόν.

Χιλιάδες ερωτήματα περνούν από το μυαλό μας: τι είναι σοφό και δίκαιο; Να ενεργείς με το συναίσθημα ή με τη λογική; Ποια είναι η σύσταση της ψυχής; Ποια είναι τα όρια του κάθε ανθρώπου; Τι σημαίνει ευθύνη; Έρχεται αντιμέτωπη με τον όρο ελευθερία;

Ένα λιτό εξώφυλλο, καταπραϋντικό θα έλεγα, αφού παρουσιάζει μια ήρεμη θάλασσα που αντικατοπτρίζει όμως το ‘Υδάτινο σύνορο’ που υπάρχει στις σελίδες του κι ένα βιβλίο που κρύβει διαφορετικές οπτικές από αυτά που δε χορταίνω να διαβάζω, καθώς σου δημιουργούν περισσότερα ερωτήματα από τις απαντήσεις που δίνουν. Κι όσο προχωρούν οι σελίδες, αναρωτιέσαι: ‘‘Πώς θα το τελειώσει άραγε;’’ Κι εκεί μπαίνει το στοιχείο του αιφνιδιασμού που ανεβάζει ακόμα ένα σκαλί πάνω το ανάγνωσμα. Αισθάνομαι ότι με τη Γένεση ένα νέο είδος γεννήθηκε: sci-fi και φιλοσοφία και μόνο επιφωνήματα θαυμασμού μπορούν να βγουν απ΄τα χείλη μου...

Στοιχεία βιβλίου:

Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ

Συγγραφέας: Μπέρναρντ Μπέκετ

Μετάφραση: Μαλβίνα Αβαγιανού

Ηλικία: Για παιδιά άνω των 15 ετών

Σελίδες: 208

Ημερ. έκδοσης: Ιανουάριος 2010

ISBN: 978-960-162-965-0

Βιογραφικό του συγγραφέα:

Ο Μπέρναρντ Μπέκετ γεννήθηκε το 1967 στη Νέα Ζηλανδία. Είναι συγγραφέας μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων για εφήβους και νέους (young adults) και εργάζεται ως καθηγητής γυμνασίου στην περιφέρεια της πρωτεύουσας Ουέλινγκτον, διδάσκοντας θεατρική αγωγή, μαθηματικά και αγγλική λογοτεχνία. Το πιο γνωστό του μυθιστόρημα στο εξωτερικό, "Genesis" ("Γένεση", 2006), με στοιχεία θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, γράφτηκε την περίοδο που παρακολουθούσε ένα ερευνητικό πρόγραμμα του Royal Society πάνω στη μετάλλαξη του DNA. Η "Γένεση" απέσπασε δύο σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία στη χώρα του και μεταφράστηκε σε 17 γλώσσες. Άλλα μυθιστορήματά του είναι: "Lester", 1999, "Red Cliff", 2000, "Jolt", 2001, "No Alarms", 2002, "Home Boys", 2003, "Malcolm and Juliet", 2004, "Deep Fried" (με την Clare Knighton), 2005, κ.ά., ενώ το 2003 εκδόθηκε ο τόμος με τα θεατρικά του έργα "3 Plays: Puck, Plan 10 From Outer Space, The End Of The World As We Know It".