Περίληψη οπισθόφυλλου:
1945: ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε. Ένας καινούργιος όμως τρόμος μόλις άρχιζε...
Το βιβλίο αυτό μάς μεταφέρει πιο ζωντανά από ποτέ στην εποχή που ο κόσμος στεκόταν στο χείλος της καταστροφής. Να ποια είναι η αλήθεια πίσω από κάθε κατασκοπικό θρίλερ που διαβάζουμε: οι λόγοι που η Αμερική και η Σοβιετική Ένωση βρέθηκαν παγιδευμένες σε ένα θανάσιμο αδιέξοδο· πόσο κοντά φτάσαμε σε έναν πυρηνικό όλεθρο· τι σκέφτονταν οι ηγέτες του κόσμου, από τον Στάλιν ως τον Μάο και από τον Ρίγκαν ως τον Γκορμπατσόφ· πώς συνωμοτούσαν οι μυστικοί πράκτορες και με ποιο τρόπο οι Ανατολικογερμανοί παραθεριστές συνέβαλαν στην πτώση του Τείχους. Μια ιστορία για διαπραγματεύσεις και τεχνάσματα, τυράννους και παιχνίδια ισχύος -και για απλούς ανθρώπους που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας.
Η άποψή μου:
(γράφει η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου)
Ο «πρύτανης των ιστορικών του Ψυχρού Πολέμου» Τζων Λιούις Γκάντις (τίτλος που του απονέμουν οι The New York Times) μας παρουσιάζει ένα έργο στιβαρό και απόλυτα κατανοητό, όχι μόνον από τους σπουδαστές του, για τους οποίους το προορίζει, αλλά και από κάθε ενδιαφερόμενο για τούτη τη σκοτεινή, πραγματικά «παγωμένη» εποχή με πρωταγωνιστές μονούς και διπλούς πράκτορες, κατασκόπους και θανάτους. Μια εποχή πολύ μακρινή και σχεδόν φανταστική για τους σημερινούς νέους, τους γεννημένους μέσα σε καιρούς ειρήνης και ευδαιμονίας, γνωστή μόνο από κινηματογραφικά έργα.
Ο συγγραφέας, βασισμένος σε μέχρι πρότινος μυστικά αρχεία, μας εξηγεί όχι μόνον τι συνέβη, αλλά και γιατί, ξεκινώντας από το 1945, όταν οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ από σύμμαχοι βρέθηκαν να είναι ανταγωνιστές, αποφεύγοντας οριακά την Κουβανική κρίση, ασχολούμενοι με τις μανούβρες του Νίξον και του Μάο, του Ρέηγκαν και του Γκορμπατσώφ.
Ο Γκάντις αποφεύγει μια απλή χρονολογική διήγηση και επικεντρώνεται περισσότερο στα γεγονότα και τις επιπτώσεις αυτών. Το αποτέλεσμα είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, πολύ μακριά από ένα «καθαρά ιστορικό» και ανιαρό αφήγημα. Κάνει συσχετισμούς μεταξύ των πράξεων των αρχηγών και των γεγονότων, καταδεικνύει την επιρροή κάποιων σημαντικών προσώπων πάνω σε άλλα, και μας παρουσιάζει την ιστορία του Ψυχρού Πολέμου μέσα από μια ευρεία προοπτική, και όχι την συνηθισμένη πρακτική "Αμερική εναντίον Σοβιετικής Ένωσης", "καλοί εναντίον κακών". Η εξιστόρηση γνωστών ή λιγότερο γνωστών γεγονότων συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση του Ψυχρού Πολέμου, κυρίως χάρη στη δεινότητα, την πείρα και τη μέθοδο που ακολουθεί ο συγγραφέας.
Ο χαρακτήρας του Ψυχρού Πολέμου αποφασίστηκε από την πρώτη αρχή, με τη ρίψη των ατομικών βομβών στην Ιαπωνία. Τόσο ο Τρούμαν όσο και ο Στάλιν έβγαλαν ακριβώς τα ίδια συμπεράσματα μετά το γεγονός. (Ο Τρούμαν σημείωνε: «το ζώο που αποκαλείται άνθρωπος και τα αισθήματά του δεν αλλάζουν και τόσο στο πέρασμα των χρόνων. Τώρα ή πρέπει να αλλάξει ή να αντιμετωπίσει την απόλυτη και πλήρη καταστροφή και ίσως χρειαστεί να τον διαδεχτεί ένας διαφορετικός πλανήτης». Ο Στάλιν έγραφε: «τα ατομικά όπλα δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν χωρίς να σημάνουν το τέλος του κόσμου»).
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Ο Ιωάννης Παύλος Β΄έθεσε τα πρότυπα κλονίζοντας την εξουσία σ’ ολόκληρη την Πολωνία, την υπόλοιπη Ανατολική Ευρώπη, ακόμα και τη Σοβιετική Ένωση. Άλλοι ακολούθησαν γρήγορα το παράδειγμά του. Ήταν ο Λεχ Βαλέσα, ο νεαρός Πολωνός ηλεκτρολόγος που μια μέρα του Αυγούστου του 1980 στάθηκε έξω από την κλειδωμένη πύλη των ναυπηγείων Λένιν στο Γκντανσκ- με τη φωτογραφία του πάπα δίπλα -για να ανακοινώσει την δημιουργία της Solidarnosc (της Αλληλεγγύης), του πρώτου ανεξάρτητου συνδικαλιστικού σωματείου που υπήρξε ποτέ σε μαρξιστική-λενινιστική χώρα. Ήταν η Μάργκαρετ Θάτσερ, η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, που απολάμβανε το ότι ήταν πιο σκληρή από τους άνδρες και αναζωογόνησε τη φήμη του καπιταλισμού στη Δυτική Ευρώπη. Ήταν ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, ο μικροκαμωμένος, πλειστάκις κυνηγημένος, αλλά αμείλικτα ρεαλιστής διάδοχος του Μάο Τσετούγκ, ο οποίος παραμέρισε τις απαγορεύσεις του κομμουνισμού στην ελεύθερη αγορά, ενθαρρύνοντας τον κινεζικό λαό να «πλουτίσει». Ήταν ο Ρόναλντ Ρέιγκαν, ο πρώτος επαγγελματίας ηθοποιός που έγινε πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και χρησιμοποίησε τις θεατρικές δεξιότητές του για να αποκαταστήσει την αυτοπεποίθηση της χώρας, να τρομάξει τους γηραλέους ηγέτες του Κρεμλίνου και, κατόπιν, να κερδίσει την εμπιστοσύνη του νέου και δυναμικού ηγέτη που πήρε τη θέση τους και να εξασφαλίσει τη συνεργασία του στο έργο της αλλαγής της Σοβιετικής Ένωσης. Ο νέος αρχηγός της Μόσχας ήταν, φυσικά, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που και ο ίδιος επιδίωξε να δραματοποιήσει αυτό που τον διέκρινε από τους προκατόχους του: με αυτόν τον τρόπο ανέτρεψε την εμμονή του κομμουνισμού με την ταξική πάλη, το αναπόφευκτο της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης, και κατά συνέπεια τις αξιώσεις του για μονοπώλιο στο ιστορικό αλάθητο.
Ήταν, λοιπόν, μια εποχή ηγετών που με την αμφισβήτησή τους στον τρόπο που ήταν τα πράγματα και την ικανότητά τους να εμπνέουν το κοινό να τους ακολουθεί -χάρη στις επιτυχίες τους στο θέατρο του Ψυχρού Πολέμου- αντιμετώπισαν, εξουδετέρωσαν και υπερνίκησαν τις δυνάμεις που διαιώνιζαν τον Ψυχρό Πόλεμο. Όπως όλοι οι καλοί δραματουργοί, έγραψαν, επιτέλους, επίλογο στο έργο.
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Κατηγορία: Ιστορία, Μαρτυρίες
Σειρά: Παγκόσμια και Σύγχρονη Ιστορία
Συγγραφέας: John Lewis Gaddis
Μετάφραση: Ρηγούλα Γεωργιάδου
Ηλικία: 18+
Σελίδες: 408 / Διαστάσεις: 14,5x20,5
Ημερ. έκδοσης: 22/10/2018
ISBN: 978-960-569-900-0
Βιογραφικό του συγγραφέα:
Ο John Lewis Gaddis είναι Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους ιστορικούς του Ψυχρού Πολέμου, έχοντας γράψει βιβλία που θεωρούνται κομβικά και που επηρέασαν με τη διαυγή ανάλυση και την κριτική οξύνοιά τους όχι μόνο τον τρόπο που αντιλαμβάνονταν τα κράτη της Δύσης τη διαμάχη μεταξύ των Υπερδυνάμεων ενόσω συνέβαινε, αλλά και την εξέλιξη της ιστορικής έρευνας και σκέψης για τον Ψυχρό Πόλεμο μετά την πτώση του Σιδηρού Παραπετάσματος. Το 2012 ο John L. Gaddis κέρδισε το βραβείο Pulitzer στην κατηγορία Βιογραφία/Αυτοβιογραφία για το βιβλίο του "George F. Kennan: An American Life".
