Ο Άγγελος Γαλάνης είναι οδοντίατρος και γεννήθηκε το 1953 στην Αγρελιά των Τρικάλων. Είναι μέλος του Δ.Σ. (ταμίας) του Ομίλου Οδοντιάτρων Λογοτεχνών Καλλιτεχνών. Ασχολείται ερασιτεχνικά με τη γλυπτική και το ψηφιδωτό. Είναι συνεργάτης διδασκαλίας, στο αντικείμενο του ψηφιδωτού, των φίλων του Μουσείου Ν. Περαντινού και διαφόρων άλλων πολιτιστικών συλλογικοτήτων. Έχει πραγματοποιήσει έξι ατομικές εκθέσεις και παράλληλα έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές. Γράφει ποίηση και διηγήματα και έχει τιμηθεί το έτος 2022: α) με το 1ο βραβείο στον διαγωνισμό ποίησης προς τιμήν της Μιχαήλας Αβέρωφ, αφιερωμένο στα ζώα, τους απόλυτα πιστούς φίλους και συντρόφους του ανθρώπου, που διοργάνωσε η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών από κοινού με την Εθνική Εταιρεία των Ελλήνων Λογοτεχνών, για το ποίημά του «Φτερουγίσματα στις γειτονιές της παλιάς Αθήνας», β) με έπαινο στον διαγωνισμό διηγήματος που διοργάνωσαν τα προαναφερθέντα σωματεία με το ίδιο θέμα, για το διήγημά του «Σκυλίσια μέρα», γ) με τιμητική διάκριση, για το ποίημά του «Για τα παιδιά που δεν ήρθαν», στον διαγωνισμό ποίησης που διοργάνωσε το ΔΗ.Κ.Ε.Π.Α. Αιγιαλείας σε συνεργασία με την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, και δ) με το βραβείο «ΑΙΣΧΥΛΟΣ» για την ανέκδοτη ποιητική του συλλογή Χαμένες Πατρίδες, στον 8ο παγκόσμιο διαγωνισμό ποίησης «Κ. Π. Καβάφης» 2022, που διοργάνωσε η International Art Academy. Το βιβλίο Αντικατοπτρισμοί είναι η πρώτη ποιητική του συλλογή.
Συνομιλήσαμε με τον ποιητή Άγγελο Γαλάνη, με αφορμή την έκδοση της ποιητικής του συλλογής «Αντικατοπτρισμοί» από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε;
Α.Γ.: Γράφω γιατί αισθάνομαι την ανάγκη να μιλήσω γι’ αυτά που συμβαίνουν γύρω μου. Να μιλήσω για τα κακώς κείμενα. Να μιλήσω για τον κόσμο που έζησα στα νιάτα μου και που χάθηκε. Να μιλήσω για τις σχέσεις των ανθρώπων. Να μιλήσω, καταγγέλοντάς τους, για τους μηχανισμούς καταπίεσης των κοινωνιών. Να μιλήσω για τη ρευστότητα του κόσμου μας, οπού αποδομούνται όλα όσα ξέραμε ως τα σήμερα ως αξίες του, οπού σπάνε οι κοινωνικές δομές κι ετούτα που έρχονται φαίνεται να γυρίζουν τον κόσμο πολλά χρόνια πίσω. Να μιλήσω για την αδράνεια των ανθρώπων και δη αυτών που ηγούνται των κοινωνιών, μπροστά στην αποδόμηση των κοινωνιών τους, την αδράνεια μπροστά σε γενοκτονικές επεμβάσεις με χιλιάδες αθώα θύματα σε πολλά μέρη του κόσμου κι ούτε που ασχολείται κανείς. Υπάρχουν τόσα πολλά ν’ ασχοληθεί κανείς γράφοντας, για να μπορέσει αν μη τι άλλο να ρίξει φως με τον τρόπο του, απάνω σ’ αυτά τα τρομερά που συμβαίνουν λίγο παραέξω απ’ τον περίγυρό μας κι είναι σαν να μην μας αφορούν. Και να μιλήσω με τη γλώσσα της λογοτεχνίας, τη γλώσσα της ποίησης που ‘ναι πιο θελκτική και μπορεί ν’ ακουμπήσει την ψυχή των ανθρώπων.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσάς να καταφέρνετε να εκφράσετε τη σκέψη σας πάνω στο χαρτί;
Α.Γ.: Δεν με δυσκολεύει ιδιαίτερα να εκφραστώ μέσα απ’ τον γραπτό λόγο. Γράφοντας, έχω τον χρόνο να δω από πολλές πλευρές ένα θέμα που με απασχολεί και να το παρουσιάσω έτσι, που να ικανοποιεί τον λόγο για τον οποίο ξεκίνησα να δημοσιοποιήσω αυτό που με απασχολεί. Όταν πιάνω να γράφω, παραδείγματος χάριν για τους πρόσφυγες, θέλω να καταδείξω το τι συμβαίνει σ’ αυτούς τους ανθρώπους, να δείξω πώς αντιμετωπίζονται, να δείξω γιατί ξεσπιτώθηκαν με τη βία, να δείξω τι τους μέλλεται κι απ’ την άλλη μεριά να στοχαστώ λύσεις που θα μπορούσαν να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο ώστε ν’ αλλάξει όλη αυτή η δυστοπία.
Ποιες είναι οι επιρροές σας;
Α.Γ.: Στην ουσία δεν έχω επιρροές. Δεν δομώ ούτε τον ποιητικό, ούτε τον πεζό λόγο μου με βάση κάποια πρότυπα. Τα διαβάσματά μου μπορεί να με επηρέασαν σαν άνθρωπο, αλλά δεν τα χρησιμοποίησα σαν πρότυπα στις γραφές μου. Το μόνο που πόθησα από έναν πετυχημένο συγγραφέα είναι το ότι με τα βιβλία του κατάφερε να μιλήσει με πολύ κόσμο, που κατάφερε να κοινωνήσει τον δικό του κόσμο σ’ ένα πλατύ κοινό κι ήταν τελικά αυτός ο κόσμος που μέσα απ’ τα σημαντικά γραπτά του αναγνώρισε και την δικιά του αξία. Πιστεύω τελικά πως δεν έχει καμιά απολύτως αξία ν’ ακολουθείς πιστά το στιλ κάποιου πετυχημένου συγγραφέα, αυτόν ποτέ δεν θα τον φτάσεις. Αν δεν βρεις τον δικό σου τρόπο, το δικό σου στιλ, όσο καλά κι αν τα λες, πάντα θα είσαι στη σκιά του προτύπου σου. Όλοι επηρεαζόμαστε από προηγούμενους ανθρώπους, καθώς μαθαίνουμε να ζούμε τη ζωή μας, αλλά καλό θα ήταν καθένας να ‘χει κάτι δικό του να πει και να το πει με τον δικό του τρόπο.
Ποια θεματολογία κρατά τον κυρίαρχο ρόλο στα έργα σας;
Α.Γ.: Στα ποιητικά μου έργα, που είναι πολλά, παρ’ όλο που βλέπετε μπροστά σας μόνο μία ποιητική συλλογή κι αυτό αποτέλεσμα της αυστηρής στάσης απέναντι στον εαυτό μου σχετικά με το κατά πόσο πρέπει να κοινοποιώ αυτά που γράφω, ασχολήθηκα με πολλά θέματα, σχεδόν με οτιδήποτε ερέθιζε την ψυχή μου. Στον πεζό λόγο μου ασχολήθηκα ως τώρα με τη σχέση της μάνας με το παιδί της, με την στρατιωτική θητεία των ανθρώπων της ηλικίας μου, με την καταστροφή της Σμύρνης και τα δεινά που επέφερε στους ανθρώπους, με ότι έζησα τους μακρινούς χρόνους της παιδικής και εφηβικής μου ηλικίας και διάφορα άλλα θέματα.
Α.Γ.: Το βιβλίο «ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ» είναι μια ποιητική συλλογή με ποιήματα γραμμένα σε διάστημα δεκατεσσάρων ετών και είναι ανθολογημένα απ’ «ΤΑ ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΜΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ», που περιέχουν αρκετές εκατοντάδες ποιήματα διαφόρων ειδών μορφολογικά και με ευρεία γκάμα θεμάτων.
Συγγραφέας γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Α.Γ.: Συγγραφέας γίνεσαι, καθώς γεννιέσαι χωρίς να ξέρεις. Έχεις έναν συγκεκριμένο και δεδομένο εγκέφαλο ο οποίος αρχίζει να γράφει εκ του μηδενός στις έλικές του, κάτω απ’ την επίδραση των ερεθισμάτων που δέχεσαι απ’ το περιβάλλον. Λέγοντας δε ερεθίσματα, εννοώ τα πάντα κι όχι ότι αφορά τα βιβλία και το περιεχόμενό τους. Αν είμαι συγγραφέας ή όχι θα το δείξει ο καιρός. Πάντως το πρώτο λογοτεχνικό βιβλίο που διάβασα, έξω απ’ τα όποια σπαράγματα λογοτεχνίας περιείχαν τα σχολικά μου βιβλία, ήταν ο «Ροβινσώνας Κρούσος» κι αυτό στην ηλικία των δεκατριών ετών. Άλλοι άνθρωποι μπορεί να γεννήθηκαν μέσα στα βιβλία, αλλά το ποιος θα γίνει συγγραφέας και πότε θα συμβεί αυτό κανείς δεν μπορεί να το προδιαγράψει. Άρχισα να γράφω στα πενήντα έξι μου χρόνια και τώρα είμαι εβδομήντα κι ούτε που ξέρω αν θα προλάβω να γίνω ή ν’ αναγνωριστώ σαν συγγραφέας.
Αν μπορούσατε ν’ αλλάξετε κάτι στον τομέα της λογοτεχνίας, τι θα ήταν αυτό;
Α.Γ.: Θ’ άλλαζα ότι αφορά την πρόσβαση των ανθρώπων στην υπόθεση βιβλίο. Θα έκανα τα πάντα ώστε το βιβλίο να είναι προσβάσιμο και στον τελευταίο άνθρωπο πάνω στη γη. Πιστεύω μια τέτοια διαδικασία κάτι καλύτερο θα πρόσφερε στην πορεία των κοινωνιών. Επίσης, θα παρότρυνα τους ανθρώπους να γράφουν, βοηθώντας τους κι όχι βάζοντάς τους εμπόδια.
Έχετε επόμενα συγγραφικά σχέδια;
Α.Γ.: Πώς να μην έχω. Πίσω από τούτο το πρώτο βιβλίο μου περιμένουν πέντε πεζογραφήματα και αρκετές εκατοντάδες ποιήματα να πάρουν τη σειρά τους κι ούτε που έχω σταματήσει να γράφω.
(©Λιάνα Τζιμογιάννη, Γιάννης Παπαδόπουλος για τα Βιβλιοσημεία)