Περίληψη οπισθόφυλλου:
Αποτελεί το χρονικό ενός άντρα που δεν βρίσκει πια νόημα στη ζωή και αποφασίζει να θέσει σε αυτήν ένα τέλος. Τα πράγματα όμως θα εξελιχθούν διαφορετικά... Ένα μικρό ΜΕΓΑΛΟ αριστούργημα που ο σημερινός άνθρωπος έχει ανάγκη.
H Eκδοτική Eταιρεία Aνατολή εγκαινιάζει τη «Mικρή Λογοτεχνική Βιβλιοθήκη» της με ένα μικρό αριστουργηματάκι του μεγαλύτερου Pώσου λογοτέχνη Φ. Ντοστογιέβσκη. Τα έργα που θ’ ακολουθήσουν, σε γλαφυρές μεταφράσεις και με την ίδια και μεγαλύτερη εκδοτική επιμέλεια, θα κάνουν γνωστά στο αναγνωστικό κοινό τα ωραιότερα έργα της παγκόσμιας διανόησης. Με χαμηλές τιμές, με το μικρότερο εκδοτικό κέρδος, μια φιλοδοξία έχει η Eκδοτική Eταιρεία Aνατολή: να διαδώσει το βιβλίο και να το καταστήσει προσιτό στον καθένα. Αυτή είναι η βάση πάνω στην οποία θα στηριχθεί και ο χρόνος θα δείξει κατά πόσο το πέτυχε.
Κώστας Γκοβόστης-1926
Η άποψή μου:
Κρατώ στα χέρια μου το εκπληκτικό διήγημα «Το όνειρο ενός γελοίου» που γράφτηκε από τον Φιοντόρ Ντοστογιέβσκη (διατηρώ τη γραφή του ονόματος όπως ακριβώς βρίσκεται στο ίδιο το βιβλίο), το 1877. Όπως με πληροφορούν οι σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου, είναι η ακριβής ανατύπωση της πολύ επιτυχημένης σειράς Μικρή Λογοτεχνική Βιβλιοθήκη «Ανατολής» που ξεκίνησε να εκδίδεται τη δεκαετία του 1920 από τις εκδόσεις Γκοβόστη με σκοπό να γνωρίσει στους Έλληνες τα διαμάντια της διεθνούς λογοτεχνικής σκηνής της εποχής. Μικρό σε μέγεθος, ένα βιβλίο τσέπης, είναι το πρώτο της σειράς που και τώρα όπως και τότε φιλοξενεί, αριστουργηματικά, έργα μεγάλων λογοτεχνών και φιλοσόφων. Πραγματικά συγκινητική πράξη, καθώς διατηρούνται όλες οι λεπτομέρειες της παλαιότερης έκδοσης: μέγεθος, σχήμα, γραμματοσειρά και φυσικά, η εξαιρετική μετάφραση από τον αείμνηστο Γεώργιο Σημηριώτη. Τότε που η μετάφραση ήταν από μόνη της «μεγάλη» λογοτεχνία.
Καθώς τα έργα του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα είναι επηρεασμένα από τη ζωή στην ταραγμένη πνευματικά, πολιτικά και κοινωνικά, Ρωσία του 19ου αιώνα, "Το όνειρο ενός γελοίου" δε θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Ο "γελοίος" πλάθεται από την ίδια την κοινωνία, έχει πλήρη επίγνωση της γελοιότητάς του, χαίρεται γι' αυτή, την επιδεικνύει ως στολίδι, της αποδίδει τον ανάλογο σεβασμό. Όλα στη ζωή του οδηγούσαν προς αυτή την κατεύθυνση και ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «οι πανεπιστημιακές του σπουδές του απέδειξαν, με επιστημονικό τρόπο πια, τη γελοιότητά του και αργότερα η ίδια του η ζωή τού την αποδείκνυε καθημερινά».
Ως ένας χαρακτήρας αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, ζει μόνος, εντελώς αποξενωμένος και εντελώς αόρατος από τους συμπολίτες του, σηκώνοντας το βάρος από τις συνέπειες του μισανθρωπισμού του. Παρατηρεί τους ανθρώπους γύρω του και χωρίς έκπληξη αντιλαμβάνεται ότι και η δική τους ζωή είναι αν όχι περισσότερο, τουλάχιστον το ίδιο ανούσια με τη δική του. Δεν βρίσκει κανένα ενδιαφέρον τόσο στη δική τους ύπαρξη όσο και στη δική του! Αυτή του η σκέψη τον οδηγεί σε νέα σκοτεινά μονοπάτια του μυαλού του και είναι η αφορμή να αποφασίζει να αυτοκτονήσει, θεωρώντας ότι όλα είναι μάταια. Ενθουσιασμένος που βρήκε τη λύση των προβλημάτων της γελοίας ζωής του, αποκοιμιέται. Ο ύπνος του είναι ένα όνειρο-αποκάλυψη για τα ίδια του τα πιστεύω και τη μέχρι τώρα στάση του έναντι των ανθρώπων. Μια νέα οπτική για τον παραλογισμό των ανθρώπων, για τις σχέσεις τους με τις ανώτερες δυνάμεις, για την συμπεριφορά τους έναντι των συνανθρώπων τους, για τα πιστεύω τους...
Είναι μια ιστορία με ευθείες αναφορές στο χριστιανισμό και ειδικά στον χριστιανικό παράδεισο. Σύμφωνα με τον Ντοστογιέβσκη δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ Παράδεισος, διότι είναι αδύνατο στην ανθρώπινη φύση να "κάνει" πάντα το καλό ενσυνείδητα. Το διήγημα παραπέμπει στο «Μύθο του Σίσυφου» του μεταγενέστερου Αλμπέρ Καμύ. Η ματαιότητα τού να σπρώχνει, όπως ο Σίσυφος, ξανά και ξανά το βράχο, έρχεται σε πλήρη αντιστοίχιση με τη ματαιότητα της ίδιας της ανθρώπινης ζωής, στην οποία το μόνο σίγουρο είναι ο θάνατος.
Δυνατή ιστορία, με βαθιές αναλύσεις και επώδυνη αυτοκριτική. Στο τέλος όμως, υπάρχει πάντα μια αχτίδα ελπίδας. Ένα βιβλίο που προβληματίζει γόνιμα τον αναγνώστη.
Συγγραφέας: Φιόντορ Ντοστογιέβσκη
Μετάφραση: Γεώργιος Σημηριώτης
Σελίδες: 64
Ημερ. έκδοσης: 1926 / Δεκέμβριος 2019
ISBN: 978-960-606-058-8
Ο Φιόντορ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέβσκη γεννήθηκε στη Μόσχα στις 11 Νοεμβρίου 1821. Ο πατέρας του, ιδιαίτερα μορφωμένος και ευλαβής χριστιανός, άσκησε σημαντική επιρροή στο συγγραφέα και κατ’ επέκταση στο έργο του. Αφού ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του, έδωσε εξετάσεις και πέρασε στη Στρατιωτική Σχολή Μηχανικού, που όπως αργότερα αποδείχθηκε δεν τον ενδιέφερε ιδιαίτερα. Πάθος του ήταν η λογοτεχνία. Η συγγραφική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1844 με το έργο του "Οι φτωχοί". Η σχέση του με τους σοσιαλιστικούς κύκλους των φουριεριστών οδήγησε στη σύλληψή του από την αστυνομία το 1849 και στη φυλάκισή του. Καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά τελικά, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα τού δόθηκε χάρη. Εξέτισε τετραετή ποινή σε καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία. Καταβεβλημένος σωματικά και ψυχικά επέστρεψε στη Ρωσία, όπου και επιδόθηκε στο συγγραφικό του έργο. Χρέη τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει για άλλη μια φορά την αγαπημένη του πατρίδα και να καταφύγει στην Ευρώπη μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του Άννα Σνίτκιν. Η νοσταλγία όμως τον οδήγησε ξανά στην Πετρούπολη, όπου και πέθανε το 1881.