---Επαναδημοσίευση: 29/03/2023---
---Αρχική δημοσίευση: 07/06/2021---
Περίληψη οπισθόφυλλου:
Κάποιοι λένε ότι το ποτάμι την έπνιξε. Άλλοι λένε ότι την ξανάφερε στη ζωή...
Μια σκοτεινή χειμωνιάτικη νύχτα, σ’ ένα παμπάλαιο πανδοχείο πλάι στον Τάμεση, συμβαίνει κάτι απίστευτο. Ενώ οι τακτικοί θαμώνες σκοτώνουν την ώρα τους λέγοντας ιστορίες, ανοίγει ξάφνου η πόρτα και μπαίνει τρικλίζοντας ένας σοβαρά πληγωμένος άγνωστος άντρας. Στα χέρια του κρατάει το άψυχο σώμα ενός μικρού παιδιού. Λίγες ώρες αργότερα, ωστόσο, το κοριτσάκι σαλεύει, παίρνει ανάσα και επιστρέφει στη ζωή. Είναι θαύμα; Αποτέλεσμα μαγείας; Ή μήπως υπάρχει επιστημονική εξήγηση; Τα ερωτήματα αυτά έχουν πολλές απαντήσεις -κάποιες απ’ αυτές πολύ σκοτεινές.
Οι ντόπιοι επιστρατεύουν όλη τους την επινοητικότητα για να λύσουν το γρίφο του κοριτσιού που πέθανε και ξαναζωντάνεψε, μα όσο περνούν οι μέρες, το μυστήριο αντί να διαλευκανθεί βαθαίνει ακόμα περισσότερο. Το παιδί είναι μουγκό και δεν μπορεί ν’ απαντήσει σε καμία ερώτηση. Ποια είναι; Από πού ήρθε; Και σε ποιον ανήκει; Μια εύπορη νεαρή μητέρα είναι σίγουρη ότι πρόκειται για την κόρη της, που έπεσε θύμα απαγωγής και εξαφανίστηκε πριν από δύο χρόνια. Η οικογένεια ενός κτηματία, σοκαρισμένη ακόμη από την ανακάλυψη της κρυφής σχέσης του γιου τους, είναι έτοιμη να καλωσορίσει το παιδί ως εγγόνι τους. Και η ταπεινή και μοναχική οικονόμος του πάστορα βλέπει στο κοριτσάκι την εικόνα της μικρής της αδερφής. Κάθε οικογένεια κρύβει τα δικά της μυστικά και είναι πολλά αυτά που πρέπει να αποκαλυφθούν για να γίνει γνωστή η ταυτότητα του παιδιού.
Η Νταϊάν Σέτερφιλντ, συγγραφέας του μπεστ σέλερ "Η δέκατη τρίτη ιστορία" επιστρέφει με ένα απολαυστικό ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα. Το "Μια φορά κι ένα ποτάμι" είναι μια πολυεπίπεδη ιστορία μυστηρίου που ξεχειλίζει από γοητευτικά στοιχεία λαϊκών θρύλων και παραδόσεων, σκιαγραφώντας ταυτόχρονα το κλίμα των επιστημονικών αναταράξεων της εποχής του Δαρβίνου.
Η άποψή μου:
(γράφει η Μαριάννα Φλέσσα)
Θα το χαρακτήριζα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία του φανταστικού, για το έτος 2020. Βραβεύτηκε με το βραβείο Gold Crown της Ένωσης Συγγραφέων Ιστορικών Μυθιστορημάτων ως το καλύτερο μυθιστόρημα του 2019. Το «Μία φορά κι ένα ποτάμι» της Diane Setterfield κατορθώνει να ισορροπεί με επιτυχία ανάμεσα στο φανταστικό, το μυστήριο, το ιστορικό. Καθόλα, λοιπόν, δικαιολογημένη η βράβευσή του.
Η ιστορία μάς ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, κάπου στην Αγγλία της Βικτωριανής Εποχής, σε ένα σκοτεινό και παμπάλαιο πανδοχείο, στις όχθες του Τάμεση. Ο «Κύκνος» διατηρεί μια πελατεία όπου για αιώνες, χωρίς υπερβολή, αρέσκεται να διηγείται ιστορίες. Πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στην περιοχή μπερδεμένα, αξεδιάλυτα, με τοπικούς μύθους και δοξασίες. Φαντάσματα άδικα σκοτωμένων που περιφέρονται αιώνες μέσα στους βάλτους ψάχνοντας να βρουν δικαίωση. Εκεί, ξαφνικά, μια χειμωνιάτικη νύχτα, όρμησε μέσα, ένας μυστηριώδης, πληγωμένος άντρας κρατώντας στα χέρια του το πτώμα ενός παιδιού. Το μικρό κορίτσι, λίγες ώρες αργότερα, επανέρχεται στη ζωή και από το σημείο αυτό ξεκινά ένα απίστευτο μυστήριο για το πώς και γιατί συνέβη αυτό. Το πραγματικό και φανταστικό υφαίνουν ιστορίες τρομακτικές. Το μυαλό των ανθρώπων δείχνει μικρό στο να μπορέσει να χωρέσει τη γραμμή που ξεχωρίζει την πραγματικότητα από τη φαντασία. Οι σκοτεινοί τύποι που συχνάζουν στο πανδοχείο, έχουν χιλιάδες πράγματα να πουν για το γεγονός. Κάποια από αυτά τα άκουσαν από άλλους. Άλλα είναι αλήθεια, άλλα ψέματα και η ιστορία μοιάζει να αγγίζει το μεταφυσικό. Στο στόμα τους οι θρύλοι της περιοχής ζωντανεύουν. Θεριεύουν ο φόβος κι η φρίκη καθώς μεταφέρονται από στόμα σε στόμα.
Διάβασα απνευστί το μυθιστόρημα αιχμαλωτισμένη από τις ολοζώντανες περιγραφές και την μαύρη αίσθηση του φόβου που διαπερνά κάθε σελίδα. Οι χαρακτήρες του βιβλίου, πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές, έχουν όλοι κάτι σημαντικό να προσθέσουν στην ιστορία. Μια ακόμα λεπτομέρεια που ίσως θα λύσει το μυστήριο. Ίσως και όχι. Θρύλοι που άκουσαν ως παιδιά δίπλα στο τζάκι τις σκοτεινές κρύες νύχτες του χειμώνα, ξυπνούν στο μυαλό τους και φτάνουν στα χείλη τους με δυσπιστία. Οι διηγήσεις αυτές φαίνεται να είναι οι μόνες που μπορούν να δώσουν μια λογική (;) εξήγηση, για το ποιο είναι το παιδί και τι ρόλο παίζει ο άγνωστος που το έφερε στην πόρτα τους. Μαζί τους ταξίδεψα σε κρύες ερήμους και τόπους όπου την ομίχλη την κόβεις με μαχαίρι και στο σημείο αυτό κάπου, χάνονται κι άλλα παιδιά! Η Setterfield είναι μεγάλη μαστόρισσα στην εξιστόρηση. Η σύνδεση με κάθε πραγματικό στοιχείο απορρίπτεται και η μόνη λύση είναι η επιστράτευση του μεταφυσικού.
Το μυθιστόρημα βρίθει ανατροπών και ερμηνειών του μυστηρίου. Ο ποταμός αντιπροσωπεύει τη γραμμή του χρόνου που αργό κυλάει από το παρελθόν, στο παρόν, στο μέλλον. Οι ήρωες του βιβλίου μοιάζουν να έχουν κολλήσει στη μαύρη λάσπη του κι αδυνατούν να ξεφύγουν. Μια λάσπη που αράδα με την αράδα γίνεται κινούμενη άμμος που τους παγιδεύει. Αλλά όχι, δεν φταίει ο ποταμός. Αυτός συνεχίζει να κυλάει νωχελικά είτε με σκοτεινιά, είτε με ήλιο. Είναι τα μυστικά που δεν πρέπει να αποκαλυφθούν, οι αλήθειες που δεν πρέπει να ακουστούν. Όμως τίποτα δεν θα μείνει, τελικά, κρυφό. Η βροχή θα τα ξεπλύνει όλα.
Αγάπησα την πρωτοτυπία του θέματος, τις συνεχόμενες ανατροπές, τις ανακατευθύνσεις της ιστορίας με κάθε νέο πρόσωπο που εμπλέκεται με αυτή. Απαιτεί ιδιαίτερη προσήλωση στις προσωπικές ιστορίες και στις αφηγήσεις των συμμετεχόντων. Μπορεί να φαίνονται ατέλειωτες αλλά είναι αυτές που με τα στοιχεία τους θα λύσουν το μυστήριο και θα βάλουν τέλος στην αγωνία σου, αναγνώστη. Μην τις υποτιμάς και μην τις αγνοήσεις ως ελάσσονος σημασίας. Ακόμα κι οι ενδελεχείς περιγραφές έχουν την δική τους σημασία. Οι θρύλοι της περιοχής ενισχύουν το γοτθικό, μαύρο αίσθημα. Εντείνουν ακόμα περισσότερο τον τρόμο και λειτουργούν ως συσσωρευτής φόβου για να γίνει κάθε σκηνή και κάθε διήγηση ακόμα πιο συγκλονιστική.
Ειλικρινά θεωρώ ότι είναι από τα πιο διαφορετικά μυθιστορήματα που διάβασα. Παρασύρθηκα τόσο πολύ από τη διήγηση, που αδυνατούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Οι ατμοσφαιρικές περιγραφές και η πολυεπίπεδη ιστορία μυστηρίου βάζει σίγουρα το «Μία φορά κι ένα ποτάμι» στα βιβλία που θα σας πρότεινα με το χέρι στην καρδιά. Πραγματικά δεν μπορώ να βρω κανένα μειονέκτημα! Θα σας φοβίσει, θα σας φέρει στα όριά σας, αλλά θα το αγαπήσετε!
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Diane Setterfield
Μετάφραση: Βεατρίκη Κάντζολα Σαμπατάκου
Σελίδες: 480
Ημερ. έκδοσης: Μάιος 2020
ISBN: 978-960-620-820-1
Βιογραφικό της συγγραφέως:
Η Νταϊάν Σέτερφιλντ είναι η συγγραφέας των μυθιστορημάτων "Η δέκατη τρίτη ιστορία" -που δημοσιεύθηκε σε τριάντα οχτώ χώρες, κατέκτησε την 1η θέση της λίστας των μπεστ σέλερ των New York Times και έγινε ταινία από το BBC με πρωταγωνίστριες τη Βανέσα Ρέντγκρεϊβ και την Ολίβια Κόουλμαν- και "Ένα μαύρο κοράκι". Σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήµιο του Μπρίστολ, ειδικεύθηκε στη γαλλική λογοτεχνία του 20ού αιώνα και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Κεντρικού Λάνκασιρ, ωσότου αποφάσισε να εγκαταλείψει την ακαδημαϊκή της καριέρα για να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Ζει στην Οξφόρδη.
.jpg)
