---Επαναδημοσίευση: 26/03/2023---
---Αρχική δημοσίευση: 14/07/2020---
Περίληψη οπισθόφυλλου:
Η Νανά δεν ήταν μια συνηθισμένη εταίρα. Ξεπετάχτηκε σαν τη χρυσόμυγα μεσ’ από την κοπριά· κι από το πεζοδρόμιο έφτασε στο μέγαρο όπου καταβρόχθιζε τις περιουσίες των «κυριών» και των αριστοκρατών «σαν σοκολατάκια στα χιονάτα της γόνατα». Ψηλή, παχουλή, με ξανθοκόκκινη χαίτη, κυκλοφορούσε σαν βασίλισσα με δαντέλες και μπριγιάν στην παρισινή κοινωνία της Δεύτερης Αυτοκρατορίας, με μόνη της ηδονή το μάζεμα του πλούτου. Προσφερόταν σ’ όποιον και να ‘ταν κι όπου να’ ταν. (...)
Νανά! Τ’ όνομά της εδώ κι εκατόν είκοσι χρόνια θυμίζει τον αγοραίο έρωτα και την ηδονή, όταν συνοδεύεται από τ’ όνομα του μεγάλου της συγγραφέα: του Ζολά!
Η άποψή μου:
(γράφει η Μαριάννα Φλέσσα)
Η Νανά είναι αυτάρεσκη, κοκέτα, υπερφίαλη αλλά και έξυπνη, πνευματώδης, γοητευτική. Αλλά όχι όμορφη. Νοστιμούλα απλά. Προέρχεται από μία πολύ φτωχή οικογένεια και σύντομα τη βρίσκουμε να πρωταγωνιστεί στα καμπαρέ και τα θέατρα της Μονμάρτης. Αν και το ταλέντο της είναι αμφισβητήσιμο, χορεύει, τραγουδάει, είναι το κέντρο της λάμψης και της ξεγνοιασιάς. Κι ο ανδρικός πληθυσμός τη λατρεύει... Σέρνεται στα πόδια της. Κάνει ουρές έξω από το καμαρίνι της για να της δηλώσει το θαυμασμό του και να τεθεί στις υπηρεσίες της. Είναι μια ιέρεια του σεξ, της ηδονής. Μια ιέρεια της μποέμικης ζωής, της πολυτέλειας. Μάγισσα των αισθήσεων, τόσο όταν βρίσκεται στη σκηνή και την παρακολουθούν σαγηνευμένα τα αρσενικά, όσο και όταν βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο μαζί της και η αισθαντικότητά της τους κατακλύζει...
Κι αυτή; Αυτή έχει πλήρη επίγνωση της γοητείας της. Τη χρησιμοποιεί για να τους εκμεταλλευτεί, τους εξαπατά, τους πουλάει έρωτα με αντάλλαγμα, θα παίξει μαζί τους και πολλούς από αυτούς θα τους σπρώξει η ίδια στην καταστροφή χωρίς τύψεις. Η ηθική της εποχής της την απορρίπτει, αλλά τι τη νοιάζει; Οι καθώς-πρέπει κυρίες και η συντροφιά τους της είναι αδιάφορα. Αυτή έχει την ουσιαστική δύναμη: άντρες που ζουν για ένα της νεύμα, για ένα της βλέμμα, που τα ουράνια τούς ανοίγονται με ένα της χαμόγελο.
Είναι ένα παιχνίδι δύναμης αυτό που παίζει και στα παιχνίδια δεν κερδίζουμε πάντα. Κάποιες φορές χάνουμε, κιόλας... Όσους περισσότερους άντρες σαγηνεύει και θέλκει, τόσο περισσότερο οι όποιες ηθικές αντιστάσεις της κάμπτονται. Η πολιορκία τους, η συνεχόμενη πίεση από πλευράς τους για συνεύρεση με αντάλλαγμα πολυτέλεια και δύναμη, τη διαφθείρουν όλο και περισσότερο. Πολυτελή ρούχα, κοσμήματα, πανάκριβα αρώματα και χρήματα είναι το φαινομενικό κέρδος από την ανταλλαγή. Η ηθική κατάπτωση και ο εξευτελισμός την απασχολούν όλο και λιγότερο. Υπό αυτό το πρίσμα, η νικήτρια είναι πιο ηττημένη από τα θύματά της. Παρόλα αυτά, συνεχίζει και βυθίζεται όλο και περισσότερο. Λεηλατούν το κορμί της, την ομορφιά της και τελικά φτάνουν στην ψυχή της. Την εξουσιάζουν, σπαταλούν την κάθε ρανίδα καλοσύνης, αφήνοντας μηδαμινές πιθανότητες επανόρθωσης.
Η περίοδος της νιότης και της ακμής κάποτε παρέρχεται και η Νανά θα χάσει τα πρωτεία της και θα πέσει από το βάθρο της. Νεότερες και ομορφότερες θα πάρουν τη θέση της και στη διττή υπόσταση θύτρια-θύμα που κατέχει, θα μείνει μόνο αυτή του θύματος. Η μπογιά της έχει περάσει. Η συνειδητοποίηση της νέας θέσης της είναι επώδυνη, αρνείται να το πιστέψει αλλά οι ώρες επίσκεψης στο σαλόνι της, που άλλοτε ήταν υπερπλήρεις, μένουν κενές. Όχι μόνο από θαυμαστές και... χορηγούς. Ούτε φίλους έχει. Δεν υπάρχει κανείς να την προστατέψει... Γνωρίζει το βούρκο που θα τη ρουφήξει, τις βρωμιές που θα τη σκεπάσουν, έχει βυθιστεί ξανά εντός τους, αλλά τότε ήταν διαφορετικά...
Ο Εμίλ Ζολά (1840-1902) είναι ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους νατουραλιστές συγγραφείς. Άσκησε μεγάλη επιρροή με τα γραπτά του στην κοινωνία της εποχής του. Στα διηγήματα και μυθιστορήματα που έγραψε, ασχολείται με θέματα όπως η φτώχεια, η μοναξιά, η πορνεία, η πείνα. Θέματα δυσάρεστα και καταθλιπτικά. Οι ήρωές του είναι πραγματικοί άνθρωποι από αυτούς που ο καθένας συναντά στο δρόμο, στην αγορά, στην ταβέρνα και τους παραδίδει στους αναγνώστες του με όλες τους τις αδυναμίες, τα ελαττώματα, καθιστώντας τους κοινωνούς μιας δύσκολης ζωής, ανυπόφορης ή όπως στην περίπτωση της Νανάς ελκυστικής μεν αλλά με ένα τεράστιο ηθικό τίμημα δε. Δε προσπαθεί να τους κάνει αρεστούς και η Νανά δεν είναι καθόλου αρεστή. Η αφήγηση της ζωής της έχει την ιμπρεσιονιστική χροιά της εποχής του Ζολά. Τα δεινά και η αθλιότητα που η ίδια προκαλεί, τελικά, στον εαυτό της με την επιπολαιότητά της την κάνουν στον αναγνώστη συμπαθή ενώ ασκείται δριμεία κριτική σ’ αυτούς που ευθύνονται για τον εκμαυλισμό της ψυχής της. Στο έγκλημα που διαπράχθηκε, μπορεί ο θύτης να φαίνεται ότι είναι η Νανά, οι ηθικοί αυτουργοί, όμως, είναι αυτοί που την εκπορνεύσαν. Ένα ακόμα "κατηγορώ" του μεγάλου συγγραφέα προς αυτούς που εκμεταλλεύονται την αδύναμη φύση κάποιων με αντάλλαγμα τα χρήματα και την πολυτέλεια.
Διαβάστε το, είναι και σήμερα επίκαιρο και φρέσκο, όσο και πριν 140 χρόνια που γράφτηκε!
Διαβάστε και την άποψη της Γιώτας Βασιλείου για τη θεατρική διασκευή εδώ.
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Εμίλ Ζολά
Εισαγωγή/Μετάφραση: Γιώργος Πράτσικας
Σελίδες: 488 / Διαστάσεις: 14 Χ 21
Ημερ. έκδοσης: Ιανουάριος 2020
ISBN: 978-960-606-124-0
Βιογραφικό του συγγραφέα:
Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1840 και πέθανε στις 29 Σεπτεμβρίου 1902. Ήταν Γάλλος νατουραλιστής συγγραφέας και κριτικός, με έργο πολυμεταφρασμένο που έχει σταθεί αφορμή για πλήθος θεατρικών διασκευών. Έγινε γνωστός κυρίως για το έργο του "Κατηγορώ" -μια κορυφαία πολιτική πράξη στην υπόθεση Ντρέιφους, μια γενναία ανοιχτή επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Ζολά συνδέθηκε σε μικρή ηλικία με τον ζωγράφο Πωλ Σεζάν και αργότερα διοργάνωνε πολιτιστικά δείπνα με το Γκυ Ντε Μωπασσάν. Μετά την ενηλικίωσή του, και έχοντας ζήσει φτωχικά παιδικά και εφηβικά χρόνια, κατόρθωσε να μπει κλητήρας σε έναν εκδοτικό οίκο με τη βοήθεια ενός οικογενειακού φίλου. Ακολούθως άρχισε να αρθρογραφεί σε εφημερίδες για θέματα λογοτεχνίας, τέχνης και πολιτικής. Αξιοσημείωτες ήταν οι θέσεις του κατά του Ναπολέοντα Α' και του ιερατείου. Μέσα σ' ένα χρόνο, τα έσοδά του αυξήθηκαν χάρη στα άρθρα που έστελνε σε εφημερίδες. Η κοινωνική ευαισθησία και το ανήσυχο πνεύμα του τον οδήγησαν στην ώριμη συγγραφική περίοδό του να καταπιαστεί με θέματα σοσιαλιστικής ουτοπίας. Σημαντικά έργα του είναι: "Ζερμινάλ", "Η ταβέρνα", "Τερέζα Ρακέν", "Το ανθρώπινο κτήνος", "Κατηγορώ", "Νανά".
.jpg)