Περίληψη οπισθόφυλλου:
Μια αληθινή ιστορία που εµπνέει και συγκινεί• το επικίνδυνο ταξίδι µιας έφηβης προσφυγοπούλας προς τη σωτηρία• ο αγώνας ενός κοριτσιού να διεκδικήσει το δικαίωµά του στο όνειρο.
Η Σύρια Yusra Mardini, η νεότερη σήµερα πρέσβειρα καλής θέλησης της Ύπατης Αρµοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, που αγωνίστηκε µε την οµάδα των προσφύγων στους Ολυµπιακούς Αγώνες της Βραζιλίας το 2016, καταγράφει την προσωπική της µαρτυρία από τους βοµβαρδισµένους δρόµους της Συρίας µέχρι τις πισίνες του Ρίο ντε Τζανέιρο.
Σε πρώτο πρόσωπο παρακολουθούµε την αφήγηση της διαδροµής και των δυσκολιών µιας επίδοξης κολυµβήτριας, αλλά κυρίως ενός κοριτσιού που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του εξαιτίας του πολέµου, µε τη λέξη «πρόσφυγας» στην πλάτη του. Το βιβλίο όµως δεν περιορίζεται στην περιγραφή του τρόµου και της απόγνωσης του πρόσφυγα• είναι πάνω απ’ όλα ένας ύµνος στους δεσµούς φιλίας που δηµιουργήθηκαν σε αυτή τη δύσκολη πορεία, στη δύναµη της θέλησης και του ανθρώπινου πνεύµατος αλλά και στην επιµονή της Mardini να κάνει, παρ’ όλες τις αντιξοότητες, το παιδικό της όνειρο πραγµατικότητα, να αγωνιστεί στους Ολυµπιακούς.
Η άποψή μου:
(γράφει η Χρύσα Παναγοπούλου)
Πρωτοπρόσωπη αφήγηση, κοφτή και ξεκάθαρη μας κάνει να βλέπουμε με άλλο μάτι τη λέξη "πρόσφυγας" και όχι σαν κάτι ευτελές, απειλητικό και βρώμικο. Πρόκειται για αληθινή ιστορία, που προκαλεί δυνατά συναισθήματα στον αναγνώστη και τον κάνει να προβληματιστεί για καιρό μετά το τέλος του βιβλίου. Η Γιούσρα ζούσε μια κανονική ζωή, δεν της έλειπε τίποτα, οι γονείς της την αγαπούσαν. Ένα συνηθισμένο παιδί που πάει σχολείο, διαβάζει τα μαθήματά του και είναι αθλήτρια στην κολύμβηση. Ο πατέρας αυστηρός και αμείλικτος στο θέμα της προπόνησης αλλά η Γιούσρα δεν φάνηκε στιγμή να καταπιέζεται.
Ένα λάθος που κάνουμε για τον μουσουλμανικό κόσμο είναι να κρίνουμε όλους το ίδιο. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι ανεξαρτήτου θρησκείας και η Δαμασκός είναι μια πόλη με αξιοθαύμαστη ιστορία πίσω της. Ο πόλεμος ήρθε για να ταράξει αυτό που μέχρι τώρα θεωρούμε ως δεδομένο: σπίτι, ασφάλεια και το δικαίωμα να κάνουμε όνειρα. Η στιγμή που πρέπει να αφήσεις τα πάντα πίσω σου, όχι για διακοπές, όχι για εργασία, μα ούτε για διασκέδαση, αλλά επειδή κινδυνεύεις να χάσεις το πολυτιμότερο αγαθό: την ίδια σου τη ζωή. Δεν έχω καταλάβει ακόμα πώς ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος. Μοιάζει με μια εμφύλια διαμάχη που επεκτάθηκε. Έτσι ξεκίνησαν οι βομβαρδισμοί σε δημόσια κτίρια, σπίτια, γυμναστήρια. Πουθενά δεν ένιωθες ασφάλεια και άμαχοι σκοτώνονταν καθημερινά. Με πολύ κόπο ξεκίνησε το οδοιπορικό της Γιούσρα, της αδερφής της και κάποιων στενών συγγενών με τελικό προορισμό τη Γερμανία.
Εκεί αναπτύχθηκαν ισχυροί δεσμοί και δυνατές φιλίες με ανθρώπους που μέχρι χθες ήταν παντελώς άγνωστοι. Ο κίνδυνος ενώνει τους ανθρώπους σαν μια γροθιά. Μέσα από τις περιγραφές βλέπουμε την αμείλικτη στάση των δουλεμπόρων μπροστά στον ανθρώπινο πόνο, βιώνουμε την κοροϊδία και την εξαθλίωση των προσφύγων αφού μέχρι να έρθει η πολυπόθητη βάρκα -ένα φουσκωτό!- είναι αναγκασμένοι να κρύβονται και να κοιμούνται νηστικοί. Το σχέδιο Τουρκία-Ελλάδα-Ουγγαρία-Αυστρία-Γερμανία δεν είναι τόσο απλό, όσο φαίνεται. Οι "επιβάτες" του φουσκωτού αντιμετωπίζουν παντού τη δυσπιστία και την περιφρόνηση των ντόπιων, αλλά και μια διάθεση στυγνής εκμετάλλευσης, εκτός από τους κινδύνους της απέλασης. Ευτυχώς παντού υπάρχουν και άνθρωποι που βοηθούν. Η παρακάτω παράγραφος έρχεται να σφραγίσει τα λεγόμενά μου και είναι μόνο η αρχή: «Οι ταπεινώσεις ξεκινούν αμέσως μόλις βγαίνουμε από τον εναέριο χώρο της Συρίας. Στη Βηρυτό, εκεί που περιμένουμε την ανταπόκρισή μας για Ίνσταμπουλ, δε βρίσκουμε πουθενά να φάμε ή να καθίσουμε. Καθόμαστε στο πάτωμα ενώ οι Λιβανέζοι μάς ρίχνουν περιφρονητικά βλέμματα. Μας κοιτάζουν λες και δεν έχουμε ούτε λεφτά, ούτε ρούχα, ούτε σπίτι. Μας κάνουν να νιώθουμε λες και είμαστε τα αποβράσματα του Αραβικού κόσμου.»
Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, ξέρω ότι ο καθένας μας θα βιώσει την ιστορία με τον δικό του μοναδικό τρόπο, θα σταθώ όμως στον τρόμο που ένιωσα με την υπερβολική αστυνόμευση της Ουγγαρίας και τον κίνδυνο να γυρίσουν πίσω αυτούς τους ταλαιπωρημένους ανθρώπους και όχι να τους διευκολύνουν στον τελικό τους προορισμό, που εξάλλου ήταν μια άλλη χώρα (transit). Επίσης θα σταθώ στο αξιοσημείωτο γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι βοηθούν χωρίς να περιμένουν ανταλλάγματα και ίσως αυτοί οι ελάχιστοι δίνουν αξία στο ανθρώπινο είδος. Δεν θα σταθώ στους πολλούς και αφανείς ήρωες του βιβλίου, γιατί νιώθω ότι ήρωας είναι ο καθένας που προσπαθεί για το γενικό καλό, ακόμα κι αν θέτει τον εαυτό του σε κίνδυνο.
Αυτό που τελικά μου άφησε το βιβλίο είναι μια φράση: «Να παραμείνουμε άνθρωποι». Αυτή η φράση τα περιέχει όλα: τα όνειρα, τις προσδοκίες, τη δύναμη και τη θέληση να αγωνιστείς για μια καλύτερη ζωή, ακόμα κι αν ξέρεις ότι δεν θα ξαναδείς την πατρίδα σου ποτέ ξανά...
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Yusra Mardini
Μετάφραση: Στέλλα Κάσδαγλη
Σελίδες: 432
Ημερ. έκδοσης: 06/12/2018
ISBN: 978-618-03-1578-3
Βιογραφικό της συγγραφέως:
Η Γιούσρα Μαρντίνι γεννήθηκε το 1998 στη Δαμασκό της Συρίας. Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με την κολύμβηση, με όνειρο να εκπροσωπήσει τη χώρα της στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα της όταν το πατρικό της καταστράφηκε στον πόλεμο. Είναι πρέσβειρα καλής θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Το περιοδικό People την επέλεξε ως μια από τις είκοσι-πέντε γυναίκες που αλλάζουν τον κόσμο, ενώ το περιοδικό Time το 2016 τη συμπεριέλαβε στους τριάντα έφηβους με τη μεγαλύτερη επιρροή.
