Περίληψη οπισθόφυλλου:
Ο Χάινριχ Μπελ διαμόρφωσε καθοριστικά την εικόνα της πατρίδας του -της μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τόσο ηθικά επιβαρυμένης χώρας- την οποία σχημάτισε η νέα γενιά εντός και εκτός της Γερμανίας. Ήταν ένας λαϊκός συγγραφέας, ο οποίος με την απλή και λιτή γλώσσα του βρήκε πρόσβαση στους ανθρώπους, που διαβάστηκε και ακούστηκε εντός και εκτός της πατρίδας του. Αυτή η επικοινωνία με τους ανθρώπους ήταν γι’ αυτόν και το πιο σημαντικό.
Ό,τι είχε να πει όμως, δεν ήταν δημοφιλές. Η οξεία ειρωνεία τoυ και η ηθική του ακεραιότητα τον ξεχώριζαν από τους πολλούς. Τον κατέταξαν στη λεγόμενη «λογοτεχνία της ώρας μηδέν», αν και δεν ανταποκρινόταν σε αυτό που πίστευε. Μίλησε και έγραψε ακριβώς πως δεν υπήρξε καμιά ώρα μηδέν. Η απελευθέρωση από τη ναζιστική δικτατορία, στα μάτια του, δεν σήμανε μια νέα αρχή για τη γερμανική κοινωνία. Το αντίθετο μάλιστα. Ο Μπελ έβλεπε πάρα πολλές συνέχειες σε παλιές νοοτροπίες. Με το να υπενθυμίζει το έγκλημα και την ενοχή αντιτάχτηκε στη λήθη, στη σκιά της οποίας εξακολουθούσε να ζει ο αυταρχισμός, η απανθρωπιά και ο συντηρητισμός της νεαρής δημοκρατίας. Από την εμπειρία του πολέμου και των εγκλημάτων των Ναζί κατέληξε στο συμπέρασμα “Ποτέ ξανά, ποτέ πια ξανά”. Έτσι ο συγγραφέας Χάινριχ Μπελ ήταν πάντα και πολιτικός ακτιβιστής. Εδώ συνίσταται η σπάνια ηθική του ακεραιότητα ως καλλιτέχνης, ως διαδηλωτής, ως διανοούμενος της δημόσιας ζωής.
Η άποψή μου:
(γράφει ο Θανάσης Σταυρόπουλος)
«Η γυναίκα μου γνώρισε τη μητέρα μιας κοπέλας, η οποία κόβει τα νύχια της κόρης του υπουργού. Των ποδιών. Τώρα κυριαρχεί μεγάλη αναστάτωση στην οικογένειά μας. Μέχρι τώρα δεν είχαμε γνωριμίες, αλλά τώρα έχουμε, γνωριμίες που δεν θα πρέπει να υποτιμηθούν».
-ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ (1952)-
Δε θα μπορούσα να πω πολλά και σπουδαία για τον Χάινριχ Μπελ, και αυτό όχι γιατί δεν υπάρχουν οι κατάλληλες λέξεις να περιγράψουν αυτόν τον μοναδικό συγγραφέα, αλλά γιατί όποιος στέκεται απέναντί του, μόνο «μικρός» μπορεί να φαίνεται. Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει 18 διηγήματα. Κάθε ένα από αυτά δείχνει, με τον καλύτερο -θεωρώ- τρόπο, για ποιό λόγο αυτός ο άνθρωπος ονομάστηκε «φωνή της συνείδησης των ερειπίων».
Δυνατή γραφή, όχι ίσως η πιο εύκολη ανάγνωση για όποιον περιμένει να «περάσει» ευχάριστα την ώρα του. Βαθιά συνειδητοποιημένος, απέραντα πολιτικοποιημένος, με έναν τρόπο όμως καθαρά ουμανιστικό και καθόλου κομματικό. Κάθε του φράση, κάθε του λέξη έχει έναν και μόνο στόχο, τον άνθρωπο. Τον άνθρωπο που πέρασε μέσα από τη «φωτιά» της ναζιστικής Γερμανίας και μπόρεσε να μείνει αλώβητος.
Χρειάζεται θάρρος για να σταθείς απέναντι στο «θηρίο» της εξουσίας και της δύναμης. Ο Χάινριχ Μπελ αμφισβήτησε έντονα και κράτησε έως το τέλος του, τις θέσεις του, απέναντι σε μία Γερμανία που αναδυόταν κραταιή, σίγουρη και εμβαπτισμένη μέσα από τη λήθη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στο πλευρό των αδυνάτων πάντα, χρησιμοποίησε την πένα του για να τονίζει, να κεντρίζει και τελικά να υπενθυμίζει στον κάθε Γερμανό, σε όποια βαθμίδα της κοινωνίας κι αν βρισκόταν, ότι το μέγιστο και υπέρτατο καθήκον του ήταν να «μην ξεχάσει», το γερμανικό παρελθόν του απέναντι στον κόσμο. «Λες και φορτώθηκε όλο το βάρος της ενοχής της πατρίδας του», όπως πολύ σωστά σημειώνει ο μεταφραστής του βιβλίου Ιωάννης Πήττας, γύρισε την πλάτη του στο «γερμανικό θαύμα» και προχώρησε την κοινωνία αυτής της χώρας ένα βήμα πιο κοντά στην ανθρώπινη ύπαρξη. Αν και βραβευμένος το 1972 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, κυνηγήθηκε ανελέητα από την καθεστηκυία τάξη της Γερμανίας. Ο συγγραφέας μέσω αυτών των χιουμοριστικών, ελαφρώς ειρωνικών αλλά στον πυρήνα τους άκρως πικρών, διηγήσεων και ιστοριών πιθανόν ακραίων και εξαιρετικά στα όρια του παραλόγου, μάς καταδεικνύει μέσα από αυτήν την υπερβολή, την αλήθεια και το μείζον της ανθρώπινης ύπαρξης.
Αν αρέσκεστε σε διηγήσεις άνευ βάθους, σε αναγνώσεις παραλίας, μην το πιάσετε στα χέρια σας τούτο δω το βιβλίο. Μάλλον θα μετανιώσετε για τα χαμένα σας χρήματα παρά θα το απολαύσετε. Αν όμως νιώθετε ότι κάτι πάντα υπάρχει «πίσω ή μέσα» στις λέξεις, τότε τον συγγραφέα της «Χαμένης Τιμής της Κατερίνας Μπλουμ» θα τον λατρέψετε...
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Heinrich Böll (Χάινριχ Μπελ)
Μετάφραση: Ιωάννης Πήττας
Σελίδες: 158 / Διαστάσις: 14,8 Χ 21εκ.
Ημερ. έκδοσης: Νοέμβριος 2016
ISBN: 978-618-5271-01-5
.jpg)
