Τα Βιβλιοσημεία φιλοξενούν τη Φραντζέσκα Μάνγγελ!
Η συγγραφέας παραχώρησε μια συνέντευξη στη συντάκτριά μας, Κατερίνα Βερίγκα, σε συνδυασμό με την άποψή της για τα μυθιστορήματά της, που η ίδια έχει διαβάσει και τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Bell.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Κυρία Μάνγγελ, καλώς ήρθατε στα Βιβλιοσημεία! Αρχικά να σας συγχαρώ για τα δυο υπέροχα μυθιστορήματα και για την τιμητική διάκριση που απέσπασε το πρώτο σας βιβλίο, «Η νύχτα του Σάουιν». Εύχομαι το ίδιο και για το «Καχαραμπού» μιας και -κατά την γνώμη μου- απογειώνει με τον καλύτερο (και ακόμα πιο συγκλονιστικό) τρόπο την ιστορία.
Φ.Μ.: Καλώς σας βρήκα! Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια. Είναι χαρά μου που με φιλοξενείτε στη σελίδα σας.
1. Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας πώς εμπνευστήκατε την ιστορία σας;
Φ.Μ.: Την ιστορία την εμπνεύστηκα όταν ήμουν ακόμη φοιτήτρια σε μία μικρή πόλη της Βόρειας Αγγλίας, αντίστοιχη με αυτή που περιγράφω στο βιβλίο. Ξεκίνησε ως ένα μικρό διήγημα, που είχα γράψει στο ημερολόγιό μου, με αφορμή το τοπικό έθιμο του Σάουιν και με τα χρόνια εξελίχθηκε σε μυθιστόρημα. Είναι πράγματι μαγικό! Όταν κυκλοφόρησε η "Νύχτα του Σάουιν" έλαβα μηνύματα από συμφοιτητές μου, που είχαμε να μιλήσουμε χρόνια, τα οποία έγραφαν «Φραντζέσκα, διαβάσαμε το βιβλίο κι ήταν λες και γυρίζαμε πίσω στο χρόνο»...
2. Αν μπορούσατε να περιγράψετε την Νύχτα του Σάουιν με τρεις λέξεις, ποιες θα ήταν αυτές;
Φ.Μ.: Πάθος, τέχνη, μαγεία και απωθημένα (έκλεψα και μία τέταρτη!)...
3. Με τι τρόπο πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να αγγίξουν τα βιβλία σας τους αναγνώστες;
Φ.Μ.: Ανέκαθεν πίστευα πως μία ιστορία -ασχέτως τον τόπο και χρόνο στον οποίο διαδραματίζεται- μπορεί να αγγίξει τους αναγνώστες της, αρκεί να κρύβει μέσα της αλήθειες. Αυτές τις αλήθειες προσπάθησα να αγγίξω μέσα από τα βιβλία μου. Πράγματα που μας απασχολούν όλους, ερωτήματα που αφορούν διαχρονικές αξίες κι έννοιες όπως είναι η φιλία, η αγάπη, ο έρωτας, η τύχη, τα όνειρα και οι αποφάσεις που ορίζουν τις ζωές μας.
4. Ποιος ήταν ο απώτερος σκοπός σας όταν τα γράψατε;
Φ.Μ.: Γράφω από ανάγκη. Ανάγκη να διοχετεύσω στο χαρτί τα όσα τριβελίζουν το κεφάλι μου. Δεν μπορώ ακριβώς να το εξηγήσω. Σαν να υπάρχουν μέσα μου ιστορίες και παράλληλες πραγματικότητες, οι οποίες πρέπει κάπου να αποτυπωθούν για να νιώσω ήρεμη και πλήρης. Ουσιαστικά γράφω για να εκφραστώ, με την ελπίδα τα όσα λέω να εκφράζουν κι εσάς που τα διαβάζετε.
5. Κατά τη διάρκεια των σπουδών σας ήρθατε σε επαφή με τον κέλτικο πολιτισμό. Ήταν δύσκολο να αποτυπώσετε γραπτώς την ιερή γιορτή των Κελτών; Σας επηρέασαν προσωπικά όλες αυτές οι σκοτεινές στιγμές των ηρώων σας;
Φ.Μ.: Πάντα είναι δύσκολο όταν καλείσαι να αποτυπώσεις στοιχεία ενός πολιτισμού. Πόσο μάλλον όταν δεν είναι δικός σου. Χρειάστηκε μεγάλη, εις βάθους έρευνα και στη συνέχεια το ανάποδο: να κλείσω τα μάτια, να ξεχάσω τα όσα διάβασα-άκουσα-είδα και να αφεθώ. Αυτό είναι και το δυσκολότερο. Γιατί "αφήνομαι", σημαίνει "επιτρέπω στους ήρωες και στην ιστορία να μπουν μέσα στη ψυχή μου". Μόνο έτσι την κάνεις δικιά σου και μπορείς στη συνέχεια να τη μεταφέρεις στο χαρτί. Διαφορετικά ό,τι γράφεις, είναι επιδερμικό. Η απάντηση λοιπόν είναι ναι, με επηρέασαν βαθιά. Υπήρχαν στιγμές μες την ημέρα και τη νύχτα, που οδηγούσα, έκανα μπάνιο, ξυπνούσα και σκεφτόμουν «Γιατί συνέβη αυτό; Πού οδηγεί;» «Τρόμαξες;» Ή «Τι να κάνουν τώρα; Ο Κίμων, η Στέφη και ο γέρος μου;»
6. Πότε αποφασίσατε να γράψετε τη συνέχεια της Νύχτας του Σάουιν; Το επιδιώκατε εξαρχής ή το σκεφτήκατε στην πορεία;
Φ.Μ.: Το είχα σκεφτεί εξαρχής, όταν έγραφα ακόμη τη Νύχτα. Και ήταν από τα πρώτα πράγματα που συζητήσαμε με τον εκδότη μου, Χάρη Νικολακάκη: το κατά πόσο μπορούσε να σταθεί η Νύχτα μόνη της σαν βιβλίο για ένα χρονικό διάστημα, μέχρι να ολοκληρώσω τη συνέχειά της, που αποτελεί και αναπόσπαστο κομμάτι της. Τις προάλλες μάλιστα μιλούσα με μια φίλη και τη ρώτησα πώς βίωσε το Καχαραμπού, σε σύγκριση με τη Νύχτα. Μου απάντησε: «δεν μπορώ να τα διαχωρίσω. Για μένα ήταν σαν μία ιστορία, η οποία ξεκίνησε απ’ την εφηβεία και κατέληξε στην ωριμότητα!». Ήταν η καλύτερη απάντηση που θα μπορούσα να ελπίζω.
7. Ξεχώρισα, κυρίως στο «Καχαραμπού», όλα τα ιστορικά-κοινωνικά στοιχεία με τα οποία πλαισιώσατε περίτεχνα το μυθιστόρημα. Όπως επίσης και τα ανθρωπιστικά μηνύματα, μέσα από τους πολιτισμούς των χωρών, που ταξίδεψαν οι ήρωες του βιβλίου. Διακρίνω ότι πιθανόν να έχετε βιώσει-μελετήσει βαθύτερα αυτούς τους πολιτισμούς. Θα θέλατε να μας μιλήσετε γι’αυτό;
Φ.Μ.: Πιστεύω στα ταξίδια και στην επαφή με ανθρώπους άλλων χωρών και πολιτισμών. Μας ανοίγουν τα μάτια και μας κάνουν να δούμε τη ζωή όπως είναι. Πριν κάποια χρόνια είχα την τύχη να βρεθώ φιλοξενούμενη μιας Μαροκινής οικογένειας στο Ραμπάτ. Έμεινα σχεδόν ένα μήνα στο Μαρόκο και ταξίδεψα μαζί τους σε όλη τη χώρα. Υπήρξαν στιγμές που μαγεύτηκα και άλλες που σάστισα, μαύρισα από τα όσα είδα. Τα συναισθήματα της Στέφης και τα μηνύματα που προσπάθησα να περάσω, ήταν ο αντίλαλος της εμπειρίας μου από εκείνο το ταξίδι στην Αφρική.
8. Με ποιον (ή ποιους) χαρακτήρα των βιβλίων σας ήρθατε πιο κοντά;
Φ.Μ.: Αγαπώ το γέρο Άνγκους. Αγαπώ τη ζεστασιά, την ανθρωπιά, τη γαλήνη του. Ήταν κατά κάποιο τρόπο σαν μια φωτεινή φιγούρα μέσα στην καθημερινότητά μου. Αυτός και η γιαγιά Κατερίνα αποτελούν για μένα πρότυπα ανθρώπων, που θα ήθελα κάποια στιγμή να φτάσω.
9. Τι κερδίσατε μέσα από αυτό το ταξίδι της συγγραφής;
Φ.Μ.: Ολοκλήρωση, χαρά, πληρότητα. Αυτό το μοναδικό συναίσθημα του ονείρου, που γίνεται πραγματικότητα. Πάνω απ’ όλα, κέρδισα εσάς. Γνώρισα ανθρώπους απ’ όλη την Ελλάδα που αγαπούν τις ιστορίες, το διάβασμα και τα βιβλία. Έκανα φίλους. Αντάλλαξα μηνύματα, απόψεις, δώρα κι ευχές. Κέρδισα πολύτιμες στιγμές από αξιόλογους ανθρώπους.
10. Δεν θα μπορούσα να μη σχολιάσω την προσεγμένη δουλειά που έγινε στα εξώφυλλα ακόμα και στους... σελιδοδείκτες (στο Καχαραμπού το καβαλέτο)! Πόση σημασία έχει για εσάς το έργο σας να πλαισιώνεται από μια ομάδα που ανταποκρίνεται στο δικό σας όραμα;
Φ.Μ.: Τεράστια. Χάρη στην ομάδα μας η Νύχτα του Σάουιν και το Καχαραμπού πήραν τη μορφή που είχα στο μυαλό μου. Για το εξώφυλλο της Νύχτας συγκεκριμένα ένωσαν τις δυνάμεις τους τρεις πολύ αγαπημένοι φίλοι φωτογράφοι, ο Βασίλης, ο Αλέξανδρος και η Κίκα Ζαχαριάδη του studio Zita, οι οποίοι δούλεψαν πάνω σε μια ιδέα μου, που φιλοτέχνησε η ζωγράφος Αναστασία Ζαμανίδου. Στην ίδια εικόνα πάτησε και ο graphic designer Δημήτρης Γλούφτσης και δημιούργησε το -ή μάλλον την- Καχαραμπού! Ο εκδοτικός μου υποστήριξε ένθερμα όλες αυτές τις ιδέες, προσθέτοντας επιπλέον πινελιές, καθοδηγώντας μας, αλλά και δίνοντάς μας το ελεύθερο να δημιουργήσουμε. Εκεί πιστεύω πως βρίσκεται και η ουσία της ομάδας. Υποστηρίζει, καθοδηγεί, εμπνέει δίχως όμως να περιορίζει τις ιδέες και το όραμα του συγγραφέα.
11. Ποια βιβλία σάς άγγιξαν περισσότερο και αποτέλεσαν μία κατά κάποιο τρόπο παρακίνηση ώστε να γράψετε κι εσείς;
Φ.Μ.: Από τα πιο αγαπημένα μου βιβλία είναι το «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» του Καζαντζάκη, το «Μονόγραμμα» του Ελύτη, «Ο ψαράς και η ψυχή του» του Όσκαρ Ουάιλντ, τα «Ανεμοδαρμένα ύψη» της Έμιλι Μπροντέ, «Ο Εραστής» της Μαργκερίτ Ντυράς. Δεν θα τολμούσα όμως να πω πως ήταν αυτά που με ώθησαν στο να γράψω, μιας και τέτοια αριστουργήματα σε παρακινούν μονάχα να συνεχίσεις να διαβάζεις και να υπογραμμίζεις!
12. Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο συγγραφέα στο ξεκίνημά του;
Φ.Μ.: Να μη φοβηθεί να εκτεθεί. Να δουλέψει σκληρά. Να διαβάσει πολύ. Να γράψει ακόμη περισσότερο. Να έχει τα μάτια και τη ψυχή του ανοιχτά γιατί οι ομορφότερες ιστορίες είναι αυτές που διαδραματίζονται γύρω μας και μέσα μας.
Σας ευχαριστούμε πολύ, εκ μέρους της ομάδας των Βιβλιοσημείων κι εγώ προσωπικά, για τον χρόνο που αφιερώσατε και για όσα μοιραστήκατε με τους αναγνώστες μας! Σας ευχόμαστε μια χρονιά γεμάτη υγεία, δημιουργικότητα, χαρές, εμπνεύσεις και αισιοδοξία!
Φ.Μ.: Εγώ ευχαριστώ. Καλή χρονιά σε εσάς και σε όλους τους αναγνώστες. Εύχομαι υγεία, έμπνευση, δημιουργία και λίγο ελεύθερο χρόνο σε κάθε έναν από εμάς για να μπορούμε να απολαμβάνουμε το διάβασμα που τόσο αγαπάμε.
Η άποψή μου:
(γράφει η Κατερίνα Βερίγκα):
Ξεκίνησα την Νύχτα του Σάουιν, οφείλω να ομολογήσω, με έναν δισταγμό. Δεν ήξερα κατά πόσο θα βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ του κέλτικου μύθου, των μεταφυσικών στοιχείων και όλης αυτής της σκοτεινής αύρας που είχα αρχικά στο μυαλό μου. Το βιβλίο με διέψευσε, με την πρωτοτυπία του, με τις ισορροπίες και την αποφυγή υπερβολών. Σε αντίθεση με τη συνέχειά του, είχε πιο εφηβική αύρα, αρκετές αναφορές σε τραγούδια, ταινίες και βιβλία που έδεναν το σκηνικό, αφήνοντας πολλά ερωτηματικά για το μετά, κρατώντας αμείωτο ενδιαφέρον (ευτυχώς που τα διάβασα συνεχόμενα).
Κι αν αγάπησα την Νύχτα του Σάουιν, το Καχαραμπού το λάτρεψα. Μου φάνηκε πιο ώριμο, πιο κατατοπιστικό, με διαφορετικές ανησυχίες, ακόμα και διαφορετική αύρα. Κάτι που θα ανακαλύψετε μόνο αν το διαβάσετε! Η συγγραφέας έχτισε τον κάθε ήρωα με εξαιρετική μαεστρία, με λεπτομέρεια και μεθοδικότητα. Δεν εστίασε στα κοινότυπα, στα χιλιοειπωμένα. Δεν κατέφυγε στις εύκολες λύσεις. Με ρεαλισμό και ταυτόχρονα με σεβασμό. Από τις βίαιες παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, τις ψυχές που ταξιδεύουν στον χρόνο, τους αντισυμβατικούς ανθρώπους. Άξιες αναφοράς και οι πολλαπλές ανατροπές, χωρίς να θέλω να προδώσω τίποτα από την εξέλιξη της ιστορίας σε όσους δεν έχουν διαβάσει ακόμη.
Αποσπάσματα που ξεχώρισα και από τα δύο βιβλία της Φραντζέσκα Μάνγγελ:
«Να φεύγεις επειδή το θες. Να φεύγεις επειδή πρέπει. Όσο λυτρώνει το ένα, παιδεύει το άλλο. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερο βάσανο απ’ το να ξέρεις ακριβώς που θες να βρίσκεσαι μα να το στερείσαι.»
«Λένε πως οι συναντήσεις μας με τους ανθρώπους συμβαίνουν τη στιγμή που τους έχουμε περισσότερο ανάγκη. Και πως ο σύνδεσμός μας βρίσκεται στα κενά που έχει ο καθένας μέσα του.»
«Ο Θάνατος και η Γέννηση είναι παιδιά της ζωής. Μέσα στο χρόνο ζούμε. Μέσα στο χρόνο πεθαίνουμε. Η ζωή όμως είναι αιώνια. Όπως ήταν στην αρχή, έτσι και τώρα, έτσι και πάντα. Ευλογημένη.»
«Η ζωή που επιλέγουμε μας διαμορφώνει μέχρι την τελευταία μας ημέρα. Πάλεψε για εκείνη που θα βγάλει τον καλύτερο άνθρωπο από μέσα σου.»
«Να δένεστε με τους ανθρώπους αλλά να μην αφήνετε τίποτα υλικό να δένει την ψυχή σας. Σπίτι είναι μονάχα η αγκαλιά εκείνων που αγαπούμε κι όχι οι τοίχοι και τα ντουβάρια.»
(©Κατερίνα Βερίγκα για τα Βιβλιοσημεία)
