Περίληψη οπισθόφυλλου:
Ήταν βάσανο να την κοιτάς τη Μέλισσα. Γιατί η πολλή ομορφιά είναι πράγμα σπαρακτικό, σαν ζωοδότης ήλιος που σου καίει το βλέμμα. Μα πώς να κάνεις αλλιώς; Πώς να πάρεις τα μάτια σου από πάνω της;
Όλο το νησί, εκείνο το μικρό και ξεχασμένο νησί του Ιονίου, είχε να λέει γι’αυτήν. Και να ονειρεύεται. Μα είχε δίκιο ο μεγάλος της αδελφός: δεν έπρεπε να τη στεφανωθεί κανένας χωριάτης, αλλά μόνο κάποιος μεγάλος και τρανός. Γιατί η Μέλισσα θα γινότανε αρχόντισσα και θα διαφέντευε τον τόπο. Εκτός κι αν, τελικά, δεν τα κατάφερνε να ξεφύγει από την κατάρα.
Ο μεγάλος τεχνίτης ονειρεύτηκε τη μικρούλα Ελένη μελένια, κι έτσι την ιστόρησε, έτσι τη ζωγράφισε και έτσι την παρέδωσε στο Βάθεμα, γι’αυτό κι εκείνοι, όλοι στο χωριό, ξέχασαν τ’ όνομά της και πια την έλεγαν Ελένη, Μελένη, Μελένια. Και το Μελένια μετά δεν τους έφτασε, γιατί δεν ήταν μόνο μελένια η Ελένη, ήταν και πονετική, σε πόναγαν η ομορφιά της και το μέλι της, σε τάραζαν, σε σούβλιζαν, σε τσίμπαγαν, κι έτσι της το άλλαξαν κι αυτό, και την είπανε αλλιώς. Την είπαν Μέλισσα.
Μια συγκινητική ιστορία αγάπης και μυστικών που νίκησε τον χρόνο και τη λήθη.
Η άποψή μου:
(γράφει ο Πέτρος Χατζησωτηρίου)
Είναι το πρώτο βιβλίο του Αθανασιάδη που υπογράφεται από την Πράγα, αφότου μετοίκησε οριστικά εκεί το καλοκαίρι του 2017. Εκτός από την αλλαγή στη ζωή του συγγραφέα, η έκδοση αυτού του βιβλίου σηματοδοτεί και την οριστική στροφή του στη συγγραφή, αφήνοντας πίσω του δεκαετίες στην επιμέλεια βιβλίων, την κριτική και την αρθρογραφία.
Η κεντρική ιδέα του βιβλίου τού δόθηκε από μία φίλη του, όπως ομολογεί ο ίδιος και δεν είναι καν πρωτότυπη. Ένα μικρό κορίτσι που βαφτίστηκε ως Ελένη βρέθηκε να μεγαλώνει σε ένα μικρό νησάκι του Ιονίου πελάγους, ως Μέλισσα, έχοντας επωμιστεί το βάρος του νοικοκυριού ενός σπιτιού που στεγάζει τους τρεις από τους τέσσερις αδερφούς της. Όλοι οι αδερφοί της είναι κατά τον έναν ή τον άλλο τρόπο προβληματικοί. Ο τέταρτος προς στιγμήν ζει με τη γυναίκα του στη Νέα Υόρκη. Η μητέρα της πεθαίνει αδόκητα και σε πέντε χρόνια ο πατέρας της μην αντέχοντας το χαμό της μεθάει άσχημα και παραδίδεται στη θάλασσα. Αυτοκτονεί. Μένει λοιπόν το άγουρο κοριτσάκι να παλεύει μέσα στην απέραντη φτώχεια χωρίς καμία προοπτική και στο μεταξύ να πρέπει να μεγαλώσει, να ωριμάσει, να ερωτευτεί, να ζήσει. Κάποια στιγμή φαίνεται η τύχη να του χαμογελά αλλά μόνο για να το οδηγήσει σε άλλο ένα μεγαλύτερο δράμα.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια ηθογραφία της ζωής της Ελληνικής υπαίθρου των αρχών του 20ού αιώνα. Μέσα από την παράθεση περιστατικών από την καθημερινότητα, ο Αθανασιάδης προσπαθεί να φωτίσει χρόνια σκοτεινά, ζοφερά, εποχές δύσκολες όπου η ζωή ήταν βάρος αβάσταχτο από μόνη της και να αναδείξει ταυτόχρονα και την ηθική της εποχής. Όλοι οι ήρωές του, κύριοι και δευτερεύοντες, είναι χτυπημένοι από τη μοίρα. Καθένας κουβαλάει κι από ένα δράμα και όλοι είναι παραδομένοι στη μοίρα αυτή. Διέξοδος ή λύτρωση δεν διαφαίνονται πουθενά κι ακριβώς για να κορυφωθεί η τραγικότητα η όποια πρόσκαιρη αλλαγή προς το καλύτερο έρχεται μόνο ως μονοπάτι που θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη δυστυχία. Αυτό αποτελεί κανόνα από τον οποίο δεν εξαιρείται κανείς.
Προσπαθώντας να αποδώσει με τα μελανότερα χρώματα την εποχή που έχει επιλέξει, ο συγγραφέας δεν καταφέρνει τελικά να αποφύγει την υπερβολή. Οι περιγραφές του, κατάφορτες λυρισμού, κουράζουν κάποια στιγμή και κάποια πλατειάσματα θα μπορούσαν να είχαν εύκολα αποφευχθεί. Ο αναγνώστης, ωστόσο, αποζημιώνεται από την κλιμάκωση της αγωνίας που χτίζεται σταδιακά και με συνέπεια, και που σε κάποιο σημείο θα γίνει αντάξια καλού αστυνομικού μυθιστορήματος.
Με το αμέσως προηγούμενο βιβλίο του να είναι ο «Οδηγός Συγγραφής», ο Αθανασιάδης αναλαμβάνει ως «δάσκαλος» πια να μας δείξει την εφαρμογή των κανόνων στην πράξη. Χρησιμοποιεί όλα τα διαθέσιμα εργαλεία. Σχεδόν εξαντλεί το συγγραφικό οπλοστάσιο. Πρώτα απ’ όλα χρησιμοποιεί το τέχνασμα «αφήγηση μέσα στην αφήγηση» αφού όλο το βιβλίο είναι μέρος της αφήγησης μιας φίλης σε μία άλλη πάνω στο ίδιο το νησί, όπου διαδραματίζεται η ιστορία. Εκτεταμένες περιγραφές, λυρισμός, εσωτερικοί μονόλογοι, δευτερεύουσες παράλληλες ιστορίες, ανάπτυξη των ηρώων και δευτερεύοντες ήρωες -με ρόλο όμως πλήρως δικαιολογημένο- σημειολογία, αγωνία, ένταση, ανατροπές. Πραγματικά, τα πάντα βρίσκονται στο μυθιστόρημα του Αθανασιάδη!
Μιλώντας για σημειολογία, έχει ενδιαφέρον να υπογραμμίσουμε ότι όλα τα ονόματα των ηρώων είναι αρχαία. Πλην του Γιάννη του παιδικού φίλου της Μέλισσας και της ίδιας (Ελένη), τα υπόλοιπα ονόματα είναι Αχιλλέας, Διομήδης, Αγαμέμνονας, Νέστορας, Σαπφώ, Όμηρος. Υπάρχει βέβαια και μία Αντωνία, αλλά θα παραδεχθεί κανείς ότι τέτοια ονόματα αποτελούν μια υπερβολή του συγγραφέα με την οποία κάτι θέλει να πει ίσως, αλλά ομολογώ ότι δεν έχω εντοπίσει τι. Ακόμη κι ο Νίκος, εκ των πρωταγωνιστών της ιστορίας, αποτελεί μέρος του σημαινόμενου, αφού σε ένα μικρό νησάκι του περασμένου αιώνα μάλλον θα ήταν Νικόλας ή έστω Νικολός, κατά τον Λια που επίσης συμμετέχει. Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της «Μέλισσας» θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τη χρήση λέξεων από το ιδίωμα της Ελληνικής γλώσσας, που μιλιέται σε διάφορες περιοχές της περιφέρειας της Ελλάδας, και ποτέ στις πόλεις.
Με λίγα λόγια, η «Μέλισσα» αποτελεί ένα ευχάριστο ανάγνωσμα. Κυλάει γρήγορα, αν κι όχι πάντα εύκολα κι υπόσχεται ώρες αναπόλησης κι ίσως γλυκιάς μελαγχολίας. Περνώντας πια αποκλειστικά στις τάξεις των συγγραφέων, ο Κυριάκος Αθανασιάδης μάς δίνει μία υπόσχεση: ότι έχουμε ακόμη πολλά να ακούσουμε απ’αυτόν. Η «Μέλισσα» ήταν μία καλή αρχή. Αναμένουμε όμως την καλύτερη συνέχεια.
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Θεματολογία: Κοινωνικό, Αισθηματικό
Συγγραφέας: Κυριάκος Αθανασιάδης
Ηλικία: 18+
Σελίδες: 448 / Διαστάσεις: 14 x 21 cm
Ημερ. έκδοσης: 08/02/2018
ISBN: 978-618-01-2401-9
Βιογραφικό του συγγραφέα:
Ο Κυριάκος Αθανασιάδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1963. Είναι συγγραφέας, επιμελητής εκδόσεων, αναγνώστης σε εκδοτικούς οίκους και συνιδρυτής του πολιτιστικού-πολιτικού site και διαδικτυακού ραδιοφώνου Αμάγκι. Πεζογραφικά βιβλία: "Ιστορίες υπερβολής" (διηγήματα, Ροές 1987 & β΄ έκδ. Δήγμα 2010), "Δώδεκα" (μυθιστόρημα, Καστανιώτης 1991), "Μικροί κόσμοι" (μυθιστόρημα, Λιβάνης 1996), "Το σάβανο της Χιονάτης" (μυθιστόρημα, Σύγχρονοι Ορίζοντες 2002), "Το βασίλειο του αποχαιρετισμού" (νουβέλα, Σύγχρονοι Ορίζοντες 2002), "Πανταχού απών" (μυθιστόρημα, Τυπωθήτω 2007), "Κακορραφίες" (διηγήματα, Δήγμα 2009), "Ζα Ζα" (μυθιστόρημα, Free Thinking Zone 2012), "Ξυράφια/Razors" (θεατρικό, δίγλωσση έκδοση, Free Thinking Zone 2013), "Η κόκκινη Μαρία" (μυθιστόρημα, Διόπτρα 2014), "Οι τέσσερις εποχές της Μέλισσας" (μυθιστόρημα, Ψυχογιός 2018). Βιβλία για παιδιά: "Ο χιονάνθρωπος που ήθελε να γίνει Αϊ-Βασίλης" (Μίνωας 2002), "Η βίλα των πνευμάτων" (Μίνωας 2003), "Μαγική εικόνα" (Μίνωας 2003), "Σαντιγί για μάγισσες" (Μίνωας 2003), "Ο άγριος Βασίλης" (Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2003), "Μάγος είσαι;" (Φαντασία 2004), "Οι περιπέτειες του Μεφίστο" (Κέδρος 2016). Επίσης, έχει εκδώσει 6 μυθιστορήματα φαντασίας για εφήβους, με ψευδώνυμο.
