Βιβλιοάποψη: "Αυγή"

---Δημοσίευση: 21/02/2024---

Περίληψη οπισθόφυλλου:

Ένας συγγραφέας βιογραφεί και αυτοβιογραφείται. Αφηγείται την ιστορία μιας νέας γυναίκας, η οποία ζει έγκλειστη επί δύο χρόνια στο διαμέρισμά της, βυθισμένη στη μοναξιά και το πένθος. Αναζητώντας τη λύτρωσή της, αποφασίζει να κατέβει στον Άδη με σκοπό να ανασύρει την πεθαμένη της μητέρα  και να αναστήσει τον χαμένο γενέθλιο τόπο της. Με φόντο αυτήν την ιστορία όπου ξεδιπλώνεται ο αντιφατικός δεσμός μητέρας-κόρης, ένα εκρηκτικό μείγμα αγάπης, ταύτισης, καταπίεσης και ανταγωνισμού, ο συγγραφέας ανατρέχει στις ήρεμες και ταραχώδεις στιγμές της πολυετούς συμβίωσης με τη γυναίκα του. Μια φυγόκεντρη και πολυφωνική αφήγηση, στον ιστό της οποίας συνυφαίνονται όνειρα, εφιαλτικά θραύσματα μνήμης, παροξυσμικές παραισθήσεις και παραληρήματα, καθώς η εικόνα της πραγματικότητας θολώνει και παραμορφώνεται.

Η άποψή μου:

(γράφει ο Θανάσης Σταυρόπουλος)

«Γράφεις μια ιστορία για τη μοναξιά και τους αιχμαλωτίζεις γιατί όλοι έχουν εμπειρία πάνω σ’ αυτήν».

---Theodore Sturgeon, Αμερικανός συγγραφέας επιστ. φαντασίας---

Θα ήθελα αυτή τη φορά να ξεκινήσω με μία γενικότερη παραδοχή, ή μάλλον με μια δική μου σκέψη. Η συγγραφή ενός κειμένου (ποίηση, πεζός λόγος κλπ.) είναι εξαιρετικά διαδεδομένη στις ημέρες μας. Πολλοί συνάνθρωποί μας ασχολούνται με αυτή τη δραστηριότητα και ειλικρινά πιστεύω ότι, είναι μία ενασχόληση χρήσιμη, υποστηρικτική, δημιουργική και κυρίως λυτρωτική για το αναγνωστικό κοινό, αλλά κατ’ εξοχήν για τον δημιουργό-γράφοντα. Έτσι βλέπουμε εκατοντάδες νέους τίτλους κάθε χρονιά, να κατακλύζουν προθήκες βιβλιοπωλείων, πάγκους εκθέσεων βιβλίων, κλπ.

Το να γράψεις λοιπόν, ως αυτή-καθ'αυτή ενέργεια είναι στις ημέρες μας, σχεδόν σύνηθες και όλοι αυτοί οι συγγραφείς προσδοκούν τόσο στην αναγνωρισιμότητα, όσο και στην αναγνωσιμότητα των πονημάτων τους. Κι εδώ, μας προκύπτει μία μεγάλη και σημαντική διαφορά, ή μάλλον ένας μείζον διαχωρισμός: πόσοι άραγε από όλους αυτούς τους δημιουργούς, εκτός από συγγραφείς μπορούν να χαρακτηριστούν και ως λογοτέχνες; Πότε και πώς ένα κείμενο περνάει από την απλή συγγραφή αραδιασμένων λέξεων στη μετουσίωση αυτών σε μία παγκόσμια σταθερά που αφορά τον καθένας ξεχωριστά;

Να με συγχωρήσετε για την μεγάλη εισαγωγή μου, αλλά γοητεύτηκα από το βιβλίο του Χρήστου Χρηστίδη! Με το που θα ανοίξεις την πρώτη σελίδα θα κατανοήσεις βαθύτατα το τι σημαίνει λογοτεχνία και πώς ένας δημιουργός μπορεί να σε «πιάσει» από το χέρι και να σε οδηγήσει μέσα από μία ιστορία σε κάτι που θα σε αγγίξει. Και το σημαίνον σε όλο αυτό είναι ότι μπορεί η ιστορία που μας αφηγείται να μην μας δημιουργεί την αίσθηση της οικειότητας με τους ήρωές του, αλλά παρά ταύτα μας βυθίζει σε μία άμεση συναισθηματική εμπλοκή με αυτούς. Μας είναι γνωστοί, ή μάλλον οι σκέψεις των ηρώων του μας είναι γνώριμες, χωρίς να έχουμε κοινό πολλές φορές παρονομαστή.

Η ηρωίδα του, η Λία, ακροβατεί μεταξύ του ρεαλιστικού και του φανταστικού. Τα σύνορα της αλήθειας με το σκιώδες είναι δυσδιάκριτα. Απομονωμένη για δύο χρόνια στο διαμέρισμά της μαζί τον σκύλο της, καταβυθίζεται στον κόσμο της μνήμης, και των νεκρών -ή μήπως όχι;- ψάχνοντας την πρώτη εκείνη σύνδεση του κάθε ανθρώπου με τη μητέρα του. Μια διαδικασία που περνάει μέσα από την παιδική μνήμη και τις πρώτες αναμνήσεις που κάθε παιδί αρχίζει να δημιουργεί. Θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις «ηρωίδες» της και θα προσπαθήσει να αντλήσει από αυτές αλήθειες σημαντικές για την ύπαρξή της. Κύριο πρόσωπο για αυτήν, η μητέρα της και ο κόσμος της. Αποζητά να επαναπροσδιορίσει, με ένα δικό της τρόπο, τη σύνδεση μαζί της, τον ομφάλιο λώρο που κόπηκε ή που ακόμα υφίσταται.

Παράλληλα ο αφηγητής ξεδιπλώνει τις δικές του ανησυχίες για τη δική του προσωπική ζωή. Κυρίως τον απασχολεί η γυναίκα του, η Αυγή, και ο εγκλεισμός της σε θεραπευτήριο. Οι ζωές των δύο γυναικών περιπλέκονται, χάνονται στις διηγήσεις του αφηγητή, διασταυρώνονται και απομακρύνονται με συνάφεια και ταυτόχρονη σύγχυση. Η αφήγηση ακολουθεί τεθλασμένη πορεία. Εξαφανίζεται σε ρεαλιστικούς κόσμους και επανέρχεται μέσω θολών αναμνήσεων και χαώδους μνήμης.

Το κείμενο είναι σπουδαίο! Είναι από αυτά που νιώθεις περήφανος και σχεδόν ολοκληρωμένος αναγνώστης που το διάβασες. Ξεφεύγει από τις ευκολίες μίας ανάγνωσης «ευθείας» και απλώς επεξηγηματικής. Και μόνο ότι ο συγγραφέας γράφει, ενός εκ των αρκετών σημείων του κειμένου, από το τέλος της σελίδας 125 έως την αρχή της σελίδας 129, χωρίς να χρησιμοποιήσει τελεία, χωρίς αυτό όμως να γίνεται από τον αναγνώστη αντιληπτό, αλλά και χωρίς αυτός ο ρευστός και χειμαρρώδης λόγος να γίνει κάτι κουραστικό, προσωπικά θεωρώ ότι κάτι τέτοιο είναι ένα σπουδαίο στοιχείο ενός μάστορα της γραφής!

Προσωπική μου άποψη ότι το βιβλίο δεν προσφέρεται για παραλίες με μυρωδιά καρύδας ή ανάλαφρες αναγνωστικές στιγμές. Σε θέλει εκεί, προσηλωμένο και απόλυτο. Γιατί αν κάτι είναι μεγαλειώδες σε αυτό το βιβλίο είναι ότι σε παρασέρνει να ταξιδέψεις μαζί του, σε μονοπάτια που πρέπει να προσέχεις που «πατάς», αλλιώς η σκέψη σου θα παρασυρθεί στον σκοτεινό κόσμο των αναμνήσεων, των αναζητήσεων, των χαμένων στιγμών και των ευκαιριακών τόπων. Όχι των ηρώων του βιβλίου, στους δικούς σας.

Στοιχεία βιβλίου:

Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ

Συγγραφέας: Χρήστος Χρηστίδης

Σελίδες: 216

Ημερ. έκδοσης: Νοέμβριος 2023

ISBN: 978-618-5461-65-2

Βιογραφικό του συγγραφέα:

Ο Χρήστος Χρηστίδης γεννήθηκε το 1953. Σπούδασε οικονομικά και σκηνοθεσία κινηματογράφου και ζει στην Αθήνα. Το 2016 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εντευκτηρίου το πρώτο του βιβλίο με τον τίτλο Αναποδογεννημένος, μια επινοημένη βιογραφία θρυμματισμένη σε εβδομήντα οκτώ μικροϊστορίες της μιας σελίδας· το 2020, το δεύτερο βιβλίο του, η νουβέλα Γυμνός (εκδόσεις Εντευκτηρίου) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και το Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας του περιοδικού Ο Αναγνώστης.