Βιβλιοάποψη: "Ο Ιησούς Χριστός έπινε μπίρα"

---Δημοσίευση: 08/09/2023---

Περίληψη οπισθόφυλλου:

Στο Αλεντέζου της Νότιας Πορτογαλίας, ένας εκκεντρικός ηλικιωμένος καθηγητής θα βοηθήσει μια φτωχή χωρική, τη Ρόζα, στο τρελό σχέδιο να μεταμορφωθεί το χωριό σε Ιερουσαλήμ, προκειμένου να εκπληρωθεί η επιθυμία τής σχεδόν κατάκοιτης πια γιαγιάς της να επισκεφτεί τους Αγίους Τόπους προτού πεθάνει. Στο σχέδιό τους θα συμβάλουν μια βαθύπλουτη Αγγλίδα, απόμαχη των μυστικιστικών αναζητήσεων, ένας Νιγηριανός μάγος, ένας Ινδός γυμνοσοφιστής, μια ιερόδουλη και πολλοί φιλοπερίεργοι κάτοικοι του Αλεντέζου, υπό την απειλητική παρουσία ενός μαζοχιστή ιερέα, ενός νταή χωροφύλακα κι ενός ερωτοχτυπημένου βοσκού, που εχθρεύονται τον καθηγητή, καθένας για δικούς του λόγους. Γεμάτη μελαγχολία, ειρωνεία, χιούμορ, λυρισμό και δράση, η γραφή του Κρουζ αντλεί χαρακτηριστικά από πλείστα λογοτεχνικά είδη, δημιουργώντας ένα ψηφιδωτό στοχασμών για τον έρωτα, τον θάνατο, τη μοναξιά, την πολιτική, τη θρησκεία και το εφήμερο.

Η άποψή μου:

(γράφει η Ρούλα Κεφάκη)

Φτωχικές κοπέλες με έντονη τριχοφυΐα, βοσκοί που μυρίζουν τυρί και ιδρώτα, μαζοχιστές ιερείς, ηλικιωμένοι σάτυροι, γιαγιάδες που μετακινούνται με καρότσια οικοδομής, Νιγηριανοί μάγοι, Ινδοί σοφοί, πόρνες αεροσυνοδοί, ένα χωριό με κατοίκους κατά παραγγελία και μία απομίμηση της Ιερουσαλήμ στη Νότια Πορτογαλία. Ή αλλιώς, η ιστορία ενός πανέξυπνα γραμμένου βιβλίου με τους πιο αλλοπρόσαλλους χαρακτήρες!

Η Ρόζα είναι αποφασισμένη να βοηθήσει τη γιαγιά της να κάνει πραγματικότητα το μεγαλύτερο όνειρο της ζωής της πριν πεθάνει, να επισκεφθεί τους Άγιους Τόπους. Βασικά μειονεκτήματα του σχεδίου είναι ότι η ηλικιωμένη δεν μπορεί να περπατήσει και χρήματα δεν υπάρχουν, όχι μόνο για ταξίδι στα Ιεροσόλυμα, αλλά καλά-καλά ούτε για φαγητό.

Η Ρόζα όμως είναι (;) τυχερή. Ο καθηγητής Μπόρζα της προτείνει να «μεταμορφώσουν» το Αλεντέζου σε Ιερουσαλήμ, να ναρκώσουν τη γιαγιά και να τη μεταφέρουν στον υποτιθέμενο προορισμό τους με αεροπλάνο, με τη λεπτομέρεια ότι αεροπλάνο δεν υπάρχει (αλλά, είπαμε, ούτε Ιεροσόλυμα). Αεροπλάνο είναι το όνομα του στριπτιτζάδικου της περιοχής, όπου εργάζεται μια πρώην αεροσυνοδός και αυτό μοιάζει αρκετό για να εξυπηρετήσει την εκτέλεση του σχεδίου. Είναι μια κάποια ομοιότητα, όπως και να το δεις!

Πίσω από τη διάθεση του Μπόρζα να ικανοποιήσει την επιθυμία της Αντόνια δεν είναι η καλή του καρδιά. Ο καθηγητής είναι τσιμπημένος με τη Ρόζα, αλλά η διαφορά ηλικίας είναι τεράστια: θα μπορούσε να είναι εγγονή του. Το μόνο που ξέρει η Ρόζα, που ερωτοτροπεί με τον Άρι τον βοσκό και κολάζει ακόμα και παπάδες κι ας έχει αυξημένη τριχοφυΐα (ή μήπως εξαιτίας της;), είναι να φροντίζει τη γιαγιά της, τον μοναδικό άνθρωπο που της έχει απομείνει στον κόσμο. Δεν ξέρει να αγαπά και να αγαπιέται, θέλει όμως να ζήσει μια σχέση πάθους που θα μείνει στην ιστορία. Μια παρακαταθήκη για όποιον τη ζήσει ή πεθάνει από/για αυτήν.

Ο Αφόνσο Κρουζ γράφει ένα δραματικό κοινωνικό μυθιστόρημα με μπόλικες δόσεις μαύρου χιούμορ και ειρωνείας, βασισμένο σε αλλόκοτους χαρακτήρες με θεότρελα χαρακτηριστικά. Η συμπάθεια δεν είναι το δυνατό τους στοιχείο (εκτός από τη Ρόζα -εκείνη τη συμπόνεσα μέχρι το τέλος· ειδικά στο τέλος). Όλοι μαζί και καθένας χωριστά μας δίνουν μαθήματα για τη μοναξιά, τη θρησκεία, τη θυσία: όταν αγαπάς κάποιον, φτάνεις μέχρι την Ιερουσαλήμ. Έστω κι αν χρειαστεί να ξεφυτρώσει στο διπλανό χωριό.

«Οι πυροσβέστες πρέπει να δίνουν μάχη με τη φωτιά. Αντί για αυτό, παλεύουν ενάντια στον χρόνο. Χίμαιρα ο αγώνας τους. Για να πολεμήσουν τη φωτιά χρησιμοποιούν τον μεγάλο της εχθρό, το νερό, αλλά για να πολεμήσουν τον χρόνο έχουν μόνο ένα φορείο, ένα πιεσόμετρο και μια φιάλη οξυγόνου. Και φυσικά, οι γέροι εξακολουθούν να πεθαίνουν. Οι πυροσβέστες θα πρέπει να έχουν μάνικες που να ρίχνουν νιότη, θα έπρεπε να πηγαίνουν να σβήνουν τα γεράματα».

Στοιχεία βιβλίου:

Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ

Συγγραφέας: Afonso Cruz

Μετάφραση: Νίκος Πρατσίνης

Βιογραφικό του συγγραφέα:

Ο πολυδιάστατος Πορτογάλος συγγραφέας και καλλιτέχνης Αφόνσου Κρουζ (Afonso Cruz) γεννήθηκε το 1971 στην Φιγκέιρα ντα Φοζ της Πορτογαλίας. Άρχισε να ασχολείται με τη συγγραφή το 2008 και έχει εκδώσει πάνω από σαράντα βιβλία, μεταξύ των οποίων μυθιστορήματα, δοκίμια και μη μυθοπλαστικά έργα εν γένει, εικονογραφημένα άλμπουμ και νουβέλες για νέους. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από είκοσι γλώσσες. Πέραν της συγγραφικής του ιδιότητας, ο Κρουζ είναι ποιητής, εικονογράφος, κινηματογραφιστής και μέλος του μουσικού συγκροτήματος The Soaked Lamb. Έχει τιμηθεί με το Λογοτεχνικό Βραβείο Maria Rosa Colaço, το Μεγάλο Βραβείο Διηγήματος Castelo Branco, το Βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Λογοτεχνία, το Βραβείο Autores/SPA (δύο φορές, σε διαφορετικές κατηγορίες), το Βραβείο Fernando Namora, το Βραβείο Εθνικού Ιδρύματος για το Παιδικό και Νεανικό Βιβλίο της Βραζιλίας (FNLIJ), το Μεγάλο Βραβείο Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας Maria Ondina Braga της Πορτογαλικής Εταιρείας Συγγραφέων, το Βραβείο Bertrand και το Εθνικό Βραβείο Εικονογράφησης.