---Δημοσίευση: 25/01/2023---
Περίληψη οπισθόφυλλου:
Σε μια ολοκληρωτική κοινωνία όπου η σωματική τελειότητα αποτελεί προϋπόθεση για το δικαίωμα στην ελευθερία, οι Καθαροί πολίτες απολαμβάνουν όσα στερούνται οι υπόλοιποι. Η Κλόι, ανθρωπολόγος σε ένα κέντρο ερευνών, παλεύει για τον άνθρωπο, ενώ η αξία της ανθρώπινης ζωής ολοένα και φθίνει. Σε αυτό το απολυταρχικό περιβάλλον προστίθεται ο εφιάλτης του πολέμου. Καθώς οι σειρήνες ουρλιάζουν, τα τρόφιμα λιγοστεύουν και οι νεκροί αυξάνονται, οι αντοχές των ηρώων φτάνουν στα άκρα. Μοναδικό στήριγμα για την Κλόι στις πιο σκοτεινές ώρες η φίλη της Ντάρια. Όταν η τελευταία εξαφανίζεται, η ηρωίδα βάζει στόχο ζωής να τη βρει. Δεν φαντάζεται όμως τι την περιμένει εκεί έξω.
Οι Καθαροί θα μπορούσαν να είναι ένα δυστοπικό μυθιστόρημα του σήμερα. Θα μπορούσαν. Αν το πιο εφιαλτικό κομμάτι τους δεν είχε στιγματίσει την ανθρωπότητα έναν αιώνα πίσω. Ένα βιβλίο εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα. Μια συνταρακτική ιστορία επιβίωσης. Μια μάχη εν καιρώ πολέμου ενάντια στο πιο παρανοϊκό πρόσωπο της ανθρώπινης φύσης με μόνα όπλα το θάρρος και την αγάπη.
Η άποψή μου:
Μπορούσατε παλιότερα να φανταστείτε έναν κόσμο όπου θα βγαίναμε από το σπίτι μόνο συγκεκριμένες ώρες για φάρμακα και τρόφιμα; Με μάσκα στο πρόσωπο και ταυτότητα ανά χείρας; Δεν προλάβαμε καν να το φανταστούμε, το ζήσαμε απευθείας με τον κορωνοϊό!
Μπορείτε να φανταστείτε το αύριό σας να ανατρέπεται ολοκληρωτικά; Να ξυπνάτε από τον διαπεραστικό συριγμό της σειρήνας, τους βομβαρδισμούς και τον ήχο από το άδειο σας για μέρες στομάχι; Ούτε στην Ουκρανία μπορούσαν...
Η Φραντζέσκα Μάνγγελ τα φαντάστηκε (εν μέρει, καθώς προηγήθηκε ιστορική έρευνα για τη Γερμανία του Μεσοπολέμου), τα έγραψε και παρόλο που το μυθιστόρημα χαρακτηρίζεται δυστοπικό, είμαστε στο 2023. Τίποτα δε φαντάζει πια απίθανο. Ούτε το πιο ακραίο σενάριο.
Η Κλόι ζει με τη μητέρα της και τον αδερφό της σε ένα απολυταρχικό καθεστώς, όπου κυριαρχεί ο διαχωρισμός ανάμεσα στους πολίτες: οι υγιείς, οι άρτιοι είναι οι Καθαροί και οι σωματικά (και ψυχικά) ατελείς είναι οι Στιγματισμένοι. Οι πρώτοι απολαμβάνουν τα δικαιώματα των ευνοούμενων ενώ οι δεύτεροι φέρουν ένα σημάδι ανάμεσα στον δείκτη και τον αντίχειρα, που καταδικάζει κάθε βήμα στην υπόλοιπη ζωή τους. Κι αν αυτή η κατάφωρη ανισότητα δεν ήταν αρκετή, η εισβολή ξένων δυνάμεων επιφέρει το τελειωτικό χτύπημα. Σύντομα επικρατεί πείνα και εξαθλίωση, την ώρα που γειτονιές βομβαρδίζονται, νεκροί κείτονται στους δρόμους, αθώοι πυροβολούνται γιατί αντιμιλούν. Μέσα στον ζόφο του πολέμου, η αδερφική φίλη της Κλόι εξαφανίζεται και η ίδια κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να τη βρει. Είναι άλλωστε η ηρωίδα της...
Το βιβλίο έχει έντονα κοινωνικά και πολιτικά στοιχεία, κάνει τον αναγνώστη να νιώθει άβολα, όσο άβολα συναισθήματα μας δημιουργεί η σκέψη των ανθρώπων που πεινούν, κρυώνουν, υποφέρουν, χάνουν τα σπίτια τους, χωρίζονται από τις οικογένειές τους, ξεριζώνονται από την πατρίδα τους, πεθαίνουν.
«Αραιά και πού ακούγαμε για στρατιωτικές συμπλοκές, πάντα τα μακριά μας. Όσο πιο μακριά, τόσο λιγότερο μας αφορούσε. Σκληρό, όμως έτσι ήταν. Η καθημερινότητα κι η επανάληψη υπνωτίζουν. Πρέπει να νιώσεις τη φωτιά να σου τσουρουφλά τα ματοτσίνορα για να ξυπνήσεις.
Στο τέλος δεν μπορούσαμε να θρηνήσουμε κανέναν. Το πένθος είχε γίνει μόνιμο, συνεχές. Μας ακολουθούσε κάθε ώρα, κάθε στιγμή. Δεν έπαυε ποτέ. Δεν ήταν καν πένθος πλέον. Ήταν κάτι άλλο. Βαρύ, βουβό κι αδιάκοπο, γι' αυτό και τρομερό. Σαν να είχε γίνει θρήνος ολόκληρη η ζωή, παύοντας ζωή να είναι».
Η ιστορία της Μάνγγελ είναι ανθρωποκεντρική: όλα τα πρόσωπα γύρω από την πρωταγωνίστρια έχουν τον δικό τους χώρο στο βιβλίο. Η καλύτερή της φίλη, η μητέρα της, η αδερφή της, η γειτόνισσά της, ο συνεργάτης της, το αφεντικό της, ο πατέρας της. Μαζί τους η Κλόι μοιράζεται την αγωνία, την αβεβαιότητα, τον πόνο, την απώλεια και την απόγνωση. Αλλά και την ελπίδα, την αγάπη, την αλληλεγγύη, την ανάγκη να πολεμήσουν την αδικία και να πιστέψουν σε ένα καλύτερο αύριο. Την ανάγκη να έρθει το αύριο.
Δύο πράγματα με άφησαν ανικανοποίητη σε αυτό το βιβλίο: ορισμένες επιλογές της Κλόι (=έγιναν από αφέλεια; Από ένστικτο επιβίωσης; Για χάρη της φιλίας; Ή μήπως του έρωτα;) και το τέλος, το οποίο... παραήταν ανατρεπτικό για τα γούστα μου. Η ιστορία στο σύνολό της, παρά τον έντονα δυστοπικό χαρακτήρα της, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί διδακτική. Για το θάρρος, την αλήθεια, την πάλη ενάντια στο κακό, για το σήμερα που δεν πρέπει να θεωρούμε αυτονόητο και το αύριο που μπορεί να ανατρέψει τα πάντα. Καμία κανονικότητα δεν πρέπει πια να θεωρείται δεδομένη.
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Φραντζέσκα Μάνγγελ
Σελίδες: 576
Ημερ. έκδοσης: 01/09/2022
ISBN: 978-618-02-2251-7
Η Φραντζέσκα Μάνγγελ γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Εικαστικές Τέχνες στο Πανεπιστήμιο De Montfort της Αγγλίας και δραστηριοποιήθηκε στον τομέα της conceptual photography για διαφημιστικές εταιρείες και περιοδικά. Παράλληλα, δίδασκε σε Εργαστήριο Ελευθέρων Σπουδών και αρθρογραφούσε στον περιοδικό Τύπο. Σήμερα εργάζεται ως κειμενογράφος και στον ελεύθερό της χρόνο ασχολείται με τη φωτογραφία και τη ζωγραφική. Το πρώτο της μυθιστόρημα, "Η νύχτα του Σάουιν", κατέκτησε το βραβείο Μυθιστορήματος της Xρονιάς στην κατηγορία «Πρωτοεμφανιζόμενος Συγγραφέας» στα Βραβεία Public 2018. Το δεύτερό της μυθιστόρημα, "Καχαραμπού, η συνέχεια της Νύχτας του Σάουιν", κυκλοφόρησε το 2019 κλείνοντας την επιτυχημένη διλογία.
