---Δημοσίευση: 20/12/2021---
Περίληψη οπισθόφυλλου:
Δεν νομίζεις ότι ο άνθρωπος δεν είναι πια τώρα ο κυρίαρχος της γης, αλλ’ ότι είναι ο σκλάβος της ζωής; Έχασε την πρωτόγονή του υπερηφάνεια και σκύβει μπροστά στην πραγματικότητα, δεν είν’ έτσι; Βάζει ένα φραγμό στον δρόμο για την ελεύθερη δημιουργία της ζωής και αγωνίζεται για το δικαίωμά του να καταστρέφει αντί να ξαναφτιάχνει.
Η άποψή μου:
Ο Αναγνώστης είναι ένα εξαιρετικά δυνατό διήγημα του ιδρυτή του σοσιαλιστικού λογοτεχνικού ρεαλισμού Μαξίμ Γκόρκη, το οποίο γράφτηκε το 1898. Είναι το δεύτερο βιβλίο της πολύ επιτυχημένης σειράς Μικρή Λογοτεχνική Βιβλιοθήκη «Ανατολή», που ξεκίνησε να εκδίδεται τη δεκαετία του 1920 από τις εκδόσεις Γκοβόστη, με σκοπό να γνωρίσει στους Έλληνες τα διαμάντια της διεθνούς λογοτεχνικής σκηνής της εποχής. Σήμερα η σειρά ανατυπώνεται με τους ίδιους όρους και την ίδια αισθητική των αρχών του εικοστού αιώνα, σε αξεπέραστη μετάφραση Γεωργίου Σημηριώτη.
Η ευτυχία, η γαλήνη, η ικανοποίηση του Λογοτέχνη, που αναφέρεται στο διήγημα, μετά από μια επιτυχή παρουσίαση του έργου του σε μια ομάδα ακροατών-αναγνωστών, καταρρέει. Ο λόγος είναι η τυχαία συνάντησή του με έναν αναγνώστη, ΤΟΝ Αναγνώστη, στα σκοτεινά πάρκα της πόλης. Παρόλες τις προσπάθειές του, ο Αναγνώστης είχε αποτύχει να επικοινωνήσει με το συγγραφικό του ίνδαλμα και να του εκφράσει την άποψή του για το έργο του. Να που η τύχη, η μοίρα, τα έφερε έτσι και τελικά γίνεται δεκτός και κάπως έτσι ξεκινά ουσιαστικά ο μονόλογός του. Είναι η κριτική του. Η άποψή του. Μας μιλάει για αλήθειες που "πονάνε" ξεκινώντας από το ίδιο του κείμενο του Λογοτέχνη και καταλήγει να αναφέρεται στην αντιμετώπιση της ίδια της ζωής από τον άνθρωπο και την αλλοτρίωσή του από τον πραγματικό σκοπό της. Ο Αναγνώστης στην κριτική του χρησιμοποιεί "βαριές" εκφράσεις για το ρόλο που πρέπει να διαδραματίζουν οι συγγραφείς και για το πόσο επιδραστικοί είναι με τα έργα τους και τη συμπεριφορά τους στο αναγνωστικό κοινό. Έτσι, εφόσον οι ίδιοι με τις πράξεις τους δεν αποτελούν παραδείγματα της «πρωτόγονης υπερηφάνειας που πρέπει να έχει ο άνθρωπος», δεν έχουν απολύτως κανένα δικαίωμα να προσπαθούν να τον επηρεάσουν με τα κείμενά τους. Πόσο απίθανα οδυνηρή προσγείωση για ένα συγγραφέα, που μόλις έχει ολοκληρώσει μια επιτυχημένη παρουσίαση του διηγήματός του, σε ένα κοινό που τον αποδέχτηκε και τον αποθέωσε!
Το απόλυτα διαχρονικό φιλοσοφικό ερώτημα του αν ο άνθρωπος με τις ενέργειές του βάζει "ένα φραγμό στον δρόμο για την ελεύθερη δημιουργία της ζωής και αγωνίζεται για το δικαίωμά του να καταστρέφει αντί να ξαναφτιάχνει", ψάχνει να βρει την απάντησή του στο κείμενο του Γκόρκη. Οι δύο χαρακτήρες σε θέση μάχης για την προάσπιση των ιδεών τους, κονταροχτυπιούνται με λέξεις και επιχειρήματα. Ενίοτε αλλάζουν και ρόλους. Ο τρόπος γραφής του διηγήματος είναι εξαιρετικός, οι ιδέες απόλυτα κατανοητές και από τον τελευταίο προλετάριο. Ένας μοναδικός τρόπος γραφής και έκθεσης ιδεών και πώς να μην είναι άλλωστε. Το διήγημα θα ταρακουνήσει τον καθέναν που θα αποφασίσει να το διαβάσει.
Συγγραφέας: Μαξίμ Γκόρκη
Μετάφραση: Γεώργιος Σημηριώτης
Σελίδες: 64
Ημερ. έκδοσης: Δεκέμβριος 2019
ISBN: 978-960-606-059-5
Ο Μαξίμ Γκόρκη ήταν ιδρυτής του σοσιαλιστικού λογοτεχνικού ρεαλισμού κι ενεργό πολιτικό στέλεχος. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πεσκόφ. Συγκρούστηκε επανειλημμένως με το τσαρικό καθεστώς και πέρασε πολύ καιρό στις φυλακές και στην εξορία. Γεννήθηκε από φτωχούς γονείς, στην πόλη Νίζνι Νόβγκοροντ στις 16 Μαρτίου του 1868. Σε ηλικία μόλις εννέα ετών ορφάνεψε και αναγκάστηκε να κάνει διάφορα επαγγέλματα: βοηθός υποδηματοποιού, βοηθός αγιογράφου, λαντζέρης σε καράβι. Το 1884 επιδιώκει να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο του Καζάν και εκεί αναμειγνύεται με το λαϊκό κίνημα. Από το 1892 αρχίζει να εκδηλώνεται η αγάπη του για τη λογοτεχνία. Την ίδια χρονιά καθιερώνεται στο συγγραφικό χώρο με το διήγημα Μακάρ Τσούντρα και αργότερα αποκτά παγκόσμια φήμη με τα έργα "Φόμα Γκορντέγιεφ" και "Οι Μικροαστοί". Το 1913, έπειτα από πολυετή απουσία από τη Ρωσία, επιστρέφει και συμμετέχει στα πολιτικά δρώμενα που οδήγησαν στην επανάσταση του 1917. Τον Ιούνιο του 1936 πεθαίνει ξαφνικά στη Μόσχα κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες, ενώ οι φήμες πως τον δηλητηρίασε το σταλινικό καθεστώς δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Τα σημαντικότερα έργα του είναι τα εξής: "Οι Μικροαστοί", "Στο Βυθό", "Τα Παιδιά του Ηλίου", "Οι Βάρβαροι", "Οι Εχθροί", "Οι Ζίκοφ", "Ο Γιάκοφ Μπογκομόλοφ", "Ο Σόμοφ και οι Άλλοι", "Ο Εγκόρ Μπουλιτσιόφ και οι Άλλοι", "Ο Ντοστιγκάγιεφ και οι Άλλοι", "Η Βάσια Ζελεζνόβα", "Η Μάνα", "Στα Ξένα Χέρια", "Οικογένεια Ορλόφ", "Οι Τρεις", "Η Εξομολόγηση", "Οι Συνεντεύξεις μου", "Στην Αμερική", "Το καλοκαίρι", "Η Πολιτεία Οκούροκ", "Ο Βίος του Ματθαίου Κοζεμιάκιν", "Ιταλικά Παραμύθια", "Ρωσία", "Ρωσικά Παραμύθια", "Η Επιχείρηση του Αρτάμοφ", "Η Ζωή του Κλιμ Σάμγιν", "Στη Χώρα των Σοβιέτ", κ.ά.
.jpg)
