---Δημοσίευση: 10/12/2021---
Περίληψη οπισθόφυλλου:
Η Εκκλησία δεν εξαντλείται στα φυσικά της όρια, παρά μέσα από τον συμβολισμό επιδιώκει να φέρει σε ζωντανή σχέση τον εκκλησιαζόμενο με την ιερή μεταφυσική, με ό,τι δηλαδή αντιδιαστέλει το καθημερινό και το ψευδές.
Ποια η σημασία της Αγίας Τράπεζας; Τι δηλώνουν τα άμφια των ιερέων; Τι φανερώνει η Θεία Λειτουργία; Γιατί δίνεται το Αντίδωρο; Τι πραγματικά διδάσκει η προσευχή του “Πάτερ Ημών”;
Σ’ αυτά και πολλά ακόμη βασικά ερωτήματα απαντά με αυτό το βιβλίο (που για πρώτη φορά αποδίδεται στα νεοελληνικά) ο λόγιος κληρικός του 15ου αιώνα, και αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, Συμεών, αποδεικνύοντας έτσι πως έργο της Εκκλησίας είναι η κλήση -κάλεσμα δηλαδή- στο μέγιστο μυστήριο της Χριστιανοσύνης που είναι η Θεία Κοινωνία, η επίτευξη σχέσης με το θείο. Ως έτσι, η Εκκλησία δεν αναδεικνύεται ως οικοδομή συνάθροισης αλλά δομή γεφύρωσης του πεπερασμένου με το αιώνιο σε μια καινή κατάσταση οικειότητας. Γι’ αυτό και ονομάστηκε “ναός” που σημαίνει “οίκος του Θεού”, ο τόπος παρουσίας του υψηλού και του αληθινού μέσα στο κτιστό και το ανθρώπινο.
Η άποψή μου:
«Το μυστήριο υπάρχει σ’ αυτήν τη ζωή. Η πραγματικότητα είναι στην άλλη».
-Max Jacob, 1876-1944, Γάλλος συγγραφέας-
Και όντως, κάπως έτσι είναι. Μπορεί χιλιάδες χρόνια, εκατομμυρίων των ανθρώπων να ακολουθούν μία θρησκεία πιστά, αλλά να γνωρίζουν ελάχιστα γι'αυτήν. Οι περισσότεροι μένουν σε μία επιφάνεια ή μάλλον καλύτερα σε μία εικόνα της. Βαθιά προσηλωμένοι, αρκούμαστε στον λόγο και την παρουσία των λειτουργών της παρά στο βάθος και την ουσία του ιδίου του δόγματος. Ωστόσο μία τελετή, μία μάλλον λειτουργία της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας, όπως και όλων άλλωστε των θρησκειών, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία «παράσταση», μία απεικόνιση του Λόγου Θεού. Τελείται λοιπόν μπροστά σε μάτια συμμετεχόντων μια «δράση» ενός μέρους του δόγματος. Το τελούν, ως γνωστόν, οι ιερείς, οι διάκονοι, οι ιεροψάλτες αλλά και το ίδιο το εκκλησίασμα, δηλαδή οι πιστοί. Η τελετουργία όμως αυτής της «δράσης» διέπεται από κανόνες. Κανόνες οι οποίοι έχουν ως σκοπό την ορθή ως προς το λογικό μέρος της και την απόκρυφη ως προς το μεταφυσικό της. ο Λόγος του Θεού λοιπόν πολλές φορές είναι κωδικοποιημένος και το κάθε κομμάτι του έχει τις περισσότερες των φορών και ένα μυστικό συμβολισμό. Όχι τόσο για να είναι απόκρυφος και να καταστεί δυσνόητος προς το εκκλησίασμα, όσο γιατί, και λόγω αυτού, είναι Λόγος μη ανθρώπινος, άρα και μη πάντα νοητός. Έτσι έρχεται η αποκωδικοποίησή του και η «παρουσίασή» του μέσω των τελετών και των αντικειμένων αυτών. Το κάθε μέρος του δόγματος, τα κείμενα που το απαρτίζουν, η αμφίεση των ιερωμένων, ο χώρος λατρείας, η παρουσία του εκκλησιάσματος έχουν έναν λόγο ύπαρξης μέσα στη θρησκεία. Έχουμε άραγε αναρωτηθεί ποιους εικονίζουν οι ιερείς και οι υπόλοιποι κληρικοί και ποιους εικονίζει ο πιστός λαός; Γιατί η Αγία Τράπεζα είναι πέτρινη, τι συμβολίζει το ιερό Σύνθρονο και τι δηλώνουν οι βαθμίδες του Βήματος; Γιατί κάτω από την Αγία Τράπεζα τοποθετούνται άγια λείψανα μαρτύρων; Γιατί οι αρχιερείς και οι ιερείς, εκτός του Πατριάρχη Αλεξανδρείας, λειτουργούν χωρίς να καλύπτουν το κεφάλι και γιατί είναι καλύτερο να λειτουργούν με ακάλυπτο κεφάλι; Γιατί πρώτα διαβάζεται ο Απόστολος κι έπειτα το Ευαγγέλιο; Γιατί όταν διαβάζονται οι αποστολικοί λόγοι, οι αρχιερείς και οι ιερείς κάθονται, ενώ οι διάκονοι όχι; Και γιατί πριν το Ευαγγέλιο λέγεται το "Αλληλούια"; Γιατί οι πιστοί πέφτουν στα γόνατα, μπροστά στους ιερείς, κατά τη μεγάλη είσοδο; Αυτά και αρκετά ακόμα παρουσίασε με κείμενά του ο Άγιος πλέον, από τις 14 Απριλίου του 1981, Συμεών Επίσκοπος Θεσσαλονίκης που εορτάζει κάθε 15 Σεπτεμβρίου.
Το μικρό αυτό σχετικά βιβλίο είναι πρωτίστως ένας κατατοπιστικότατος οδηγός ή μάλλον ένα ερμηνευτικό κείμενο περί της κατανόησης της Θείας Λειτουργίας. Ως τέτοιο λοιπόν θεωρώ ότι είναι αρκετά χρήσιμο για την «ανάγνωσή» της.
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Αρχιεπίσκοπος Συμεών
Σελίδες: 120
Ημερ. έκδοσης: 2018
ISBN: 978-618-5298-16-6
Βιογραφικό του συγγραφέα:
Ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Συμεών ήταν λόγιος κληρικός του 15ου αιώνα. Το παρόν κείμενο, το οποίο αποδίδεται για πρώτη φορά στα νεοελληνικά, αποτελεί το 3ο μέρος από τα Άπαντα του αρχιεπισκόπου τα οποία και δημοσιεύτηκαν τελευταία φορά στη χώρα μας το 1862. Ο Συμεών πέθανε το 1429, λίγους μήνες πριν την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς. Ολοκληρωμένα τα άπαντα κείμενά του κυκλοφόρησαν το 1683. Αγιοκατατάχθηκε το 1981.
