---Δημοσίευση: 30/07/2020---
Η ιστοσελίδα Βιβλιοσημεία (με αρχισυντάκτρια τη Λιάνα Τζιμογιάννη) στηρίζει τη Λέσχη Ανάγνωσης Σαντορίνης, με συντονιστή τον Ξενοφώντα Φύτρο, συγγραφέα και συντάκτη στα Βιβλιοσημεία.
Την Κυριακή 26 Ιουλίου 2020 πραγματοποιήθηκε η 17η συνάντηση της Λέσχης και συζητήθηκε το βιβλίο του Ίαν Μακ Γιούαν "Μηχανές σαν κι εμένα". Η εν λόγω συνάντηση έλαβε χώρα στον πολιτιστικό χώρο Symposion by la Ponta (Μεγαλοχώρι Σαντορίνης). Κάθε συνάντηση οργανώνεται σε διαφορετικό σημείο.
Μάθετε πού και πότε γίνονται οι συναντήσεις στην σελίδα της Λέσχης στο Facebook!!! Δηλώστε συμμετοχή!!!
Περίληψη οπισθόφυλλου:
Σε έναν κόσµο όχι ακριβώς όµοιο µε τον δικό µας, δυο εραστές θα περάσουν µια δοκιµασία που υπερβαίνει τα όρια της κατανόησης και της αντοχής τους.
Η Βρετανία έχει ηττηθεί στον Πόλεµο των Φόκλαντ, η Μάργκαρετ Θάτσερ δίνει µάχη µε τον Τόνυ Μπεν για την εξουσία και ο Άλαν Τιούρινγκ επιφέρει επαναστατική τοµή στον τοµέα της τεχνητής νοηµοσύνης.
Το "Μηχανές σαν κι εµένα" εκτυλίσσεται σε ένα εναλλακτικό Λονδίνο της δεκαετίας του 1980. Ο Τσάρλι, ένας τριαντατριάχρονος ανθρωπολόγος που δοκιµάζει την τύχη του στο χρηµατιστήριο αποφεύγοντας συνειδητά την εργασία πλήρους απασχόλησης, είναι ερωτευµένος µε τη Μιράντα, µια έξυπνη φοιτήτρια που κρύβει ένα τροµερό µυστικό. Όταν ο Τσάρλι κληρονοµεί ένα σεβαστό ποσό, αγοράζει τον Αδάµ, ένα από τα πρώτα ανδροειδή που αναπαράγουν πιστά το σώµα και τις νοητικές λειτουργίες του ανθρώπου, και µε τη βοήθεια της Μιράντας σχεδιάζει την προσωπικότητά του. Το σχεδόν τέλειο ανδροειδές που προκύπτει είναι ωραίο, δυνατό, και ευφυές. Σύντοµα θα σχηµατιστεί ένα ερωτικό τρίγωνο ανάµεσα στον Τσάρλι, στη Μιράντα και στον Αδάµ, φέρνοντάς τους αντιµέτωπους µε ένα βαθύ ηθικό δίληµµα.
Το "Μηχανές σαν κι εµένα" είναι ένα ανατρεπτικό µυθιστόρηµα που θέτει το ερώτηµα αν µια µηχανή µπορεί να κατανοήσει την ανθρώπινη καρδιά ή αν, τελικά, εκείνοι από τους οποίους λείπει η κατανόηση και η ενσυναίσθηση είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Η άποψή μου:
(γράφει ο Ξενοφών Φύτρος)
Όταν διαβάζεις συγκεκριμένους συγγραφείς πρέπει να είσαι (τουλάχιστον) υποψιασμένος: μην περιμένεις συμβατική πλοκή και συμβατικούς ήρωες. Για τον Βρετανό Ian Mac Ewan (γεν. 1948) θα έπρεπε να το είχα φανταστεί μετά το ευρηματικό "Καρυδότσουφλο" (Πατάκης, 2018), όπου ήρωας και αφηγητής της ιστορίας είναι το αγέννητο έμβρυο (!) μιας γυναίκας που επιδιώκει να σκοτώσει τον άντρα της με τη βοήθεια του εραστή της. Στο "Μηχανές σαν κι εμένα" όμως, ο συγγραφέας δεν εφευρίσκει απλώς ένα πρωτότυπο σενάριο· προχωράει πολύ παραπέρα. Αψηφώντας με τόλμη νόρμες και κανόνες αναπλάθει την ιστορική πραγματικότητα και δημιουργεί μία δική του, η οποία όμως μοιάζει τόσο αληθινή! Γιατί όχι, άλλωστε; Η Μεγάλη Βρετανία θα μπορούσε να έχει χάσει τον πόλεμο των Φώκλαντ. Ο Άλαν Τιούρινγκ θα μπορούσε να μην έχει αυτοκτονήσει. Ο Τόνι Μπεν θα μπορούσε να έχει γίνει πρωθυπουργός και να έχει δολοφονηθεί. Οι Beatles θα μπορούσαν να έχουν βγάλει νέο άλμπουμ μετά από δώδεκα χρόνια. Και το κυριότερο: ο άνθρωπος θα μπορούσε να έχει φτιάξει ένα τεχνητό ον «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» του, ήδη από τη δεκαετία του ογδόντα...
Ο Mac Ewan προβληματίζεται και προβληματίζει. Θέμα του δεν είναι η επιστήμη και τα τεχνολογικά επιτεύγματα. Οι ήρωές του, ο άεργος Τσάρλι και η εσωστρεφής Μιράντα, δεν έχουν επιστημονικές γνώσεις και το παραδέχονται. Για τους δυο τους, ο Αδάμ, ένα ανδροειδές κατασκεύασμα, πλασμένο από εταιρία υψηλής τεχνολογίας, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία συσκευή, ένα παιχνίδι: μία μηχανή που έχει κουμπί on/off και λειτουργεί ως οικιακή βοηθός, ως επαγγελματικός συνεργάτης, ως συντροφιά στο τραπέζι του φαγητού ή στη βόλτα στη γειτονιά, ακόμα και ως σεξουαλικό βοήθημα. Ο Αδάμ όμως, όπως και η θηλυκή ρέπλικά του, η Εύα, είναι εφοδιασμένος με ένα μεγάλο όπλο, και ταυτόχρονα ίσως με μία μεγάλη κατάρα: με ανθρώπινη νόηση και την ικανότητα να ξεχωρίζει το καλό από το κακό. Κι εδώ είναι τα ερωτήματα που έμμεσα θέτει ο συγγραφέας: τι είναι καλό και τι κακό; Τι συμβαίνει όταν καλό για κάποιον σημαίνει κακό για κάποιον άλλον; Ποιος θα κρίνει ποιος και τι πρέπει να θυσιαστεί για κάποιον υψηλότερο σκοπό; Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Το ψέμα μπορεί να υπηρετήσει την αλήθεια; Κι αν τα ερωτήματα αυτά δεν μπορούν να απαντηθούν με σαφήνεια από τον μέσο άνθρωπο, πώς θα τα απαντήσει μία μηχανή που είναι φτιαγμένη για να λειτουργεί με την ακρίβεια των αριθμών και των αλγορίθμων, χωρίς συναισθηματικές ή άλλες παρεκκλίσεις;
Το "Μηχανές σαν κι εμένα και άνθρωποι σαν κι εσένα" -όπως είναι ο πλήρης τίτλος του βιβλίου- δεν είναι ένα μυθιστόρημα για να περάσει την ώρα του ο αναγνώστης. Σε ορισμένα σημεία του, κυρίως εκεί όπου στην πλοκή εμφανίζεται η ιδιοφυία που λέγεται Άλαν Τιούρινγκ, θυμίζει δοκίμιο ή μελέτη πάνω στον πολύπλοκο ανθρώπινο χαρακτήρα και την απρόβλεπτη ανθρώπινη συμπεριφορά. Η συχνή αναφορά προσωπικοτήτων του παρελθόντος φανερώνει την ευρυμάθεια του συγγραφέα αλλά και το μέγεθος δυσκολίας της μετάφρασης, έργο το οποίο επιτελεί άψογα η Κατερίνα Σχινά. Ταυτόχρονα κάνει απαιτητική τη δουλειά του αναγνώστη, που θα κουραστεί ίσως σε κάποια σημεία, πριν διαπιστώσει τελικά ότι στον Mac Ewan δεν αρέσουν τα εύκολα: ούτε τα ερωτήματα, ούτε οι απαντήσεις· αλλά ούτε και η ανάγνωση και απόλαυση των πρωτοποριακών μυθιστορημάτων του.
Φράση που μου έμεινε:
«Πραγματικά έχεις αισθήματα; Νιώθεις;»
«Νιώθω τα πάντα πολύ βαθιά. Παραπάνω απ’ ότι μπορώ να εκφράσω με λόγια».
Το βιβλίο συζητήθηκε στην 17η συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης Σαντορίνης, της βιβλιοφιλικής παρέας του νησιού που δραστηριοποιείται εδώ και ενάμιση χρόνο. Στην πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα αναλύθηκαν τα ηθικά ζητήματα που θέτει ο συγγραφέας, η επιρροή της τεχνολογίας στη ζωή μας και η αλληγορική πραγματικότητα με την αντιστροφή ιστορικών γεγονότων, κάτι που μας εξέπληξε.
*Ευχαριστώ τις εκδόσεις Πατάκη και την ιστοσελίδα Βιβλιοσημεία για την προσφορά του δωρεάν αντιτύπου. Ευχαριστώ το Symposion_by La Ponta για τη θερμή φιλοξενία.
Στοιχεία του βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Ίαν Μακ Γιούαν
Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά
Σελίδες: 416 / Διαστάσεις: 14x21
Ημερ. έκδοσης: Σεπτέμβριος 2019
ISBN: 978-960-168-472-7
Βιογραφικό του συγγραφέα:
Ο Ίαν Μακ Γιούαν γεννήθηκε το 1948, σπούδασε στα Πανεπιστήμια Sussex και East Anglia και δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή διηγημάτων, με τίτλο "Fist Love, Last Rites", το 1975, αποσπώντας μάλιστα το βραβείο Somerset Maughman, και τη δεύτερη με τίτλο "Between the Sheets", το 1977. Το 1987 κέρδισε το Whitbread Award (και το Prix Femina Etranger, έξι χρόνια μετά), για το μυθιστόρημά του "Child in Time". Έχει γράψει αρκετά μυθιστορήματα και σενάρια για τον κινηματογράφο. Τρία μυθιστορήματά του συμπεριλήφθηκαν στις τελικές υποψηφιότητες για το βραβείο Booker ("Έμμονη αγάπη", "Άμστερνταμ", "Εξιλέωση"). Το βραβείο τού απονεμήθηκε, τελικά, το 1998, για το "Άμστερνταμ". Η "Εξιλέωση" (2002), επίσης, έχει τιμηθεί με τα εξής βραβεία: W.H. Smith Literary Award (2002), National Book Critics Circle Fiction Award (2003), Los Angeles Times Prize for Fiction (2003), και Santiago Prize for the European Novel (2004). Για το μυθιστόρημα "Σάββατο" τιμήθηκε το 2006 με το βραβείο James Tait Black Memorial Prize.
.jpg)
