Περίληψη οπισθόφυλλου:
Πριν από πολλά χρόνια ο Τίτος Πατρίκιος είχε λέει επισκεφθεί την Αίτνα, για να δει το ηφαίστειο από κοντά. Σε κάποια στιγμή και παρά την αυστηρή προειδοποίηση του ξεναγού, διέφυγε της προσοχής του και προχώρησε μόνος, να δει το βάθος του κρατήρα. Φυσικά διακινδύνευσε, αλλά τελικά κατάφερε σχεδόν έρποντας να ξαναβρεί τους άλλους της ομάδας.
Είναι ευχής έργον που εξακολουθούν έως και σήμερα να τον ελκύουν, «τα ρήγματα της γης», «οι σήραγγες των τρένων», «οι πύργοι του νερού». «Εκεί απάνω» εξάλλου «τον βρίσκει η ποίηση». Μια ποίηση που είναι η αυτοβιογραφία ενός σπουδαίου ποιητή, είναι η ποιητική μετατροπή της ιστορίας των Ελλήνων μιας ολόκληρης εποχής, είναι τέλος ένας θησαυρός αυτογνωσίας για όλους μας.
Τα μελετήματα της Ελένης Αντωνιάδου, που περιλαμβάνονται στον ανά χείρας τόμο, είναι προϊόν δουλειάς πολλών ετών. Είναι ομιλίες σε εκδηλώσεις αφιερωμένες στον Τίτο Πατρίκιο, εισηγήσεις σε συνέδρια, συμμετοχές σε παρουσιάσεις βιβλίων του. Μπορεί ημερολογιακά να καλύπτουν περίπου 20 χρόνια, από το 1998 έως το 2019, αλλά στην πραγματικότητα ενσωματώνουν έρευνα και μελέτη του έργου του Πατρίκιου πολύ περισσότερων ετών.
Η άποψή μου:
(γράφει η Χρύσα Παναγοπούλου)
Μου ήταν τόσο οικείο το όνομα "Τίτος Πατρίκιος", κι ας μην είχα διαβάσει τίποτα δικό του μέχρι τώρα... Αυτό είναι και το μόνο παράδοξο. Επέλεξα το συγκεκριμένο ανάγνωσμα γιατί ένιωσα κάτι πολύ οικείο και το ένστικτό μου με δικαίωσε, για άλλη μια φορά.
Πρόκειται για ένα βιογραφικό έργο με πλούσια αποσπάσματα της δουλειάς του ποιητή, αλλά και τις επιρροές που δέχθηκε, τόσο από τη ραγδαία εξέλιξη των γεγονότων της εποχής, όσο κι από άλλους ομότεχνους. Ο τρόπος προσέγγισης της ζωής και το έργο του ποιητή με εντυπωσίασε τόσο που παράτησα κάθε άλλη ασχολία ώσπου να φτάσω στο τέλος.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε ξεκάθαρες ενότητες: εισαγωγικό σημείωμα, βιογραφικά στοιχεία, η συνομιλία με τους ομότεχνους κ.λ.π.. που στην ουσία καθοδηγεί τον αναγνώστη σε ένα συναρπαστικό ταξίδι χωρίς να τον μπερδεύει. Μέσα από την ανάγνωση του βίου του ποιητή θαύμασα την καθαρότητα του λόγου του και τα ξεκάθαρα ιστορικά στοιχεία που παίρνουμε από την πρώτη μεταπολεμική γενιά ποιητών. Θεώρησα σταθμό τη γνωριμία του με τον Γιάννη Ρίτσο και η αλήθεια είναι ότι ένιωσα ένα τσίμπημα ζήλιας, που ο Πατρίκιος όχι μόνο είχε την τύχη να γνωρίσει τον κορυφαίο μας ποιητή αλλά και που τον ενθάρρυνε τόσο να συνεχίσει το δύσβατο δρόμο της ποίησης -και καλά έκανε, θα συμπληρώσω εδώ. Γιατί η κρίση του Γιάννη Ρίτσου υπήρξε απόλυτα ορθή.
Αν ο Τίτος Πατρίκιος δεν συνέχιζε να γράφει θα θεωρούσα την Ελλάδα πνευματικά φτωχότερη. Το βιβλίο αυτό ήταν μόνο η αρχή για να αρχίσω να ψάχνω πληροφορίες για τον ποιητή, για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως για την καθαρότητα και αμεσότητα του λόγου του, που αντικατοπτρίζει με απόλυτη σαφήνεια μια σκοτεινή εποχή για την Ελλάδα -αυτή του Β΄παγκοσμίου πολέμου και μετά.
Διαβάζοντας τα αποσπάσματα του βιβλίου ένιωθα ότι έχω μπροστά μου έναν αυτόπτη μάρτυρα, που μου διηγείται τα γεγονότα και μου παρουσιάζει με κινηματογραφικό τρόπο την τότε Αθήνα.
«Ταράτσες με ραγισμένες μαλτεζόπλακες
Ρουφώντας τη βροχή πλυσταριά χαμηλοτάβανα
Γούρνες με παλιές καπελιέρες και στοίβες περιοδικά
Μπρούντζινες βρύσες λιωμένο σαπούνι της μπουγάδας»
Το παραπάνω απόσπασμα «Ανάμνηση από Αθήνα» που αποτελεί ένα ελάχιστο δείγμα του καθαρού λόγου του ποιητή, μας γεμίζει εικόνες σε άλλους οικείες, σε άλλους άγνωστες για την πρωτεύουσα στην δεκαετία του '50. Πιστεύω ότι σπάνια κανείς συναντάει τέτοιο λυρισμό σε τόσο κοινότυπες λέξεις...
Κάπως έτσι ένιωσα την ανάγκη να ευχαριστήσω τη συγγραφέα Ελένη Αντωνιάδου, γιατί ήταν εκείνης το εγχείρημα το πιο δύσκολο -να μας φέρει σε επαφή, όχι μόνο με την τότε εποχή, αλλά και να μας γνωρίσει το αξιόλογο έργο του ποιητή, με απόλυτη συνέπεια και σεβασμό. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι στο τέλος του βιβλίου υπάρχει φωτογραφικό υλικό, που μας βοηθά να αναπλάσουμε νοερά αυτά τα χρόνια ζωής και δράσης του Τίτου Πατρίκιου.
Κλείνοντας το βιβλίο, νιώθω ότι δεν τελείωσε το ταξίδι. Νιώθω την ανάγκη να ψάξω περισσότερα στοιχεία για τον ποιητή, τον οποίο σίγουρα θα προσθέσω στους αγαπημένους μου. Κι αν κάποιος με ρωτήσει γιατί συμπεριλαμβάνω το παρόν βιβλίο ανάμεσα στα καλύτερα που έχω διαβάσει αυτή τη χρονιά, θα πω ότι θα το λατρέψουν αυτοί που τους αρέσει η αυθεντική και ανόθευτη ποίηση, αλλά και αυτοί που νιώθουν μια αγάπη και νοσταλγία για το καθετί παλιό.
Τελειώνοντας, δεν θα παραλείψω να αναφέρω κάποιες φράσεις-κλειδιά, που θα με συντροφεύουν σε αυτή μου την αναζήτηση για τον ποιητή.
«Ο Πατρίκιος είναι ένας ποιητής που συνειδητά κρατά το έργο του με όλους τους τρόπους ανοιχτό.»
«Ο Τίτος Πατρίκιος ασφαλώς και ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά αλλά η ποίησή του την έχει -ευτυχώς- υπερβεί. Ο Οδυσσέας του δεν το έχει σκοπό να παραμείνει μόνιμα σε καμιά Ιθάκη, αφού ένιωθε: «...όσο γερνούσε/ότι τα όσα είδε κι έπαθε/αρκούσαν για τους άλλους, όχι για τον ίδιο.»
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Ελένη Αντωνιάδου
Σελίδες: 234
Ημερ. έκδοσης: Ιούνιος 2019
ISBN: 978-960-638-047-1
Βιογραφικό της συγγραφέως:
Η Ελένη Αντωνιάδου γεννήθηκε στη Λευκωσία και είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδαξε σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης της Κύπρου, καθώς και στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Από το 1982 ζει με την οικογένειά της στην Αθήνα. Από το 1991 έως το 2010 εργάστηκε στο Σπίτι της Κύπρου - Μορφωτικό Γραφείο της Κυπριακής Πρεσβείας. Από το 2005 έως το 2010 υπηρέτησε ως Μορφωτική Ακόλουθος. Ασχολείται συστηματικά με τη μελέτη και την κριτική της λογοτεχνίας και ιδιαίτερα με το έργο του Τίτου Πατρίκιου. Πολλές εισηγήσεις σε συνέδρια, μελέτες και κριτικά κείμενα είναι δημοσιευμένα σε συλλογικούς τόμους και λογοτεχνικά περιοδικά.
