Περίληψη οπισθόφυλλου:
Η βλακεία δεν κάνει διακρίσεις· μάζες και ελίτ κινδυνεύουν εξίσου από την απροειδοποίητη εμφάνισή της. Ελλοχεύει σε κάθε ανθρώπινη προσπάθεια και μπορεί να πλήξει ακόμη και τα λαμπρότερα πνεύματα. Αφήνει το στίγμα της στην Ιστορία, κρύβεται πίσω από σημαντικά πολιτικά, στρατιωτικά, φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά γεγονότα. Το παράδοξο μάλιστα είναι ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας όχι μόνο δεν την περιορίζει, αλλά, αντίθετα, της δίνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.
Ωστόσο, ο Ιταλός καθηγητής φιλοσοφίας Maurizio Ferraris πιστεύει ότι η βλακεία δεν είναι μόνο μια ανεξέλεγκτη καταστροφική δύναμη, αλλά αποτελεί και μια αστείρευτη πηγή ενέργειας, που συμβάλλει στην πρόοδο του ατόμου και της ανθρωπότητας.
Η άποψή μου:
Ο συγγραφέας και καθηγητής φιλοσοφίας Maurizio Ferraris πιστεύει ότι η βλακεία είναι μια ανεξέλεγκτη καταστροφική δύναμη, που αποτελεί όμως, μια αστείρευτη πηγή ενέργειας και συμβάλλει στην πρόοδο του ατόμου και της ανθρωπότητας.
«Οι ηλιθιότητες των επιμέρους ατόμων μπορούν να μετατραπούν σε πρόοδο ολόκληρης της ανθρωπότητας, αν μη τι άλλο βάσει της προφανούς αρχής κατά την οποία τα παθήματα γίνονται μαθήματα ή, αν όχι για εμάς τουλάχιστον για τους άλλους».
Κάθε εποχή έχει τους βλάκες της και όπως είχε πει ο Μπρεχτ «η ανθρώπινη βλακεία είναι ακατανίκητη». Η τεχνολογία και η χρήση του διαδικτύου αποκαλύπτει αυτό που πραγματικά είμαστε, αφού μας επιτρέπουν να γνωστοποιήσουμε οποιαδήποτε βλακεία μας έρθει στο μυαλό! Στην εποχή μας λοιπόν, ο βλάκας δηλώνει την παρουσία του περισσότερο απ’ότι σε άλλη εποχή...
Η βλακεία δεν κάνει εξαιρέσεις. Όπως ένας βλάκας μπορεί να έχει μια κρίση εξυπνάδας, έτσι και ο έξυπνος μπορεί να πάθει κρίση βλακείας. Ακόμα και οι διανοούμενοι και οι φιλόσοφοι δεν αποτελούν εξαίρεση στον γενικό κανόνα της βλακείας. Και μέσα στο βιβλίο του αναφέρει πολλά παραδείγματα διανοουμένων, που έχουν εκφέρει μεγάλες βλακείες, τις οποίες διαιωνίζουμε για να μη θεωρηθούμε ημιμαθείς...
Αναφέρει και τον φανατισμό, ως μια οξύτατη μορφή βλακείας, που απέκτησε θετικό πρόσημο στο πλαίσιο της ναζιστικής προπαγάνδας, αφού διακήρυτταν πως ο φανατισμός θα εξασφαλίσει τη νίκη. Μόνο ένας βλάκας θα μπορούσε να πιστεύει πως αρκεί να είσαι φανατικός για να πάρεις μια νίκη. Η πιο επικίνδυνη βλακεία είναι της μάζας, γι’αυτό είναι απαραίτητο να επεξεργαστούμε έννοιες αυτοάμυνας απέναντι στη βλακεία που κρύβουμε μέσα μας.
«Όποιος έχει επίγνωση της βλακείας του είναι λιγότερο βλάκας από αυτόν που δεν την έχει παραδεχτεί. Η αυτοσυνειδησία βαδίζει χέρι-χέρι με την ανακάλυψη της μετριότητας».
Είναι ένα ενδιαφέρον βιβλίο, που δίνει μια άλλη διάσταση στη βλακεία και το προτείνω ως ένα εναλλακτικό ανάγνωσμα.
«Οι ηλιθιότητες των επιμέρους ατόμων μπορούν να μετατραπούν σε πρόοδο ολόκληρης της ανθρωπότητας, αν μη τι άλλο βάσει της προφανούς αρχής κατά την οποία τα παθήματα γίνονται μαθήματα ή, αν όχι για εμάς τουλάχιστον για τους άλλους».
Κάθε εποχή έχει τους βλάκες της και όπως είχε πει ο Μπρεχτ «η ανθρώπινη βλακεία είναι ακατανίκητη». Η τεχνολογία και η χρήση του διαδικτύου αποκαλύπτει αυτό που πραγματικά είμαστε, αφού μας επιτρέπουν να γνωστοποιήσουμε οποιαδήποτε βλακεία μας έρθει στο μυαλό! Στην εποχή μας λοιπόν, ο βλάκας δηλώνει την παρουσία του περισσότερο απ’ότι σε άλλη εποχή...
Η βλακεία δεν κάνει εξαιρέσεις. Όπως ένας βλάκας μπορεί να έχει μια κρίση εξυπνάδας, έτσι και ο έξυπνος μπορεί να πάθει κρίση βλακείας. Ακόμα και οι διανοούμενοι και οι φιλόσοφοι δεν αποτελούν εξαίρεση στον γενικό κανόνα της βλακείας. Και μέσα στο βιβλίο του αναφέρει πολλά παραδείγματα διανοουμένων, που έχουν εκφέρει μεγάλες βλακείες, τις οποίες διαιωνίζουμε για να μη θεωρηθούμε ημιμαθείς...
Αναφέρει και τον φανατισμό, ως μια οξύτατη μορφή βλακείας, που απέκτησε θετικό πρόσημο στο πλαίσιο της ναζιστικής προπαγάνδας, αφού διακήρυτταν πως ο φανατισμός θα εξασφαλίσει τη νίκη. Μόνο ένας βλάκας θα μπορούσε να πιστεύει πως αρκεί να είσαι φανατικός για να πάρεις μια νίκη. Η πιο επικίνδυνη βλακεία είναι της μάζας, γι’αυτό είναι απαραίτητο να επεξεργαστούμε έννοιες αυτοάμυνας απέναντι στη βλακεία που κρύβουμε μέσα μας.
«Όποιος έχει επίγνωση της βλακείας του είναι λιγότερο βλάκας από αυτόν που δεν την έχει παραδεχτεί. Η αυτοσυνειδησία βαδίζει χέρι-χέρι με την ανακάλυψη της μετριότητας».
Είναι ένα ενδιαφέρον βιβλίο, που δίνει μια άλλη διάσταση στη βλακεία και το προτείνω ως ένα εναλλακτικό ανάγνωσμα.
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Maurizio Ferraris
Μετάφραση: Κατερίνα Γουλά
Σελίδες: 240
Ημερ. έκδοσης: 23/03/2018
ISBN: 978-960-04-4902-0
Ο φιλόσοφος και ακαδημαϊκός Maurizio Ferraris γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1956 στο Τορίνο. Είναι καθηγητής φιλοσοφίας στο Τμήμα Φιλολογίας και Φιλοσοφίας του πανεπιστημίου της γενέτειράς του, όπου διευθύνει παράλληλα το Εργαστήρι Οντολογίας LabOnt. Σπούδασε στο Τορίνο, στο Παρίσι και στη Χαϊδελβέργη και έχει διδάξει σε διακεκριμένα πανεπιστήμια ανά την Ευρώπη. Διευθύνει το περιοδικό Rivista di Estetica, ενώ αρθρογραφεί τακτικά στον Τύπο, όπως στο Il Sole 24 ORE παλιότερα και στη La repubblica σήμερα. Τα ενδιαφέροντά του εντοπίζονται στα πεδία της ερμηνευτικής, της αισθητικής και της οντολογίας. Το όνομά του και το έργο του έχουν συνδεθεί με την οντολογία της τεκμηρίωσης (documentalità) και με το ρεύμα του νεορεαλισμού -του οποίου άλλωστε έχει υπογράψει το μανιφέστο (Manifesto del nuovo realismo, 2012)- μιας προσπάθειας υπέρβασης του μεταμοντερνισμού, η οποία εκκινεί από μια προσέγγιση της αισθητικής όχι ως φιλοσοφίας της τέχνης, αλλά ως οντολογίας της αντίληψης και της αισθητηριακής εμπειρίας.
