Περίληψη οπισθόφυλλου:
Πόσο ένοχες θα είναι καταστρέφοντας ένα παράνομο φορτίο αλατιού;
Από πού έλκει τη δύναμή του το Αλάτι, ώστε να τιμωρείται όποιος ασχημονεί εις βάρος του, όποιος δεν μετρά και δεν υπολογίζει την αρχέγονη δύναμή του, όποιος δεν σέβεται τη θέση του στην αλυσίδα της ζωής μας και της ζωής πέραν της ζωής; Υπάρχουν δυνάμεις -όπως η αγάπη και η φιλία- που να δύνανται να αναχαιτίσουν την απονομή αυτής της ανώτατης δικαιοσύνης;
Ή η αρχαία του μνήμη διαχέεται στις γενιές καθορίζοντας συμπεριφορές και πεπρωμένα;
Υπάρχει θάνατος που μπορεί να χαρακτηρισθεί «κομψοτέχνημα»;
Να είναι αλήθεια πως ο έρωτας μπορεί να ζωντανέψει ένα νεκρό σώμα;
Ότι οι άνθρωποι δύνανται να περπατήσουν στο νερό; Τα παραμύθια του αλατιού που λέγονται στις Αλυκές τις νύχτες της ξεκούρασης, τι ρόλο μπορεί να παίξουν στις ζωές των πρωταγωνιστών; Μπορεί το αλάτι με κάποιον ανεξήγητο τρόπο να προκαθορίσει τη μοίρα των ηρώων μας, μπορεί να βοηθήσει σε αυτοκάθαρση η κάθαρση μέσω τιμωρίας;
Αγγίζει την εποχή μας η πεποίθηση της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων, που καθοριζόταν από το σχήμα ὓβρις - ἂτη - νέμεσις - τίσις;
Είναι τελικά το δαιμονοποιημένο στοιχείο της ατυχίας ή μήπως έχει την υπερφυσική δύναμη που πίστευαν οι Αλχημιστές, οι μάγοι, και οι σοφοί;
Σε μια χώρα που η ανθρώπινη γλώσσα ελάχιστα περιέγραψε τη χώρα του αλατιού, όλα είναι δυνατά. Και καθώς η ιστορία των νυχτερινών παραμυθιών με το «τρόπαιο» που θα δοθεί στον άριστο αφηγητή θα επαναλαμβάνεται, θα αναρωτηθούμε πόσο τέλειος είναι αυτός ο κόσμος που πάντα θα ολοκληρώνει σε κύκλους αρχετυπικούς το καθετί που δείχνει τυχαίο.
Η άποψή μου:
(γράφει η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου)
Ένα διαφορετικό βιβλίο, διεισδυτικό, «αλμυρό» πέρα ως πέρα, με αφηγήσεις για πανάρχαιους προβληματισμούς, με τη Γυναίκα να πρωταγωνιστεί και συγχρόνως να βρίσκεται αλυσοδεμένη, προσπαθώντας να βρει διαφυγή, λύτρωση, να ενωθεί ξανά με τη γη.
Γραμμένο με το ιδιόμορφο και χαρακτηριστικό ύφος της συγγραφέως: αλλού λυρικό, αλλού αθυρόστομο, αλλού πυρωμένο σίδερο. Δεν χαρίζεται, αφήνει το στίγμα της φωτιάς πάνω σ’ όλα, ταγκό σαν χρησιμοποιημένο λάδι, πικρό, όπως η γεύση που έχει πάντα η αλήθεια.
Η ατμόσφαιρα πνιγηρή, μεταφέρεται με ρεαλισμό. Βρισκόμαστε στα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια, με την κηλίδα των «κόκκινων» να αιμορραγεί, να περνάει στην επόμενη γενιά -γιατί «το μήλο θα πέσει κάτω απ’ τη μηλιά»- και όσοι προσπαθούν να αλλάξουν ρότα πληγώνονται βαθιά, τόσο πολύ ώστε να αλλάζουν εκ θεμελίων, να μένουν μισοί και μισεροί, ξεσπώντας στα πιο αγαπημένα τους πρόσωπα, φθάνοντας στο σημείο να τα αρνηθούν, να γίνουν κι εκείνοι δυνάστες.
Μια γυναίκα η πρωταγωνίστρια, κουβαλά όλα τα γνωρίσματα των αρχαίων Μαινάδων -μαινάδα κι αυτή, σύγχρονη που διακατέχεται από την ιερή μανία και την πέρα από κάθε λογική συμπεριφορά. Δυο φονικά μένουν ανεξιχνίαστα, θολά, αλλά ικανά να τρελάνουν όποια δεν έχει τη «στόφα» της μαινάδας. Η πρωταγωνίστρια στέκει στο ύψος της, πιστεύει ότι οι θάνατοι ήταν «έργα τέχνης», τους αναπολεί χαμογελώντας «από την τόση ευτυχία που κάποτε είχαν προσφέρει τα χέρια των Μαινάδων του Κηφισού», αλλά το μονοπάτι της ζωής τής στήνει παγίδες, τα μυστικά της είναι γνωστά πέρα από τα σύνορα που εκείνη θαρρεί. Όταν αποφασίζει να διεκδικήσει πίσω το χαμένο της έδαφος, τα θέλω της, να πάει κόντρα στο κατεστημένο, το αλάτι θα την απορροφήσει ολοκληρωτικά, αφού όλα διακατέχονται από την αλμύρα του: ο φόβος, ο έρωτας, η ίδια η ζωή. Ανακατεμένο με το νερό είναι ικανό να τα ξεπλύνει όλα, αφού πρώτα τα διατρυπήσει, τα κάψει, τα σημαδέψει.
Η Ελένη Στασινού αναφέρει σε κάποια συνέντευξή της ότι στο συγκεκριμένο βιβλίο: «υποδόρια θίγω πως υπάρχει ένα άτυπο αξίωμα που οφείλουμε να τηρούμε. “Κάθε τι που δεν είμαστε ικανοί να το δημιουργήσουμε, δεν έχουμε δικαίωμα να το αφανίζουμε”». Εγώ, τολμώ να συμπληρώσω ότι ακόμη κι αν είμαστε ικανοί να δημιουργήσουμε κάτι, πάλι δεν έχουμε το δικαίωμα να το αφανίσουμε, επειδή κάθε μορφής δημιουργία κρύβει μέσα της την ψυχή του δημιουργού της.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
«Υπάρχουν ειδών ειδών θάνατοι, κοκόνα μου. Κι ο Σκλιάς φεύγοντας καταδίκασε σε θάνατο γυναίκα και παιδιά. Πώς τους καταδίκασε ρωτάς; Τους έσβησε σαν να μην είχαν αξία. Πεθαίνει και με αυτόν τον τρόπο ένας άνθρωπος, όχι μόνο από πείνα ή μαχαίρι. Κι αυτός ο θάνατος κρατεί και περσότερο, κοκόνα μου. Γίνεται μαρτύριο. Ξέρεις τι είναι να σου στερούν την ύπαρξη. Ποτέ να μην το μάθεις».
«Δεν σου στερούν τη ζωή μόνο με το θάνατο που ξέρουμε, γιαγιά;»
«Όχι, κοκόνα μου. Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο κορμί. Είναι και ψυχή και πνεύμα. Μπορεί κάποιος να σου σκοτώσει αυτά και το σώμα να είναι γερό. Αυτό έκανε ο Σκλιάς στη γυναίκα και τα παιδιά του».
«Και δεν θα γίνουν ποτέ κανονικοί, γιαγιά;»
«Θα πρέπει να σκεφτούν τη δύναμη που έχουν μέσα τους. Θα πρέπει να σκεφτούν πως υπάρχουν, έστω κι αν εκείνος τους παράγραψε. Τότε μόνο θα μπορέσουν να ζήσουν. Γιατί ο άνθρωπος, Μιχαήλα μου, πρέπει από νωρίς να μαθαίνει πως πρώτα ζει γι’ αυτόν τον ίδιον. Πως αυτός είναι πρώτα ευλογημένος. Ακόμη και ο θεός ευλόγησε πρώτα τον έναν κι ύστερα τους δυο. Άραγε ο ένας είναι η αρχή. Πρέπει, λοιπόν, ο κάθε άνθρωπος να ξέρει την αρχή του. Να ξέρει δηλαδή την αξία του».
«Και δεν την ξέρουμε, ε;»
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι που δεν μας αφήνουν να την μάθουμε. Είσαι μικρή όμως για τέτοια. Σαν μεγαλώσεις θα τα καταλάβεις όλα, μην βιάζεσαι».
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Ελένη Στασινού
Επίμετρο: Φίλιππος Γαλιάσος
Σελίδες: 384
Ημερ. έκδοσης: 31/05/2018
