Με αφορμή το βιβλίο «Το Τέρας της λίμνης», ο Θανάσης Σταυρόπουλος ρώτησε τον συγγραφέα Αλέξη Φούντζουλα...
Η άποψή του για το βιβλίο εδώ.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
1. Αγαπητέ κ. Φούντζουλα, η ιστορία σας είναι ένας τοπικός θρύλος της ευρύτερης περιοχής των Πρεσπών ή είναι προϊόν αποκλειστικά δικής σας μυθοπλασίας;
Α.Φ.: Για αρχή, ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον και τον χρόνο σας. Η ιδέα για την ιστορία προέκυψε το 2012, όταν σπούδαζα ακόμα στη Φλώρινα και κλήθηκα ως τραγουδιστής της τότε μπάντας μου να γράψω τους στίχους του νέου μας κομματιού. Ήθελα αμέσως να ξεκινήσω την εικονογράφηση, όμως δεν είχα καταφέρει ακόμα να ολοκληρώσω την ιστορία, μέχρι που λίγα χρόνια αργότερα διάβασα για τους μύθους των Πρεσπών και αποφάσισα να εντάξω έναν από αυτούς στο βιβλίο μου. Έτσι, η ιστορία «μιλά» για μια μυθοπλασία γύρω από έναν τοπικό θρύλο των Πρεσπών.
2. Η ιστορία σας αγγίζει, ως προς την κύρια παρουσία των ηρώων σας, τα όρια του μεσαιωνικού διηγήματος. Ωστόσο προσωπικά, βλέπω επιρροές και από άλλες διηγηματογραφίες και λαογραφίες, κυρίως της Άπω Ανατολής. Πιστεύετε στην οικουμενικότητα της ΙΔΕΑΣ; Ο «σπόρος», δηλαδή ενός κειμένου ή ενός έργου τέχνης γενικότερα, θα ήταν δυνατόν να προϋπήρχε ως προ-αρχή στη συνείδηση του ανθρώπου;
Α.Φ.: Χαίρομαι πολύ που διάφορες από τις επιρροές μου είναι ευδιάκριτες, μιας και θαυμάζω ιδιαίτερα την αισθητική αυτών των λαών. Είναι κάτι που δεν το κατηύθυνα, καθώς προσπάθησα απλά να αποδώσω την ατμόσφαιρα που φανταζόμουν. Σίγουρα όμως, καθετί που έχουμε ζήσει, είτε μας έχει γοητεύσει είτε όχι, διαμορφώνει συνεχώς την αντίληψή μας. Δεν πιστεύω στην παρθενογένεση, αλλά στο σύνολο των εμπειριών και επιρροών που συνειδητά ή όχι, οδηγεί σε μία φρέσκια ιδέα.
3. Η συνύπαρξη ή μάλλον -να το θέσω καλύτερα- η σύζευξη στην ιστορία του στερεότυπου με τη μορφή του Τέρατος από τη μία, και της οικολογικής συνείδησης από την άλλη, θεωρείτε ότι δίνει μια νέα λογοτεχνική μορφή στο παιδικό ανάγνωσμα, και όχι μόνο, για αυτήν τη μάστιγα της εποχής μας;
Α.Φ.: Θεωρώ πως η συγκεκριμένη ιστορία δεν θα μπορούσε να προσφέρει ουσιαστικά σε ένα παιδί, γι’αυτό και απευθύνεται κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες. Σαν άνθρωπος, πάντα μάθαινα πιο εύκολα μέσα από αφηγήσεις, με βοηθούσε να συνδέω τις πληροφορίες καλύτερα. Έτσι, θέλησα να φτιάξω ένα παραμύθι για μεγάλους, με σκοπό ο καθένας να μπορεί να εντοπίσει διάφορες πολιτικές, οικολογικές ή οποιεσδήποτε άλλες παρομοιώσεις, σύμφωνα με τα βιώματά του. Μπορεί να αναφέρομαι όντως σε οικολογικούς προβληματισμούς, όμως δεν μπορώ να ξέρω αν δημιουργείται μια νέα ανάγνωση -εξάλλου, δεν ήταν και ο σκοπός μου αυτός. Ελπίζω όμως, ένα παραμύθι να μη θεωρείται δικαίωμα μόνο των παιδιών και να διαβάζεται ως ένας αξιόλογος τρόπος αφήγησης, που μπορεί να περάσει ωφέλιμα μηνύματα.
4. Η αίσθηση της εγκατάλειψης, είτε αυτή είναι προς έναν τόπο, είτε προς ένα πρόσωπο πιστεύετε ότι είναι ένας παράγοντας που μπορεί να «ρημάξει» ανθρώπους, σχέσεις, και κοινωνίες; Και τελικά τι είναι αυτό που «ρημάζει» στα αλήθεια; Ένας τόπος ή ένας άνθρωπος για παράδειγμα ή μία ολόκληρη στάση ζωής;
Α.Φ.: Η εγκατάλειψη είναι κομμάτι της ζωής και έτσι μπορεί να οδηγήσει τόσο σε μοιρολατρία όσο και στο να δώσει ένα ατομικό ή και συλλογικό μάθημα. Αυτό που το καθορίζει όμως είναι μια ολόκληρη στάση ζωής, η οποία είναι ικανή είτε να αποδεχθεί ένα «κακό» πεπρωμένο που φέρνει μόνο συμφορές, είτε να αναγνωρίσει την ανάγκη για αλλαγή μιας προβληματικής κατάστασης που παραμένει ίδια και χρήζει αντιμετώπισης.
5. Η έντονη παρουσία της επαφής με την «άλλη» πλευρά μέσα στο κείμενό σας, η επικοινωνία μας με αυτούς που έφυγαν, αλλά ποτέ δεν μας -ή δεν τους- εγκαταλείψαμε, είναι νομίζετε μία σχέση που θα μπορούσε να «διδαχθεί» ως ένας γνώμονας ενσυναίσθησης για τις ανθρώπινες σχέσεις μας;
Α.Φ.: Όχι μόνο για τις ανθρώπινες σχέσεις αλλά και με τη φύση γενικότερα. Προσωπικά, δεν μπορώ να εντοπίσω μεγαλύτερο ταλέντο από αυτό του να μπορεί ένα άτομο να μπει στη θέση κάποιου άλλου. Η ενσυναίσθηση δημιουργεί ένα αίσθημα σύνδεσης και κατανόησης μεταξύ των ανθρώπων, δίνοντας στην ζωή ένα παραπάνω νόημα. Πόσω μάλλον, όταν ο άνθρωπος μπαίνει στα παπούτσια της φύσης και με αυτό εννοώ, το να καταλαβαίνει πως είναι κομμάτι της και εκείνη δικό του. Ό,τι έζησε στη φύση, παραμένει όχι μόνο ως μνήμη αλλά και αναπόσπαστο κομμάτι της.
6. Ο σκοπός, το καθήκον, η ιερότητα της τήρησης των συμφωνηθέντων πιστεύετε κύριε Φούντζουλα ότι είναι έννοιες πια που μας αρκούν ως κοινωνία; Που «περνούν» στις μέρες μας; Είναι από αυτές τις σχέσεις-ιδέες μεταξύ των ανθρώπων που μπορούμε να βασιστούμε χωρίς να νιώθουμε ότι θα εξαπατηθούμε;
Α.Φ.: Το καθήκον είναι μια έννοια που ο καθένας τη μεταφράζει με διαφορετικό τρόπο, το ίδιο και μια συμφωνία. Είναι έννοιες που μπορούν να νοθευτούν ανάλογα με το συμφέρον. Ο σκοπός από την άλλη, όταν είναι κοινός πιστεύω πως έχει την ικανότητα να συνδέει και να οργανώνει μία ομάδα ανθρώπων, μια κοινωνία, ανεξαρτήτως των διαφορετικών πεποιθήσεων. Εξάλλου, σε μία ομάδα ο καθένας λειτουργεί ατομικά προκειμένου να συνεισφέρει σε ένα κοινό αποτέλεσμα. Για να επιτευχθεί όμως ο οποιοσδήποτε στόχος-σκοπός, θεωρώ πως πρέπει να αφομοιώσουμε ένα χαρακτηριστικό που αναφέρατε στη προηγούμενη ερώτηση. Η κατανόηση, η ουσιαστική σύνδεση, ο σεβασμός που μπορούμε να νιώσουμε όταν παρατηρούμε τον άλλον, η ενσυναίσθηση γενικότερα, ίσως είναι το στοιχείο, που αν καλλιεργούσαμε σαν κοινωνία να μας επέτρεπε να επενδύουμε σε σχέσεις και ιδέες, χωρίς να υποβόσκει ο φόβος της εξαπάτησης.
7. Η εικονογράφησή σας και εν γένει το καλλιτεχνικό στήσιμο του βιβλίου σας θεωρώ ότι βρίσκεται σε επίπεδο εξαιρετικό. Αν και κάποιος μπορεί να καταλάβει τις σημερινές δυσκολίες σε μία έκδοση πρέπει ωστόσο να σημειώσω ότι το άσπρο-μαύρο που χρησιμοποιήσατε ως χρώμα, το μελάνι ως υλικό -φαντάζομαι- η έλλειψη ακόμα και του σχεδιασμού του στόματος στον κεντρικό ήρωα δείχνει ότι έχετε μια ευρύτερη γνώση σε αυτόν τον τομέα. Έχετε ασχοληθεί με το σκίτσο ή τη ζωγραφική; Και αν ναι, πόσο σας έχει «εκτινάξει-επηρεάσει» σε αυτήν τη συγγραφή με το συγκεκριμένο κείμενό σας;
Α.Φ.: Ευχαριστώ πολύ για τις θετικές σας παρατηρήσεις, όπως και το χρόνο που αφιερώσατε στο καλλιτεχνικό κομμάτι του βιβλίου. Την πενταετία 2009 με 2014 σπούδασα στην σχολή Καλών Τεχνών της Φλώρινας. Επηρεάστηκα από πολλούς συμφοιτητές και καλλιτέχνες και το ζωγραφικό μου έργο κυριεύτηκε από το λάδι. Με κέρδισε τόσο πολύ το χρώμα με αποτέλεσμα να ασχοληθώ ελάχιστα με το ασπρόμαυρο. Το 2017 όμως, όταν ολοκλήρωσα την ιστορία και θέλησα να την εικονογραφήσω, αποφάσισα να δοκιμάσω την πένα και το μελάνι, το οποίο προς έκπληξή μου όχι μόνο με οδήγησε στην ολοκλήρωση του βιβλίου αλλά και σαν μέσο, μού άνοιξε νέους δρόμους στο ζωγραφικό μου έργο γενικότερα. Σίγουρα έπαιξε μεγάλο ρόλο η επαφή μου με το χώρο της τέχνης, δίνοντάς μου την ευκαιρία ως δημιουργός ολόκληρου του βιβλίου, να αποδώσω πιο εύκολα την αισθητική που είχα στο μυαλό μου.
Ευχαριστώ πολύ. Μετά τιμής.
(©Θανάσης Σταυρόπουλος για τα Βιβλιοσημεία)
.jpg)
