Περίληψη οπισθόφυλλου:
Καλοκαίρι του 1920-30. Εποχή δημιουργίας. Φθινόπωρο του 1930-40. Εποχή κάμψης, πότε κλαίει πότε γελάει, προοίμιο του χειμώνα που θα ακολουθήσει. Χειμώνας 1940 με όλα τα επακόλουθα του πολέμου που έπληξαν τους ανθρώπους αυτή τη δεκαετία. Άνοιξη του 1950-60. Εποχή αναδημιουργίας που προετοιμάζει για το μέστωμα του καλοκαιριού την επόμενη γενιά. Μια γενιά που ανασυντάσσεται και μέσα από τη δουλειά, αλλά και τις σχέσεις, τη φιλία, τον έρωτα, το γάμο, θα φέρει με τη σειρά της μια νέα εποχή σε ένα καινούργιο κόσμο.
Η άποψή μου:
(γράφει η Λιάνα Τζιμογιάννη)
Τέσσερις εποχές... Ένα βιβλίο που τα έχει όλα! Ένα βιβλίο που μας θυμίζει κλασική λογοτεχνία... Ένα ανάγνωσμα που μας συγκινεί, μας ταξιδεύει στο χωροχρόνο, μας δημιουργεί νοσταλγία για το παλιό, το αγνό, το απλό...
Είναι το πρώτο πόνημα της Άνας Ζάχαρη που επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Όστρια και που δε μπορείς ν’αγνοήσεις καμιά σελίδα του, καθώς όλες έχουν κάτι να σου πουν! Είναι απίστευτο το πόσο αριστοτεχνικά έχει δέσει όλα τα πρόσωπα, χωρίς να υπάρχει χάσμα στην υπόθεση, σαν να έχει φτιάξει άρτια ένα παζλ, χωρίς να λείπει ούτε ένα κομμάτι. Η ατμόσφαιρα μαγική, είτε μιλά για πόλεμο και αίμα, είτε για έρωτα και χαρές, είτε ακόμα και για τα πολιτισμικά στοιχεία της εποχής.
Από πού να ξεκινήσω και πού να φτάσω; Σε κάθε κεφάλαιο παρακολουθούμε τυχαίες χρονικές περιόδους, διάρκειας ενός έτους, διαφορετικής χρονικής περιόδου και αυτόματα, εποχής:
Καλοκαίρι 1925-1926:
Το κεφάλαιο ξεκινά και τελειώνει με Ιούλιο μήνα. Οι πρωταγωνιστές, τα τρία αδέρφια Άρης-Μαρία-Έφη συστήνονται στον αναγνώστη και ξεδιπλώνουν τις ιστορίες τους, τις σκέψεις τους, τα συναισθήματά τους. Μονόλογοι γεμάτοι νόημα. Ζευγάρια ταιριαστά: Ο Άρης κλείνεται στον εαυτό του μετά το βίαιο θάνατο της αγαπημένης του και η Ειρήνη του ξυπνά ξανά το αίσθημα της αγάπης. Ο Μάρκος δε γνωρίζει το παρελθόν του, αλλά είναι απόλυτα σίγουρος πως η Έφη είναι η γυναίκα της ζωής του. Ο Περικλής λατρεύει τη Μαρία και εκείνη τον Περικλή. Παράλληλα, βιώνουμε την καθημερινότητά τους, το σκηνικό όπου ζουν, την Ελλάδα και το εξωτερικό 90 χρόνια πριν. Μπιγκόνιες, ελιές, γεράνια, βουκαμβίλιες, και κληματαριές φορτωμένες με τσαμπιά βασιλεύουν παντού, ενώ η τοπική αρχιτεκτονική διαφαίνεται στις οικίες των ηρώων. Τα ρούχα ράβονται κατόπιν παραγγελίας από μοδίστρες σε φιγουρίνια από τις παριζιάνικες βιτρίνες και χρήματα ξοδεύονται σε πολύμηνα ταξίδια στην Ευρώπη! Είναι η εποχή των παχιών αγελάδων, τότε που όλα ήταν ανθηρά. Οι άντρες πλέον πατικώνουν τα μαλλιά τους με μπριγιαντίνη αντί για το χυμό λεμονιού. Για να γίνει ένας γάμος απαιτείται η ανάλογη προίκα. Για να μνημονευτούν οι νεκροί, χρειάζεται τρισάγιο και γενικά, η πίστη στην Παναγία είναι κεφάλαιο από μόνη της. Η Μαρία είναι ο άνθρωπος που σβήνει φωτιές κι αναλαμβάνει να αντιστρέψει τις εντυπώσεις, σε μια κοινωνία που το κουτσομπολιό δίνει και παίρνει.
Φθινόπωρο 1932-1933:
Η συγγραφέας μάς πάει πέντε χρόνια μετά. Η εποχή των ισχνών αγελάδων ξεκινά. Εμφανίζονται κι άλλα αγαπητά και μισητά πρόσωπα. Περιγράφεται τι έχει συμβεί στις ζωές των ηρώων, πόσο έχουν επηρεαστεί από την οικονομική κρίση και ό,τι ακολούθησε το παγκόσμιο κραχ. Περιουσίες χάνονται. Σχέσεις τερματίζονται. Ο μέρμηγκας που θα δουλέψει, θα επιβιώσει, ενώ ο τζίτζικας που εκμεταλλεύεται και μόνο διασκεδάζει, δε θα τα καταφέρει. Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του και η Άνα Ζάχαρη μας δίνει λύσεις σε κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι χαρακτήρες της. Ωστόσο, η κοινωνία χαρακτηρίζεται από τη λεγόμενη πατριαρχία: ο άντρας-σύζυγος πρέπει να είναι αυτός που θα φέρει το ψωμί, ενώ η γυναίκα θα πρέπει να είναι μητέρα, να μεγαλώνει τα παιδιά, να είναι καλή μαγείρισσα. Σου τρέχουν τα σάλια όταν η συγγραφέας περιγράφει τις νοστιμιές της κουζίνας των γυναικών. Σχεδόν σου’ρχονται στη μύτη οι μυρωδιές! Επίσης, σ’αυτό το χρονικό διάστημα, ο αδελφός στηρίζει τον αδελφό και τρυφερές οικογενειακές στιγμές περιγράφονται, δίνοντάς σου την ικανοποίηση πως πίσω από τα σύννεφα, πάντα θα υπάρχει ένας ήλιος.
Χειμώνας 1943-1944:
Πλέον ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος έχει μπει στις ζωές των ζευγαριών μας. Η φρίκη του πολέμου, της αλληλεξόντωσης ανθρώπου από άνθρωπο, μεταμορφώνει τους πρωταγωνιστές μας, προκειμένου να βρουν τρόπους επιβίωσης για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Οι συνθήκες είναι δύσκολες, ειδικά όταν βλέπεις τους εχθρούς να καλοπερνάνε και να μη σου πετάνε ούτε ένα κόκαλο να γλείψεις. Οι άντρες έχουν επιστρατευτεί για να πολεμήσουν για την πατρίδα. Τα παιδιά ωριμάζουν απότομα! Σε συγκινεί η αυτοθυσία της μάνας και ο περήφανος τρόπος που κάποιοι επιλέγουν να πεθάνουν, παρά να ζουν στερημένα, σε σύγκριση με 10-20 χρόνια πριν. Αθώες ζωές χάνονται άδικα. Η αγάπη στην οικογένεια, οι ηθικές αξίες και τα ιδανικά συνεχίζουν να υφίστανται. Η πίστη στην παράδοση εμπλουτίζει το κείμενο, ενώ ιστορικά γεγονότα περιγράφονται με συντομία απλά και μόνο για να μας δείξουν πότε περίπου διαδραματίζονται οι σκηνές θανάτου και πόνου. Ειδικά το γράμμα που έστειλε ο Μάρκος στην Έφη, από τα αλβανικά βουνά και που μιλά για αίμα, θυσία, αγώνα και ηρωισμό, σε ανατριχιάζει!
Άνοιξη 1952-1953:
Από τη φτώχεια στην καλοπέραση και από τον πόλεμο στην ανέχεια κι έπειτα στην ευημερία. 28 χρόνια μετά την αρχή του μυθιστορήματος, κάθε παιδί αποκαθίσταται, ακολουθώντας το δρόμο του. Η ζωή ανταμοίβει τους κόπους, χαρίζει ευτυχία και επιτυχία! Το αίμα νερό δε γίνεται. Κόσμος που αγαπά κι αγαπιέται, πλημμυρίζει τις σελίδες του βιβλίου, ενώ διάχυτο είναι το άρωμα Ελλάδας με το γλυκό του κουταλιού, τα μυρωδάτα τυριά, τα εύγευστα κρασιά, το υπέροχο κλίμα και το γόνιμο έδαφος.
Γράφει η συγγραφέας: "Από τι μικρές συμπτώσεις μπορεί να εξαρτηθεί ολόκληρη η ζωή ενός ανθρώπου!" Και ναι... Η μοίρα χωρίζει ανθρώπους, πληρώνει με δίκαιο νόμισμα τους φταίχτες, αλλά ενώνει μέχρι και ηπείρους!
Όλοι οι χαρακτήρες που εμφανίζονται, είναι ολοκληρωμένοι, ψαγμένοι με τα ενδιαφέροντα, την προσωπικότητα και τις επιλογές τους, καμωμένοι με αγάπη από την πένα της συγγραφέως. Με κάθε ευτυχές ή δυστυχές γεγονός παρεμβάλλονται σκηνές από το πρόσφατο παρελθόν, συνήθως διάλογοι που έλαβαν χώρα και συμπληρώνουν τα κενά που τυχόν μας δημιουργήθηκαν. Θα δεις τον ερωτευμένο να κάνει τρέλες για να κερδίσει την κοπέλα που αγαπά! Θα δεις ανθρώπους που εκδικούνται, όταν απορρίπτονται! Θα δεις τι σημαίνει αξιοπρέπεια, όταν δε δίνεις σημασία στα κουτσομπολιά που σε αφορούν. Θα γνωρίσεις τον προδότη, που για την πάρτη του, δε διστάζει μέχρι και να σκοτώσει! Την ονειροπόλα που επιθυμώντας μια καλύτερη ζωή, ανοίγει το παράθυρο στη σκέψη της και βρίσκει καταφύγιο εκεί! Την παραπονιάρα που επιθυμεί την αποδοχή από το περιβάλλον της και που παρασυρμένη από πονηρούς ανθρώπους και λόγια που της φύτευσαν, αγνοεί τους συγγενείς της, μέχρι που έρχεται αντιμέτωπη με την αλήθεια.
Η λυρική γραφή της Άνας Ζάχαρη που πρωτογνώρισα στη συλλογή διηγημάτων «Οίκος νυφικών», με ξανακερδίζει και μου χαρίζει ένα πολύ όμορφο αναγνωστικό ταξίδι, που απόλαυσα με όλες μου τις αισθήσεις! Από το πώς περιγράφει το ελληνικό καλοκαίρι, με τις μυρωδιές από δέντρα γεμάτα φρούτα και λουλούδια να βασιλεύουν παντού, στο πώς μας δίνει τις δυσκολίες και τις κακοτοπιές που επηρεάζουν τους χαρακτήρες της, αναγκάζοντάς τους να βρουν λύσεις επιβίωσης... πώς ο πόλεμος αλλάζει τον άνθρωπο, κάνοντάς τον να σκληρύνει, να εκτιμήσει την ηρεμία, την ευτυχία και την παγκόσμια ειρήνη, να κλάψει και να θρηνήσει τα θύματά του και πώς ο χρόνος γιατρεύει κάθε πληγή και μνήμη... Και τέλος, πόσο όμορφα καταλήγουν τα πάντα, μετά από τόσο κόπο, πόνο, θλίψη, κούραση ψυχική και σωματική.
Τέσσερις εποχές... Κύκλους κάνει η ζωή. Ξεκινάς από κάπου χαμηλά, φτάνεις πόντους λίγο πριν το στόχο σου στα ψηλά και στο σημείο εκείνο που φοβάσαι ότι θα τα χάσεις, πέφτεις και τσακίζεσαι. Οπλισμένος όμως με το θάρρος και την επιμονή σου, λες "φτου κι απ’την αρχή" και συνεχίζεις... Ναι, θα κλάψεις διαβάζοντας. Ναι, θα νοσταλγήσεις. Θα γελάσεις, θα ικανοποιηθείς, θα απορήσεις, θα δικαιωθείς. Και στο τέλος, θα πλημμυρίσεις από αισιοδοξία, ξέροντας πλέον ότι μετά από τις σκοτούρες, έρχεται η χαρά... μετά από ένα θάνατο, η ζωή συνεχίζεται... μετά τη βροχή, έρχεται ένα ουράνιο τόξο... Μετά το χειμώνα, έρχεται η άνοιξη και μετά το καλοκαίρι, θες-δε θες... Έτσι είναι προγραμματισμένα από τη μητέρα-φύση... Έτσι είναι η ζωή... Τέσσερις εποχές...
Στοιχεία βιβλίου:
Συγγραφέας: Άνα Ζάχαρη
Σελίδες: 354 / Διαστάσεις: 21Χ14
Ημερ. έκδοσης: 2016
ISBN: 978-960-604-074-0
.jpg)
