Βιβλιοάποψη: "Σύντομη Ιστορία της Ευρώπης"

---Δημοσίευση: 13/06/2023---

Περίληψη οπισθόφυλλου:

Στο βιβλίο αυτό ο διακεκριμένος Αυστραλός ιστορικός, John Hirst, αξιοποιώντας χάρτες, διαγράμματα και εικόνες, προσφέρει μια οξυδερκή αλλά και χιουμοριστική καταγραφή της εξέλιξης ενός από τους σημαντικότερους ανθρώπινους πολιτισμούς.

Οργανωμένο σε κεφάλαια, το βιβλίο καλύπτει ποικίλες πτυχές της ευρωπαϊκής ιστορίας, από τις μορφές διακυβέρνησης, την προέλευση και τον πλούτο των γλωσσών, τα παιχνίδια εξουσίας μεταξύ παπών και αυτοκρατόρων ως τις επιδρομές και τις κατακτήσεις που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία της ηπείρου.

Το βιβλίο που θα διαβάσετε σε ένα απόγευμα, αλλά θα το θυμάστε μια ζωή.

Η άποψή μου:

(γράφει ο Θανάσης Σταυρόπουλος)

«Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη».

---Καρλ Μαρξ, 1818-1883, Γερμανός φιλόσοφος---

Φυσικά όταν ο Καρλ Μαρξ έγραφε την προαναφερόμενη αράδα στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο του, άλλο είχε στο μυαλό του. Ωστόσο, είναι αλήθεια πως όντως ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από αυτήν την ήπειρο, και φαντάζομαι και πάνω από τις υπόλοιπες, και δεν μπορεί να είναι άλλο, εκτός από την ίδια την Ιστορία τους...

Ο Αυστραλός ιστορικός John Hirst μας δίνει τη δυνατότητα με αυτό του το βιβλίο να κατανοήσουμε, με πολύ συνοπτικό τρόπο το πώς η Ευρώπη εξελίχθηκε, μεταμορφώθηκε και «ανδρώθηκε» μέσα στο πέρασμα των αιώνων. Αρχής γενομένης από την Αρχαιότητα μας επεξηγεί, αναλυτικότατα, τη διαδρομή του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Κυρίως επικεντρώνεται σε τρία βασικότατα χαρακτηριστικά, τα οποία και θεωρεί την επιτομή της πορείας της Ευρώπης. Πρώτον την αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή παιδεία. Δεύτερον τον Χριστιανισμό. Τρίτον δε, όσο και να μας ακούγεται περίεργο, την κουλτούρα των Γερμανών πολεμιστών που εισέβαλαν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Η αλήθεια είναι ότι και εγώ εξεπλάγην με αυτό το τρίτο σκέλος. Ποτέ μου δε φανταζόμουν ότι μπορεί οι φυλές του Βορρά να έπαιξαν έναν τόσο καθοριστικό λόγο στην πορεία και -γιατί όχι;- και στην εξέλιξη της Ευρώπης.

Αλλά να που έρχεται αυτό το βιβλίο και ξεκαθαρίζει και βάζει πολλά πράγματα στη θέση τους, μέσα από τα τόσα ερωτηματικά που μπορεί να μας είχαν ποτέ δημιουργηθεί. Γιατί οι Γερμανοί Αυτοκράτορες θεωρούσαν ότι έλκουν την καταγωγή τους από αυτή των Ρωμαίων και των Βυζαντινών ομολόγων τους, και για ποιο λόγο ονομάζονταν Αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αφού απείχαν αιώνες από την πτώση της Ρώμης το 476μ.Χ; Πόσοι μπορεί να γνωρίζουμε, πέρα από τους καθηγητές ιστορίας και γλωσσολογίας ότι η αγγλική γλώσσα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία μετάλλαξη των γερμανικών μετά από τις επιδρομές των Γερμανών και των Σκανδιναβών στην Αγγλία κατά τον 5ο και 9ο αιώνα; Τι συνέβη και πώς ξέσπασε η Γαλλική Επανάσταση; Και γιατί μπόρεσε ο Χίτλερ, ένας απλός και κατώτερος στρατιωτικός, να ανέβει και να πάρει τόσο εύκολα την εξουσία στη Γερμανία;

Αν κάτι μας διδάσκει η Ιστορία είναι ότι όλα τα γεγονότα που συμβαίνουν (κοινωνικά, πολιτικά κλπ), έχουν μία απόλυτη φυσική σειρά και συνέπεια. Τίποτα δε δημιουργεί Ιστορία επειδή λόγου χάρη ένας βασιλιάς είναι απλά και μόνο ένα χαρισματικό άτομο, ή επειδή μία πόλη βρίσκεται κοντά στη θάλασσα.

Έτσι λοιπόν, διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, το τόσο συνοπτικό μα εντούτοις και τόσο ξεκάθαρο, παίρνουμε μία πρώτη ιδέα για το πως έχουμε φτάσει στο σήμερα. Και αυτό δεν είναι σχήμα λόγου. Αν και ο John Hirst απεβίωσε το 2016, στον επίλογο του βιβλίου του, ο καθηγητής Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Αυστραλίας Filip Slaveski μας εισάγει στη νεότερη Ιστορία της Ευρώπης, αυτής της Ε.Ε. αλλά και στον εξελισσόμενο μέχρι αυτές τις ώρες πόλεμο στην Ουκρανία. Θεωρώ λοιπόν ότι το «Σύντομη Ιστορία της Ευρώπης» δεν αποτελεί απλά ένα ιστορικό βιβλίο, αλλά έναν οδηγό πλήρους κατανόησης στο πως, γιατί, πότε και με ποιους βαδίσαμε ως κάτοικοι αυτής της ηπείρου μέχρι στο σήμερα.

Στοιχεία βιβλίου:

Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ

Συγγραφέας: John Hirst

Μετάφραση: Ελένη Λούση

Σελίδες: 336

Ημερ. έκδοσης: 13/10/2022

ISBN: 978-618-03-3367-1

Βιογραφικό του συγγραφέα:

Ο John Hirst (Τζον Χιρστ) ήταν συγγραφέας, έγκριτος ιστορικός και κοινωνικός σχολιαστής.

Διετέλεσε υφηγητής Ιστορίας στον πανεπιστήμιο La Trobe, μέλος της Αυστραλιανής Επιτροπής Κινηματογράφου (Film Australia Board) και του Αυστραλιανού Συμβουλίου Μουσείων (National Museum Council).

Πέθανε τον Φεβρουάριο του 2016.