---Δημοσίευση: 28/6/2022---
Περίληψη οπισθόφυλλου:
Το μυθιστόρημα "Οι δαίμονες του Χιλ Χάους" (που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Ρόμπερτ Γουάιζ, με πρωταγωνίστριες την Κλαιρ Μπλουμ και την Τζούλι Χάρις), δεν θεωρείται μόνο κλασικό στο είδος του, αλλά και λογοτεχνικό επίτευγμα. Αφηγείται την ιστορία τεσσάρων ατόμων που πηγαίνουν να μείνουν -και να πειραματιστούν- σ’ένα “στοιχειωμένο” σπίτι: ο σοβαρός ανθρωπολόγος δρ. Μόνταγκιου, ένας γοητευτικός μικροαπατεώνας, ο Λιουκ Σάντερσον, μία δυναμική, επιτυχημένη γυναίκα, η Θίο και τέλος, μια φαινομενικά συνεσταλμένη, άπειρη κοπέλα, η Έλινορ Βανς, που ίσως είναι ο καλύτερα σκιαγραφημένος χαρακτήρας στη σύγχρονη λογοτεχνία τρόμου.
Στο Χιλ Χάους, όμως, οι ήρωες δεν συναντούν μόνο το φόβο αλλά και τους εαυτούς τους, πλευρές τους που δεν φαντάζονταν καν, με αποτέλεσμα να διερωτάται κανείς ποιος στοιχειώνει ποιον: το σπίτι εκείνους ή εκείνοι το σπίτι; Ερώτημα που η συγγραφέας αφήνει να πλανιέται μέχρι το τέλος, αφού με διάφορους τρόπους υπαινίσσεται ότι ίσως είμαστε εμείς τα φαντάσματα του εαυτού μας. Από την πρώτη κιόλας παράγραφο η Τζάκσον κατορθώνει να μπάσει τον αναγνώστη σ’ ένα αόριστα απειλητικό κλίμα φόβου. Γραμμένο με λεπτότητα και διαποτισμένο από ένα υπόγειο χιούμορ, το βιβλίο αυτό είναι “ένα αριστούργημα στο χώρο του υπερφυσικού μυθιστορήματος”, όπως λέει ο μαιτρ του τρόμου Στήβεν Κινγκ, τοποθετώντας τη συγγραφέα στο ίδιο επίπεδο με τον Χένρι Τζέιμς και δηλώνοντας ότι το θεωρεί “ένα από τα δύο καλύτερα βιβλία που γράφτηκαν ποτέ πάνω στο θέμα του στοιχειωμένου σπιτιού”. Ένα κλασικό μυθιστόρημα τρόμου, γραμμένο στη δεκαετία του ’60 από την βραβευμένη με το Edgar Alan Poe Award Aμερικανίδα συγγραφέα Shirley Jackson.
Η άποψή μου:
Κανείς ζωντανός οργανισμός δεν μπορεί να διατηρήσει για καιρό τα λογικά του, καθηλωμένος σε συνθήκες απόλυτης πραγματικότητας...
Αυτή η φράση που ακούγεται στην αρχή, μας κυνηγάει καθ'όλη τη διάρκεια του βιβλίου. Το Χιλ Χάους, ατμοσφαιρικό όσο και δεσποτικό διατηρεί την αυθύπαρκτη προσωπικότητά του για αιώνες. Θαρρείς ότι τρέφεται από θρύλους και παλιά μυστικά, εντυπωσιάζει τόσο με τη λιτότητα όσο και την πολυπλοκότητά του. Κανείς στην πραγματικότητα δεν ξέρει και πολλά από την αρχιτεκτονική του, κανείς δεν ξέρει πόσα δωμάτια έχει το σπίτι, που μοιάζει να αναπνέει και να κινείται σαν ζωντανός οργανισμός. Το δε παράδοξο είναι ότι όλα μοιάζουν να αλλάζουν θέση πίσω από τις κλειστές πόρτες. Η πρόσοψη του σπιτιού μοιάζει ζωντανή σαν να έχει δική της συνείδηση και τα άδεια παράθυρα με μάτια που σε παρακολουθούν καχύποπτα.
Ο Δρ. Μόνταγιου και η παρέα του δείχνουν να μπερδεύονται και πολύ συχνά να χάνουν τον προσανατολισμό τους μέσα στα σκοτάδια ή σε ένα θανατερό ημίφως της αυγής. Δεν είναι καθόλου καλή ιδέα να βγεις στο δάσος κατά τη διάρκεια της νύχτας γιατί είναι πολύ εύκολο να παγιδευτείς και να τριγυρίζεις με τις ώρες.
Η Έλινορ Βανς ήταν τριάντα δύο ετών, όταν πάτησε το πόδι της στο Χιλ Χάους και φαίνεται να βασανίζεται ακόμα από μνήμες της κατάκοιτης μητέρας της, την οποία κατά τα φαινόμενα φρόντιζε ολομόναχη, με συνέπεια να νιώθει συχνά παγιδευμένη σε ένα σπίτι. Είναι η περίπτωση που πολύ εύκολα προσκολλάται σε άλλους, αναζητώντας αποδοχή και επιβεβαίωση. Είναι ο μακρινός συγγενής που δεν χαιρόμαστε ακριβώς που τον βλέπουμε αλλά δεν μπορούμε και να αποφύγουμε. Μοιάζει εύθραυστη αλλά ίσως είναι υπολογιστική. Μπορεί να μην είναι και τίποτα από όλα αυτά και να έχει παραμείνει ένα παιδί, που θέλει να νιώσει την ασφάλεια και την αγάπη που έχει στερηθεί.
Η Θιοντόρα, το δεύτερο πρόσωπο του σπιτιού, είναι κοινωνική και μοιάζει πιο συγκροτημένη και πιο ευτυχισμένη απ'όλους. Τη φαντάστηκα αρκετά όμορφη με μαλλιά καστανά να πλαισιώνουν τους όμορφους ώμους της κι άλλοτε πιασμένα σε έναν χαλαρό κότσο. Εκφραστικά μάτια και σαρκώδη χείλη, στενή μέση, καλοδιατηρημένη σιλουέτα. Σίγουρα μέρος της φαντασίωσης των περισσότερων αντρών.
Ο Λιούκ, αναφερόμενος ως μελλοντικός κληρονόμος του σπιτιού, είναι ένας μποέμ τύπος "λίγο από απατεώνας" και "λίγο από τζέντλεμαν". Βρίσκεται στο σπίτι επειδή είναι όρος απαράβατος να υπάρχει πάντα μέσα ένας από τους κληρονόμους.
Ο ίδιος ο καθηγητής -ο λόγος που βρίσκονται όλοι εκεί- δε δίνει σαφείς οδηγίες και κατευθύνσεις. Δεν έχει καν τα κατάλληλα όργανα για να αποδείξει την ύπαρξη ή μη, μεταφυσικών δραστηριοτήτων. Τα πάντα κρίνονται από την προσωπική παρατήρηση, έτσι, ακόμα και οι αισθήσεις κάνουν λάθος! Έχει όραμα; Θέλει να γίνει διάσημος; Θα τον χαρακτήριζα δονκιχωτικό -μοιάζει να κυνηγά ανεμόμυλους και να μη στέκεται στην ουσία του πράγματος. Δε διαθέτει καν κάποιο μαγνητόφωνο για να φυλακίσει όλους τους ήχους τους σπιτιού. Δε μίλησε ποτέ για πληρωμή στους συνδαιτυμόνες του, άρα όλοι μένουν έχοντας καλή θέληση. Ως προς τη διαβίωση και την καθαριότητα, όλα μοιάζουν πρόχειρα και ανοργάνωτα σε ένα κατά τα άλλα οργανωμένο σπίτι.
Ως εδώ καλά. Το σπίτι διατηρεί αυτό το ψυχρό και απειλητικό κι εμπνέει το φόβο, ωστόσο με έκπληξη διαπίστωσα ότι δεν μοιάζει καθόλου με τη σειρά του Netflix, την οποία -στην παρούσα φάση- βρίσκω πιο περιεκτική και σαφώς καλύτερη από το βιβλίο...
Η απροσδόκητη εμφάνιση της συζύγου του Δόκτωρ -ζωντανή, ξιπασμένη, αλαζονική και καλοαναθρεμμένη- δίνει έναν ανάλαφρο τόνο στη βαριά ατμόσφαιρα που ήδη έχει αρχίσει να δημιουργείται. Ο Άρθουρ, ο σοφέρ-βοηθός που τη συνοδεύει, μοιάζει τύπος κλειστός που κοιτάζει μόνο τη δουλειά του και δεν φανερώνει στοιχεία του χαρακτήρα του. Μπορεί να είναι κάλλιστα ο αφοσιωμένος υπάλληλος, ο δάσκαλος, ο γόης αλλά και ο προδότης ενός θεατρικού δράματος. Είναι ο τύπος της ψυχρής λογικής που δεν αφήνει συναισθήματα να τον κατακλύσουν.
Είμαι πάρα πολύ ευχαριστημένη τόσο από την παρουσία του σπιτιού όσο και από τους χαρακτήρες για ό,τι ειπώθηκε, μα πιο πολύ για ό,τι δεν ειπώθηκε (αυτό είναι και το αγαπημένο μου σημείο στο βιβλίο: μπορείς να αφήσεις τη φαντασία σου ελεύθερη όσον αφορά στην ενδοσκόπηση των χαρακτήρων) και πρέπει να το συμπληρώσουμε εμείς οι αναγνώστες, μα, θα τονίσω ότι δεν είναι ακόμα μια ιστορία τρόμου. Δεν νοείται ιστορία τρόμου, χωρίς ούτε ένα θάνατο (!) και στην πραγματικότητα, δεν νοείται πια ιστορία. Κι εδώ, δεν αναφέρομαι φυσικά στη μητέρα που απεβίωσε ως φυσικό επακόλουθο της μακροχρόνιας ασθένειάς της...
Αν επίσης εξαιρέσω ένα-δύο σημεία λίγο πριν την άφιξη της «ζωντανής» συζύγου, το ανάγνωσμα μού κράτησε το ενδιαφέρον και θα έλεγα ότι πέρασα ευχάριστα.
Συμπάθησα τη Θιοντόρα, όχι σκεπτόμενη την ίδια ως Θεού δώρο, αλλά ως την πιο φυσιολογική και προσγειωμένη από όλους. Τέλος... δεν υπάρχει τέλος αν δεν αναφερθώ στο περίεργο ζευγάρι του επιστάτη και της οικονόμου-κυρίας του, με την τελευταία να διατηρεί μια ψυχαναγκαστική συμπεριφορά, που εμένα διασκέδασε και τον πρώτο να μοιάζει άξεστος κι αφιλόξενος. Πολλές φορές αναρωτήθηκα από πού αντλούν τις προμήθειές τους και πώς μαγειρεύουν σε ένα παμπάλαιο, αλλά άρτια διατηρημένο οικοδόμημα, μα όλα αυτά ήταν λεπτομέρειες που δεν απασχόλησαν και πολύ το μυαλό μου. Αγάπησα το γεγονός ότι πρώτη φορά σε βιβλίο τους έβλεπα όλους πρωταγωνιστές! Όλοι μοιάζουν να έχουν ίση αξία σαν ένα παζλ, που δε γίνεται να ολοκληρωθεί, αν λείπει κάποιο κομμάτι...
Με εντυπωσίασε το γεγονός ότι παρά τις ικανοποιητικές περιγραφές του σπιτιού δεν ένιωσα να μου σηκώνεται η τρίχα, διαβάζοντάς το καταμεσής τη νύχτα. Σίγουρα το πιο τρομακτικό είναι ο τίτλος του. Όσοι ζητάτε ανατριχιαστικές ιστορίες, αναθεωρήστε. Όσοι όμως ψάχνετε το λίγο διαφορετικό από τα συνηθισμένα, σε σχέση με το μεταφυσικό, τολμήστε το.
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Shirley Jackson
Μετάφραση: Χρύσα Τσαλικίδου
Σελίδες: 256
Ημερ. έκδοσης: 2017
ISBN: 978-960-8097-54-4
Η Σίρλεϋ Τζάκσον θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες Αμερικανίδες συγγραφείς του 20ού αιώνα.
Γεννήθηκε το 1919 στο Σαν Φρανσίσκο, και υπήρξε καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Σύρακιουζ της Ν. Υόρκης.
Πέθανε το 1965, χρονιά που της απονεμήθηκε το βραβείο Έντγκαρ Άλαν Πόε.
