Με αφορμή το βιβλίο «Ανάσταση ψυχών», η Λιάνα Τζιμογιάννη ρώτησε τον συγγραφέα Εμμανουήλ Μαύρο...
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Λ.Τ.: Καταρχήν, ευχαριστώ πολύ τον συγγραφέα για το χρόνο του να μου απαντήσει σε μια μίνι συνέντευξη. Οι ερωτήσεις είναι βγαλμένες από το βιβλίο και γενικά προσπάθησα να μη θέσω ερωτήματα που έχουν απαντηθεί σε άλλες συνεντεύξεις του. Πάμε στην πρώτη ερώτηση!
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
1. Δεν έχω διαβάσει τον «Υιό του Νείλου», ωστόσο και το δεύτερο βιβλίο σου «Ανάσταση ψυχών», έχει ηρωίδα την Ελένη Νάκου. Πες μας δυο λόγια γι’αυτήν, γιατί γυναίκα, και γιατί την έβαλες να περνά μια δεύτερη περιπέτεια ζωής και θανάτου.
Ε.Μ.: Η σχέση μου με την ηρωίδα Ελένη Νάκου έχει περάσει από πολλές φάσεις και πράξεις. Από τις λίγες γυναίκες που στάθηκαν πλάι μου σε όλες τις σκέψεις μου και τα ερωτηματικά μου. Λατρεύω τη γυναίκα! Το σύνολό της: το μυαλό, τον ψυχισμό και την εσωτερική ομορφιά που αναδεικνύει την εξωτερική και την καθιστά ακόμα πιο πολύτιμη. Παράλληλα, θα έλεγα ότι διατηρώ συχνά μια σχέση πάθους με τη γυναίκα, ένα πάθος που στο πέρασμα των χρόνων με βοήθησε να ανακαλύψω τον καλό και κακό εσωτερικό της κόσμο. Μια τέτοια γυναίκα είναι και η Ελένη Νάκου, μια θεά Σπαρτιάτισσα όπως αρμόζει σε Ελληνίδα, το απόλυτο θηλυκό και συνάμα το "αντράκι" - φόβος και τρόμος των αρσενικών ή των θηλυκών που θα την εκμεταλλευτούν και την προδώσουν. Μια γυναίκα που δε διστάζει να ερωτευθεί, να πολεμήσει, να είναι ελεύθερη, να εκφράζεται ελεύθερα, να μη φοβάται...
Ε.Μ.: Καθόλου τυχαίο. Ο Ζάχι Χαβάς αναφέρεται στον «Υιό του Νείλου» από την ηρωίδα σε ένα πραγματικό γεγονός. Προσωπικά έχω μελετήσει αρκετά συγγράμματά του και τον θεωρώ «Ιντιάνα Τζόουνς της Αιγύπτου». Η πνευματικότητα που μεταδίδουν τα κείμενά του παρουσιάζουν έναν άνθρωπο ελεύθερο, χωρίς φονταμεταλιστικές αρχές και στερεότυπα.
3. Ο Wheeler είπε πως «χρέος του αρχαιολόγου είναι να βρει τον άνθρωπο, όχι το αντικείμενο». Για σένα, τι σημαίνει αρχαιολογία;
Ε.Μ.: Εξαρτάται για ποια αρχαιολογία συζητάμε; Για την αρχαιολογία του "φαίνεστε" ή την "απαγορευμένη" αρχαιολογία. Η αρχαιολογία μελετά την ιστορία του ανθρώπου, νομίζω πως η Ελένη Νάκου το θέτει σωστά από την αρχή: "Η ιστορία είναι μια επιστήμη η οποία στηρίζεται στην συστηματική μελέτη του παρελθόντος εστιασμένη κυρίως στην ανθρώπινη δραστηριότητα έως την εποχή που δραστηριοποιείται ο ιστορικός ερευνητής, ενώ η αρχαιολογία στηρίζεται στη συστηματική μελέτη των υλικών καταλοίπων του απώτερου ή πιο πρόσφατου ανθρώπινου παρελθόντος μέσω της εφαρμογής θεωρίας και μεθόδου. Χρέος του αρχαιολόγου, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Wheeler είναι να φέρνει στο φως όχι πράγματα αλλά ανθρώπους. Οι δυο επιστήμες συνεργάζονται και ως προς την έρευνα, και ως προς την ανασκαφή.". Η "απαγορευμένη" αρχαιολογία φέρνει στην επιφάνεια των άνθρωπο και την ιστορία του, τις αλήθειες του, που για αιώνες περιχαρακώνονται και στο σύγχρονο κόσμο μεταλλάσσονται για να μην χαλάσει τις συντεχνίες και τα πρωτόκολλα. Εγώ είμαι υποστηρικτής της "απαγορευμένης" αρχαιολογίας!
Ε.Μ.: Ελευθερία!
5. Ως σκηνοθέτης, δημιουργείς εικόνες. Ως συγγραφέας, πότε ένα βιβλίο δημιουργεί εικόνες;
Ε.Μ.: Είμαι δημιουργός. Θα πω για πολλοστή φορά πως συγγραφείς δεν είμαστε, προσπαθούμε να γίνουμε. Δύσκολο να πεις πως είσαι συγγραφέας στις μέρες μας που το εφήμερο κυριαρχεί, καθότι μήτε φιλολογικές/λογοτεχνικές λέσχες υπάρχουν, ούτε κινήματα ή ομάδες που θα δημιουργήσουν σχολές. Περίσσιο ανάλαφρο, εύπεπτο, με αντιγραφή και επικόλληση τα κατά πλειοψηφία κείμενα που παρασέρνουν και βιβλιοκριτικούς σε βαρύγδουπα λάθη λόγω άγνοιας, ειδικότερα όταν τους πέσουν δύσκολα κείμενα μπροστά τους. Όχι δεν είναι όλα τα κείμενα εύκολα ή εύπεπτα. Απαντώντας λοιπόν στην ερώτησή σου, θα σου πω πως, ΝΑΙ: το βιβλίο μόνο εικόνες δημιουργεί, αρκεί ο δημιουργός να γνωρίζει τι περιγράφει. Και το "γνωρίζω" είναι μια επίπονη διαδικασία, χρειάζεται μελέτη, γνώση, παιδεία, τεχνική και εμπειρικά βιώματα.
6. Για ποιο λόγο γράφεις βιβλία και όχι σενάρια ταινίας;
Ε.Μ.: Γράφω σενάρια, γράφω και θέατρο. Απλά όταν κάποια σενάρια δεν μπορούν να γυριστούν ταινίες (τα περισσότερα δηλαδή) τα μετατρέπω σε μυθιστόρημα. Επιλέγω λοιπόν τις ιδέες μου που ξέρω πως σε τούτη την δύστυχη χώρα δεν θα βρουν γόνιμο έδαφος παραγωγής, να τις κάνω ένα ωραίο βιβλίο μετατρέποντας τα καρέ σε λέξεις.
7. Ο Μαρξ είχε πει πως «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού». Νομίζω πως μεταφέρεις λίγη από τη σοφία του στο βιβλίο σου. Πιστεύεις πως πίσω από τη θρησκεία ή αυτούς που την υπηρετούν, κρύβεται κάτι μη αγνό;
Ε.Μ.: Η θρησκεία είναι πολιτικός όρος, μια πολιτική πράξη και η ηγεσία της - το ιερατείο, πολιτικοί οι οποίοι διψούν για χρήμα και εξουσία. Αποκλείω κάθε περίπτωση να κρύβεται -πίσω από μια εξουσιαστική μηχανή- κάτι το αγνό. Κι αν υπάρχει κάτι το αγνό σε έμψυχο υλικό, θα καταπολεμηθεί μέχρις εσχάτων, μέχρι να καμφθεί. Όσοι πνευματικοί άνθρωποι θέλησαν να μιλήσουν με τη λογική, με τη σκέψη, με τη γνώση, φιμώθηκαν ή απομονώθηκαν. Στην πολιτική λοιπόν, δεν έχει θέση το αγνό, το ίδιο συμβαίνει και στη θρησκεία.
Ε.Μ.: Διότι σε αυτές τις περιοχές έζησα ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, μίλησα με ανθρώπους, με φιλοξένησαν, έφαγα και ήπια μαζί τους. Ανταλλάξαμε ιδέες, απόψεις, συζητήσαμε για φιλοσοφία, για τη σκέψη, μιλήσαμε για πολιτισμό εντοπίζοντας τα κοινά σημεία μας, για παράδοση και πώς αυτή η παράδοση μάς έφερε κοντά ως ανθρώπους και έγινε ένα "κοκτέιλ" με την πάροδο των χρόνων. Αυτή η κοινή σκέψη, λογική και γνώση μεταφέρεται στην «Ανάσταση ψυχών» και κάποιοι αδυνατούν να το καταλάβουν, ίσως επειδή αρνούνται να δουν τον άνθρωπο και μέσα από αυτόν τον άνθρωπο την εσωτερική του δύναμη και πνευματικότητα. Αρνούνται γιατί επιμένουν σε ένα δογματισμό, σε μια έχθρα μεταξύ των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών. Παρασύρονται από τον προπαγανδισμό των ΜΜΕ που αποτελεί την καλύτερη εγκεφαλική ηρωίνη κάθε εξουσίας ενάντια στον άνθρωπο. Γι'αυτό είναι λίγο "δύσκολη" η «Ανάσταση ψυχών»... Γιατί σου δείχνει τον ΑΝΘΡΩΠΟ, που ο καθένας από εμάς αρνείται να είναι και να γίνει! Γράφω για πράγματα που γνωρίζω και για μέρη που έχω ταξιδέψει κι έχω ζήσει. Αν κάποιο από τα επόμενα βιβλία μου διαδραματιστεί σε Ευρώπη ή Αμερική δεν το γνωρίζω, όμως αν συμβεί, θα εμπεριέχει εικόνες ζωντανές όπως τις έζησα και όχι δημιούργημα της φαντασίας.
9. Και στα δύο βιβλία γράφεις για πνευματική αναζήτηση («γνώθι σ’αυτόν») κι εκφράζεις την αμφιβολία σου σε όσα μας έχουν διδάξει, ενθαρρύνοντας τον αναγνώστη σε μια επανάσταση εσωτερική. Θα έλεγες πως τα βιβλία σου περνάνε μηνύματα αυτοβελτίωσης;
Ε.Μ.: Ο δημιουργός μεταφέρει σκέψεις και ιδέες και όχι συμβουλές ή μηνύματα. Ο κάθε αναγνώστης είναι ελεύθερος να δεχτεί, να αναλύσει και να απορρίψει. Ναι, με ενδιαφέρει η εσωτερική επανάσταση, αν συμβεί, θα καταφέρουμε και την ολική ανατροπή στην κάθε ολιγαρχία. Αυτό που προσπαθώ με τα κείμενά μου είναι να μη δίνω στον αναγνώστη μασημένη τροφή, αλλά να σκέφτεται, δουλεύοντας τη λογική. Δεν ξέρω αν το καταφέρνω, το προσπαθώ... Πολύ δύσκολο κι αυτό στις μέρες μας. Κρίμα... είναι κρίμα να βλέπεις νέους ανθρώπους να μη μπορούν να δουν πέρα από το εύκολο, να κάνουν λάθη, να μην τα αναγνωρίζουν και να αναπαράγονται. Μάθαμε σε αυτό. Γι'αυτό χάσαμε την αγάπη και τον έρωτα και ενοχοποιήσαμε το σεξ. Πουλήσαμε το συναίσθημα στην επιστημονική ηθική των ηλιθίων. Και δυστυχώς αυτή η ηθική των ηλιθίων αναπαράγεται και είναι μαθηματικά βέβαιο πως θα μας αφανίσει.
Ε.Μ.: Αμφιβάλλοντας!
11. Ο Εμμ. Μαύρος είναι καλλιτέχνης, σκηνοθέτης, συγγραφέας ή ταξιδευτής;
Ε.Μ.: Ο Εμμ. Μαύρος είναι δημιουργός ταξιδευτής.
12. Τι θα ήθελες να αποκομίσει ο αναγνώστης, διαβάζοντας τα βιβλία σου;
Ε.Μ.: Να είναι ελεύθερος και να αγαπάει τον άνθρωπο!
Σε ευχαριστώ πολύ!! Καλοτάξιδο!!
(©Λιάνα Τζιμογιάννη για τα Βιβλιοσημεία)
.jpg)
