Περίληψη οπισθόφυλλου:
Ο Ιβάν Σεργκέγιεβιτς Τουργκένιεφ γεννήθηκε στο Οριόλ στις 28 Οκτωβρίου του 1818. Ο πατέρας του, γοητευτικός μα φτωχός ευγενής που υπηρετούσε στο Ιππικό, είχε παντρευτεί μια πλούσια κληρονόμο, μεγαλύτερή του.
Η μητέρα του είχε περάσει τα παιδικά της χρόνια πολύ δυστυχισμένη, και προσκολλήθηκε με λατρεία στον άντρα της, που όμως δεν την αγάπησε ποτέ. Αυτό την πίκρανε αφάνταστα, και, καθώς είχε και τον έλεγχο της τεράστιας περιουσίας της, κατάντησε αβάσταχτα δεσποτική. Καταπίεζε το γιο της, μόλο που τον αγαπούσε, και φερόταν απάνθρωπα στους υπηρέτες της και στους δουλοπάροικους: στο σπίτι της μητέρας του, ο μελλοντικός συγγραφέας του "Σκίτσα ενός Κυνηγού" αντίκρισε για πρώτη φορά τη ζωή των δουλοπάροικων στη χειρότερή της μορφή.
Η άποψή μου:
(γράφει ο Χρήστος Αναστασόπουλος)
Η υπόθεση του συγκεκριμένου έργου είναι απλή. Στο αγρόκτημα του Αρκάντι Σεργκέγιεβιτς Ισλάγεφ και της Ναταλίας Πετρόβνα, ξεσπά ένας αναπάντεχος έρωτας και διακόπτει για λίγο την ήρεμη ζωή του σπιτιού.
Το έργο αυτό είναι αρκετά ξεπερασμένο για τα σημερινά δεδομένα, μια που οι άνθρωποι δε συμπεριφέρονται πλέον έτσι, όμως δεν παύει να μας διασκεδάζει, να μας διδάσκει και να μας προβληματίζει. Πρώτα απ’όλα, μαθαίνουμε πώς ζούσαν, συμπεριφερόντουσαν, διασκέδαζαν και τι προβληματισμούς είχαν οι άνθρωποι μιας καθωσπρέπει ρωσικής οικογένειας του προ-προηγούμενου αιώνα. Είναι δύσκολο βέβαια να ταυτιστούμε με κάποιον ήρωα, γιατί έχουν περάσει σχεδόν εκατόν πενήντα χρόνια από την εποχή που γράφτηκε και διαδραματίζεται η ιστορία, αλλά κάποιες σκέψεις και προβληματισμοί των ηρώων παραμένουν ίδιοι και απαράλλαχτοι μέχρι σήμερα.
Οι ηρωίδες του Τουργκένιεφ είναι δυναμικές, έχουν άποψη και δεν υποτάσσονται εύκολα. Η πρωταγωνίστρια δεν έχει ανάγκη από έναν άντρα κόλακα και υποταγμένο σ'εκείνη, αλλά από έναν άντρα ειλικρινή και δυναμικό.
- Ναταλία: Ό,τι κι αν πω, μου λες ναι. Καταντάει μονότονο.
- Ρακίτιν: Προτιμάς να σου λέω όχι;
- Ναταλία: Προτιμώ, προτιμώ να μου πηγαίνεις κόντρα πότε-πότε. Έχει πιο ενδιαφέρον.
Πολλοί πιστεύουν πως μπορούν με ένα χαμόγελο ή ένα ψέμα να μας κρυφτούν, να μας ξεγελάσουν, αλλά η γλώσσα του σώματος προδίδει και μαρτυρά πάντα, αρκεί να υπάρχει κάποιος ενδιαφερόμενος, κάποιος παρατηρητής. Ο Τουργκένιεφ είναι άριστος παρατηρητής της ανθρώπινης συμπεριφοράς και του περιβάλλοντος χώρου.
- Έχετε προσέξει πως πλέκουν οι γυναίκες δαντέλα. Καθισμένες ασάλευτες σε δωμάτια που μυρίζουν κλεισούρα...
Δίνει σοφές συμβουλές:
- Ναταλία (χαϊδεύοντας το κεφάλι του γιού της): Τον έχω παραχαϊδέψει. Μάθετέ τον να'ναι ανεξάρτητος.
- Ναταλία: Θα ‘θελα να τον κάνετε πρακτικό άνθρωπο, ανεξάρτητο, δυνατό... Εγώ ανατράφηκα διαφορετικά. Ο πατέρας μου δεν ήταν κακός, αλλά πολύ αυστηρός.
Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν "Αμαρτίες γονέων, παιδεύουσι τέκνα", ενώ ο Τουργκένιεφ μάς γνωστοποιεί πως τα παιδιά καταγράφουν τις συμπεριφορές μας, παρόλο που νομίζουμε το αντίθετο. Μας δίνει πρωτοποριακά λόγια μέσα από την ηρωίδα του, που πιστεύω πως ακόμα και σήμερα θα φαντάζουν εξωπραγματικά σε μερικούς.
- Ναταλία: Δεν το βρίσκω περίεργο. Μπορεί κανένας ν’αγαπά δυο ανθρώπους συγχρόνως.
Μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε ορισμένα πράγματα και ίσως να τα δούμε με άλλη οπτική.
- Ρακίτιν: Τι είναι αυτό άραγε; Η αρχή του τέλους; Ή απλός το τέλος; Ή μήπως μια αρχή;
- Σπιγκέλσκι: Η οπισθοφυλακή μπορεί πολύ εύκολα ν’αποτελέσει την εμπροσθοφυλακή! Απλώς μια αλλαγή κατευθύνσεως!
Μας διδάσκει να μην είμαστε απόλυτοι κι ότι μπορεί οι απόψεις μας να αλλάξουν.
Θα ήθελα να κλείσω με μια φράση της ηρωίδας που εκθέτει αρκετά για τους εαυτούς μας και το πώς θα πρέπει να συμπεριφερόμαστε:
- Ναταλία: Έπεσα πολύ χαμηλά στην ίδια μου την εκτίμηση! Μα θέλω να φανώ τίμια, όποιες κι αν είναι οι συνέπειες!...
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Σειρά: Παγκόσμιο Θέατρο #112 / Ρωσικά θεατρικά έργα
Συγγραφέας: Ιβάν Τουργκένιεφ (Ivan Sergeevic Turgenev)
Μετάφραση: Αλέξης Σολομός
Επιμέλεια: Μαρία Λάζου-Πορτολομαίου
Σελίδες: 98 / Διαστάσεις: 14x21
Ημερ. έκδοσης: Σεπτέμβριος 1993 / 2014
ISBN-13: 978-960-558-095-7
Βιογραφικό του συγγραφέα:
Ο Ιβάν Σεργκέγεβιτς Τουργκένιεφ (1818-1883) είναι ένας από τους σημαντικούς Ρώσους πεζογράφους και θεατρικούς συγγραφείς του 19ου αιώνα. Αρχικά ασχολήθηκε με την ποίηση, γρήγορα όμως στράφηκε στην πεζογραφία και τη δραματουργία. Αν και γεννήθηκε σε πλούσια αριστοκρατική οικογένεια, η οποία είχε πολλούς δουλοπάροικους στην ιδιοκτησία της, αγωνίσθηκε σθεναρά για την κατάργηση της δουλοπαροικίας. Το 1833 άρχισε να σπουδάζει φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας και από το 1838 συνέχισε τις σπουδές του στο Βερολίνο. Μετά την επιστροφή του στη Ρωσία το 1841, εργάστηκε στο υπουργείο Εσωτερικών αλλά, σύντομα, αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στη συγγραφή. Η λογοκρισία δεν επέτρεψε να ανέβουν όλα τα θεατρικά του έργα επί σκηνής, μερικά από τα οποία σήμερα θεωρούνται ορόσημα στην ιστορία του ρωσικού θεάτρου. Η γνωριμία του με την τραγουδίστρια της όπερας Παυλίνα Βιαρντό, η οποία ήταν και ο μεγάλος αλλά ανεκπλήρωτος έρωτας της ζωής του, τον παρακίνησε να ταξιδεύει συχνά στην Ευρώπη, προκειμένου να βρίσκεται κοντά της. Δεδομένης της αντίδρασης που συναντούσε από τη ρωσική κοινωνία η άποψη για τον εξευρωπαϊσμό της Ρωσίας -άποψη την οποία υποστήριζε σθεναρά ο Τουργκένιεφ-, η αρνητική κριτική στο μυθιστόρημα του "Πατέρες και παιδιά" (1863) στάθηκε η αφορμή για να εγκαταλείψει τη χώρα οριστικά· αρχικά, εγκαταστάθηκε στο Μπάντεν-Μπάντεν της Γερμανίας, ενώ σύντομα μετακόμισε στο Λονδίνο και, τελικά, το 1871 έγινε μόνιμος κάτοικος του Παρισιού. Εκεί γνώρισε επιτέλους την αναγνώριση, εξελέγη μάλιστα αντιπρόεδρος του Διεθνούς Λογοτεχνικού Συνεδρίου το 1878, ενώ το επόμενο έτος τού απονεμήθηκε τιμητικός τίτλος από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ακόμη και η Ρωσία του επεφύλασσε θερμότατη υποδοχή όποτε την επισκεπτόταν. Έργα του: "Ανοιξιάτικοι χείμαρροι", "Μουμού" (1854), "Άσία" (1858), "Η πρώτη αγάπη" (1860), "Ο βασιλιάς Ληρ στη στέπα" (1870) "Ρούντιν" (1856), "Η φωλιά των ευγενών" (1859), "Την παραμονή" (1860), "Πατέρες και παιδιά" (1862), "Ο καπνός" (1867), "Απάτητη γη" (1876) και το θεατρικό "Ένας μήνας στην εξοχή" (1855).
Πρώτη δημοσίευση στο site τοβιβλίο.net.