Περίληψη οπισθόφυλλου:
Ποια είναι η μυστηριώδης Αγγελική και γιατί το όνομά της ταράζει τη ζωή της διάσημης Βαλεντίνας, της μεγαλύτερης Ελληνίδας ηθοποιού στην Ωραία Εποχή των Αθηνών;
Η συγκινητική ιστορία μιας μικρής υπηρέτριας που πάλεψε με νύχια και με δόντια για να επιβιώσει κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Κακοποιημένη, διωγμένη από την οικογένειά της και κατηγορούμενη για ένα έγκλημα που δεν έκανε, το σκάει μεταμφιεσμένη στην πρωτεύουσα. Διανύοντας με πείσμα την απόσταση από τα κακοτράχαλα μονοπάτια της ελληνικής υπαίθρου ως τα κομψά αθηναϊκά σαλόνια της υψηλής κοινωνίας και από τα κακόφημα καφέ σαντάν του Ιλισού ως τα μεγαλύτερα θέατρα της Μπελ Επόκ, καταφέρνει να ξεδιπλώσει το πηγαίο ταλέντο της και να βγει νικήτρια.
Γοητευτικές φιγούρες στο πολυκύμαντο ταξίδι της, η πονόψυχη Αιμιλία, ο λουστράκος Λουκίλης, η καλοαναθρεμμένη Βιργινία, ο κούτσαβος Τσατσαρώνης, η έμπιστη Μπέτυ, ο ιδιόρρυθμος ποιητής Ιάκωβος και πάνω από όλους ο άρχοντας Σέργιος Σγουρός που θα της διδάξει την αγάπη. Μια αγάπη τόσο δυνατή, που θα αλλάξει τη ζωή της για πάντα!
Η Βαλεντίνα επιστρέφει έπειτα από χρόνια στη γη των προγόνων της. Μια μεγάλη ανατροπή συ-γκλονίζει το είναι της, ενώ ζοφερές σκιές παραμονεύουν ύπουλα μέσα στο σκοτάδι, ζητώντας εκδίκηση…
Ένα μαγευτικό οδοιπορικό στην Μπελ Επόκ, την πιο γοητευτική εποχή των Αθηνών, γεμάτο ονειρικές εικόνες και καταιγιστικά συναισθήματα.
Η άποψή μου:
(γράφει η Λιάνα Τζιμογιάννη)
Είμαι θαυμάστρια της γραφής της Δήμητρας από το πρώτο της βιβλίο, την Κασσάνδρα... Συνέχισα το αναγνωστικό μου ταξίδι μαζί της, μέσα από τα μάτια της Αννέτας... Οπότε, δεν υπήρχε περίπτωση να μην την ακολουθούσα και στην τρίτη της ιστορία, μια ακόμα αγαπημένη πρωταγωνίστρια, τη Βαλεντίνα!
Περίεργο… κυκλοφορούν τόσα βιβλία που να αναφέρονται στη Σμύρνη, την καταστροφή της, τις ρίζες που κόπηκαν βίαια και φυτεύτηκαν αλλού… Μα για τη «Μπελ Επόκ - Belle Epoque» δεν είχα πετύχει κάποιο μυθιστόρημα, εκτός από αναγνώσματα με περιεχόμενο καθαρά κοινωνικο-ανθρωπιστικό. Επομένως, χάρηκα που η Δήμητρα Ιωάννου, μετά το χρονικό του Αλή Πασά (Κασσάνδρα) και τη Ζακυνθινή ενετοκρατία (Αννέτα), πονήματα που και τα δύο χαρακτηρίζονταν από το μεταφυσικό στοιχείο σε συνδυασμό του χτες με το σήμερα, καταπιάστηκε αποκλειστικά με μια περίοδο διόλου συνηθισμένη, όσον αφορά στην καταγραφή της σε μυθιστόρημα!
Η Belle Epoque (όμορφη εποχή) κυριάρχησε στην Ιστορία στην αρχή του 19ου αιώνα, περίπου με τη δυσάρεστη άφιξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Για την Αμερική ήταν η «Επάργυρη» εποχή, για τη Μεγάλη Βρετανία η «Εδουαρδιανή» και για την υπόλοιπη Ευρώπη -και βεβαίως για την Αθήνα του τέλους του 18ου αιώνα- θα έλεγα η «Παριζιάνικη», καθώς υπήρχε μια εσάνς (essence) από τη μόδα, στυλ, σαβουάρ βιβρ (savoir vivre) της αγαπημένης Γαλλικής πρωτεύουσσας (όσοι με ξέρουν προσωπικά, γνωρίζουν τον έρωτα που έχω για το Παρίσι!!!).
Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, αναφέρεται η λέξη «οδοιπορικό» στην όμορφη περίοδο και συνδυαστικά με το προσεγμένο κι ατμοσφαιρικό εξώφυλλο ήταν αρκετά για να με κάνουν να ανυπομονώ για την ανάγνωση… Όταν διαβάζω ένα βιβλίο που αναπαριστά μια συγκεκριμένη εποχή, θέλω να με παρασέρνει, θέλω να με ταξιδεύει, θέλω να ζω κι εγώ με τους ήρωες τη δεδομένη στιγμή της αφήγησης! Λάτρης των παραδόσεων και του πολιτιστικού παρελθόντος της χώρας μας, η συγγραφέας αποδεικνύει πως, όταν αποτυπώνει τις σκέψεις της στο χαρτί, έχει προηγουμένως συγκεντρώσει ικανοποιητικά στοιχεία μέσω απαιτητικής έρευνας… Η Δήμητρα Ιωάννου καταφέρνει να αποδώσει στην εντέλεια το περιβάλλον, την ατμόσφαιρα, τα ήθη κι έθιμα της περιόδου, ακόμα και τους ευγενείς τρόπους της πλουτοκρατίας («άι λάιφ» στο βιβλίο) ή ακόμα και το πώς φέρονταν οι δεύτερης πάστας άνθρωποι (εγκληματίες, χαμίνια, αλήτες), καθώς και η φτωχολογιά. Παράλληλα με την ανάγνωση, ανέτρεχα στο διαδίκτυο για να εμπλουτίσω τις γνώσεις, που απλόχερα μού έδινε η συγγραφέας!
Όπως λοιπόν ανακάλυψα, τα χρόνια εκείνα παρατηρήθηκε ραγδαία αύξηση στο εμπόριο, πρόοδος στην επιστήμη και τον πολιτισμό κι αρκετές εφευρέσεις έκαναν την εμφάνισή τους (τηλέγραφος, ηλεκτρικό φως, κινηματογράφος). Έμαθα για το μακιγιάζ της εποχής (σελ. 75), για τις εθιστικές ουσίες που κρατούσαν δέσμιους όσους ήθελαν να ξεφύγουν από μια οδυνηρή πραγματικότητα (χασίς και μορφίνη), αλλά και το πώς ντύνονταν οι μάγκες, όπως ο Τσατσαρώνης (σελ. 101) ή οι κομψοί κύριοι, όπως ο Σέργιος Σγουρός (σελ. 157)… Επισκέφτηκα τη λαϊκή αγορά, μετρώντας με την οκά και πλήρωσα με δραχμές… Παρακολούθησα πολιτιστικά δρώμενα (θέατρο, οπερέτες, καμπαρέ) και γεύτηκα μαστίχα-υποβρύχιο στο Ζαχαράτο! Περπάτησα στο Σύνταγμα, που ουδεμία σχέση έχει με την πλατεία του σήμερα και άφησα τα μαλλιά μου να ανεμίσουν στο αεράκι που φύσαγε, καθώς αναπαυόμουν στην άμαξα-βικτόρια, που την έσερναν άλογα… Είχα πάμπολλες ενδυματικές επιλογές, χρησιμοποιώντας υφάσματα «αν βογκ» (δηλαδή, “envogue”- στη μόδα) από βελούδο, τούλι, δαντέλα, κρεπ-ντε-σιν, ζωρζέτα, ως κοκέτα-γυναίκα!
Από το 1880 μέχρι το 1920, η ζωή στην Αθήνα άλλαζε, αλλά ταυτόχρονα διατηρούσε βασικά στοιχεία της: τον ρομαντισμό του φλερτ, την αγνότητα των συναισθημάτων (σαφώς υπήρχε και η άλλη πλευρά), την παλικαριά «σε προκαλώ σε μονομαχία» για την τιμή μιας κοπέλας, τις αυλές με τα γεράνια και το κουτσομπολιό της γειτονιάς! Βλέπουμε τη νοοτροπία της εποχής, που ήθελε την Ελληνίδα σύζυγο-μάνα-αδελφή, δασκάλα ή υπηρέτρια σε πλουσιόσπιτο! Όμως, δεν άργησε η επανάσταση, με πρωτοπόρο την Καλλιρρόη Παρρέν, που αναφέρεται στο βιβλίο και η οποία με την "Εφημερίδα των Κυριών" άνοιξε το δρόμο στους χώρους της εργασίας και της επιστήμης για κάθε γυναίκα! Και η Βαλεντίνα αποτελεί το χάρτινο, μα πολύ ζωντανό παράδειγμα για τις γυναίκες της εποχής της, που πραγματοποιούν τα όνειρά τους, με τη συνείδηση καθαρή και την ψυχή γεμάτη αγάπη!
Η πλοκή του βιβλίου είναι αριστοτεχνική και οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη! Το βιβλίο ξεκινά με την καταγραφή της ζωής της Αγγελικής στην ύπαιθρο, συνεχίζει με τη βίαιη μετάβασή της στην πρωτεύουσα με συνοδοιπόρο τη Βιργινία, που θα της σταθεί καλύτερα κι από οικογένεια (οι «αδελφές» Βιρ-Βαλ) και την επιβίωσή τους εκεί. Η πρωταγωνίστρια θα συναντήσει ανθρώπους, που άλλο πρόσωπο δείχνουν κι άλλο είναι στην πραγματικότητα: τέλεια παραδείγματα αποτελούν ο κούτσαβος Τσατσαρώνης και ο δαιμόνιος μαγαζάτορας Γρηγόρης. Θα γνωρίσει τον έρωτα, την επιτυχία και τη δόξα. Θα πονέσει, θα κλάψει, αλλά ποτέ δε θα φθονήσει κάτι που δεν της ανήκει! Θα θαυμάσουμε το μεγαλείο της ψυχής της και την εξωτερική ομορφιά της, ως η κοκκινομάλλα καλλονή-θεατρίνα ή ακόμα καλύτερα, το «ένσαρκο άγαλμα», όπως σκέφτεται η Αιμιλία στη σελίδα 67!
Τα ονόματα των χαρακτήρων είναι προσεκτικά διαλεγμένα, προκειμένου να ταιριάζουν και με την εποχή! Ξεχωρίζω το «Λέανδρος», που ταυτίζεται με τον σκληρό πατέρα του Σέργιου, και την «Ξανθίππη» (σύζυγος του Λέανδρου), όνομα το οποίο -σύμφωνα με τον Πλάτωνα- αντιπροσωπεύει την αφοσιωμένη μητέρα, κάτι που αχνοφαίνεται στο βιβλίο, ενώ ο χαρακτήρας «Μαριάννα» κλέβει την παράσταση με το ήθος και την αξιοπρέπειά της, κερδίζοντας και την αγάπη μου! Η δε Ευτέρπη, οικονόμος του πλουσιόσπιτου, χρησιμοποιεί το λαρύγγι της μόνο για να φωνάξει στη μικρή υπηρέτρια Αγγελική, καθώς «εκείνη κάνει κουμάντο»! Μας αποδεικνύει έτσι, πως «με όποιο δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις», αφού εργοδότης της ήταν ο μισητός Λέανδρος. Βλέπουμε την αγάπη της μάνας Φωφώς, που αν και το μυαλό της είναι θολό από τη χρήση των παραισθησιογόνων ουσιών, σκέφτεται μόνο το γιο της…
Ο λόγος της Δήμητρας Ιωάννου είναι -όπως πάντα- μεστός και γοητευτικός και με τις σκέψεις και πράξεις τόσο των αγαπητών, όσο και των αντιπαθητικών χαρακτήρων της, περνά τα μηνύματα που επιθυμεί, βάζοντάς με σε σκέψεις: να είσαι ταπεινός, να βοηθάς τους άλλους στην ανάγκη σου, να υψώνεις το ανάστημά σου για να σε υπολογίσουν, να αγαπάς αληθινά με πάθος! Αν ακολουθείς αυτά, η ζωή σε δικαιώνει!
Ποιά όμως, είναι η κατάληξη μιας γυναίκας, που αγαπώντας υπερβολικά έναν άντρα, επιλέγει να αγνοήσει τα παραπτώματά του και πιπιλά την ίδια καραμέλα ότι «όλα θ’αλλάξουν σύντομα»; Είναι δυνατό η λέξη «αγάπη» να είναι συνώνυμη με τη λέξη «εκμετάλλευση»; Είναι δυνατό να σ’αγαπά κάποιος, που στο μυαλό του έχει άλλη γυναίκα; Γιατί αφήνεσαι έρμαιο να σε χειραγωγεί ο κάθε τυχάρπαστος για το δικό του όφελος; Και τι κάνεις όταν αρνείσαι κάποιον, ενώ ο άλλος νομίζει ότι τον απορρίπτεις και αυτόματα η λέξη «εκδίκηση» έρχεται στο μυαλό του;
Η συγγραφέας δημιούργησε μια ακόμα ηρωίδα η οποία είναι νόθα -όπως λένε τριγύρω- (εξαιτίας του ότι δε γνώρισε ποτέ τον Ιρλανδό πατέρα της, αλλά καλύτερα να μην κρίνουμε αν δε γνωρίζουμε πρώτα!), ζυμωμένη όμως, με τη δυναμικότητα κι ανεξαρτησία του ιρλανδικού αίματός της, την ευαισθησία της νιότης, τη ζεστασιά του ελληνικού ήλιου και του σμαραγδένιου-πράσινου της τρικυμισμένης θάλασσας… Και τέλος, μας αποκαλύπτει πως τη μοίρα τη φτιάχνουμε μόνοι μας, με όπλα την ψυχή και τη θέληση. Τίποτα δε θα μας σταθεί εμπόδιο! Και πάντα, επιβραβευόμαστε, όπως συμβαίνει στην τελευταία σελίδα 455, όταν η συγγραφέας περιγράφει ίσως την πιο ιδιαίτερη και ανατρεπτική σκηνή του βιβλίου!!!
Δήμητρα, τα θερμά μου συγχαρητήρια για το αριστούργημά σου!
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Θεματική κατηγορία: Κοινωνικό, Αισθηματικό
Σειρά: Ελληνική λογοτεχνία
Ημ. Έκδοσης: 17/03/2016
Σελίδες: 464
Ηλικία: 18+
Χιλιάδα Κυκλ.: 6η
ISBN: 978-618-01-1430-0
ISBN Ebook: 978-618-01-1432-4
Σχήμα: 14 x 21 cm
Βιβλιοδεσία: ΧΑΡΤΟΔΕΤΟ
Μορφή ebook: ePUB
