Βιβλιοάποψη: "Υπερβάσεις"

---Δημοσίευση: 24/10/2023---

Περίληψη οπισθόφυλλου:

Βόρεια Ιρλανδία, μέσα της δεκαετίας του ’70. Σε έναν τόπο και μια εποχή όπου περισσότερη σημασία έχει η προέλευση παρά οι πράξεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων. Στη σκιά των Ταραχών, μέσα σε καθημερινές αναφορές περιστατικών βίας, η 24χρονη Κούσλα ζει με τη μάλλον αλκοολική μητέρα της μια ήσυχη ζωή σε μια μικρή πόλη κοντά στο Μπέλφαστ. Την ημέρα διδάσκει σε ένα Καθολικό δημοτικό σχολείο και τα βράδια σερβίρει στην παμπ της οικογένειας, την οποία κουμαντάρει ο αδερφός της. Εκεί συναντά τον Μάικλ Αγκνιού, Προτεστάντη, δικηγόρο, παντρεμένο, με τα διπλάσια χρόνια της. Σε ένα μέρος όπου η αγάπη δεν απέχει πολύ από τη βία, η συνάντησή τους θα αλλάξει για πάντα τη ζωή και των δύο. Η Κούσλα αφήνεται να παρασυρθεί στον κόσμο του και να ξεπεράσει όρια που ποτέ δεν πίστευε ότι θα διάβαινε. Παράλληλα, ο πατέρας ενός μαθητή της, του Ντέιβι, ξυλοκοπείται άγρια, πυροδοτώντας μια αλυσιδωτή αντίδραση γεγονότων που θα απειλήσει όσους και όσα επιθυμεί η Κούσλα να συγκρατήσει και να προστατεύσει. Ένα αξέχαστο συγγραφικό ντεμπούτο για ανθρώπους που προσπαθούν να ζήσουν μια κανονική ζωή σε ταραγμένους καιρούς.

Η άποψή μου:

(γράφει η Ρούλα Κεφάκη)

Η πρώτη μου γνωριμία με την έννοια του θρησκευτικού φανατισμού έγινε μουσικά: είχα λατρέψει το Sunday, bloody Sunday των U2, σε μια ηλικία ωστόσο που δεν μπορούσα να κατανοήσω τι έκρυβαν οι λέξεις πίσω από τους στίχους.

And the battle's just begun

There's many lost, but tell me who has won?

The trenches dug within our hearts

And mothers, children, brothers, sisters torn apart 

Το τραγούδι είναι εμπνευσμένο από τα γεγονότα της ματωμένης Κυριακής της 30ής Ιανουαρίου του 1972 στο Londonderry της Βορείου Ιρλανδίας, όπου 13 Καθολικοί διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους από σφαίρες του βρετανικού στρατού. Αυτή ήταν μία μόνο από τις τραγωδίες της εποχής, σε μια χώρα διχοτομημένη και βουτηγμένη στο μίσος του θρησκευτικού φανατισμού. Δολοφονίες αθώων, βομβαρδισμοί, παγιδευμένα αυτοκίνητα, το άγρυπνο βλέμμα του IRA και οικογενειακά δράματα βρίσκουν τη θέση τους σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου της Louise Kennedy, λειτουργώντας σχεδόν σαν «σφήνα» στην ερωτική ιστορία της Καθολικής Κούσλα με έναν κατά 30 χρόνια μεγαλύτερό της, παντρεμένο Προτεστάντη.

Η Κούσλα ζει μια αθόρυβη καθημερινότητα ως δασκάλα/μπαργούμαν, συγκατοικώντας με την αλκοολική μητέρα της, μέχρι που η γνωριμία της με τον ιδεολόγο δικηγόρο Μάικλ, την παρασύρει σε μια κρυφή ζωή ως η «άλλη γυναίκα». Και μάλιστα ως η άλλη, νεότερη, Καθολική γυναίκα. Η ηρωίδα δεν είναι απλή παρατηρήτρια όσων συμβαίνουν στην εκρηκτική -κυριολεκτικά και μεταφορικά- τοπική κοινωνία, καθώς καταβάλλει διαρκώς προσπάθεια να προστατέψει τους μαθητές της από τη μισαλλοδοξία και τον δογματισμό. Αψηφώντας τα επικριτικά σχόλια της βαθιά συντηρητικής κοινότητας και τον κίνδυνο να χάσει τη δουλειά της, μπαίνει στο σπίτι του 7χρονου Ντέιβι, μετά τη βάρβαρη επίθεση ενάντια στον πατέρα του, που έγινε στόχος λόγω της μικτής θρησκευτικής φύσης της οικογένειας. Η Κούσλα υψώνει το ανάστημά της όποτε χρειάζεται και λειτουργεί ως ήρεμη δύναμη σε μια κοινωνία που μοιάζει να μη θέλει να σωθεί.

Ενώ αμφισβητεί τη σχέση της με τον Μάικλ και προσπαθεί να αντισταθεί στον παράνομο χαρακτήρα της, τελικά αποφασίζει να ενδώσει κι ερωτεύεται. Η ήσυχη ένταση της σχέσης περιγράφεται παράλληλα με την ένταση των ταραχών κι ενώ η γνωριμία της με τον μεγάλο αδερφό του Ντέιβι, τον Τόμι, προκαλεί μια αλυσιδωτή σειρά γεγονότων, που οδηγούν σε μια αναπάντεχη εξέλιξη.

Η γραφή της Kennedy, προσαρμοσμένη στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής, καταφέρνει να συγκινήσει ακόμα κι όταν περιορίζεται σε μία αντίδραση, ένα νεύμα, έναν υπαινιγμό. Ο αναγνώστης νιώθει την τρομοκρατία της βίας στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, ανατριχιάζει από το μέγεθος του θρησκευτικού φανατισμού και νιώθει τυχερός που, αυτός τουλάχιστον, δεν είναι αναγκασμένος να επιλέξει πλευρά. Όλοι, εξάλλου, είναι χαμένοι.

Στοιχεία βιβλίου:

Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ

Συγγραφέας: Λουίζ Κένεντι

Μετάφραση: Δέσποινα Δρακάκη

Σελίδες: 352

Ημερ. έκδοσης: 22/06/2023

ISBN: 978-618-01-4929-6

Βιογραφικό της συγγραφέως:

Η Λουίζ Κένεντι, γεννημένη το 1967, μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη έξω από το Μπέλφαστ. Το "Υπερβάσεις" είναι το πρώτο της μυθιστόρημα, το οποίο διακρίθηκε ως το Ντεμπούτο της Χρονιάς στα British Book Awards, ως το Μυθιστόρημα της Χρονιάς στο πλαίσιο των An Post Irish Book Awards, ενώ συμπεριλαμβανόταν στη βραχεία λίστα για το Women’s Prize for Fiction, για το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα των βιβλιοπωλείων Waterstones και για το αντίστοιχο Βραβείο των βιβλιοπωλείων Barnes and Noble. Είχε προηγηθεί η συλλογή διηγημάτων της "The End of the World Is a Cul de Sac", η οποία τιμήθηκε με το John McGahern Prize. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα όπως The Guardian, The Irish Times, αλλά και στο BBC Radio 4. Πριν ξεκινήσει τη συγγραφική της καριέρα, πέρασε σχεδόν τριάντα χρόνια δουλεύοντας ως σεφ. Ζει στο Σλάιγκο, στη βορειοδυτική Ιρλανδία.