Περίληψη οπισθόφυλλου:
Καλοκαίρι 1944.
Λίγο πριν εγκαταλείψουν την Ελλάδα, οι Γερμανοί πυρπολούν, βασανίζουν, αιχμαλωτίζουν, αφανίζουν περιουσίες και ψυχές. Ο πατέρας μου ήταν νέος, γεμάτος όνειρα για τη ζωή, περίμενε τη στιγμή που θα του δινόταν η ευκαιρία για το μεγάλο φτερούγισμα. Ο πόλεμος όμως, ανατρέπει τα οράματα. Βρέθηκε στη δίνη του, άγουρος ακόμα από ζωή. Αντιστάθηκε, αρνήθηκε την υποταγή στους κατακτητές, προδόθηκε, συνελήφθη, βασανίστηκε, σύρθηκε στα ναζιστικά στρατόπεδα της Γερμανίας. Έδωσε υπόσχεση να γυρίσει πίσω, στην πατρίδα και στους ανθρώπους του. Πάλεψε καθημερινά για την αξιοπρέπειά του μέσα στη φρίκη του στρατοπέδου, εκεί που η λέξη «άνθρωπος» χάνει το νόημά της. Γαντζώθηκε από τη ζωή και βγήκε απ’αυτή τη μάχη λαβωμένος, μα ζωντανός. Γύρισε με λαχτάρα πίσω, σε μια πατρίδα όμως, που δεν του άνοιξε ποτέ την αγκαλιά της. Μια μεταπολεμική Ελλάδα που κατασπάραζε τα παιδιά της, που έθετε διαχωριστικές γραμμές, που περιφρονούσε και τιμωρούσε.
Το βιβλίο αυτό ανοίγει διάπλατα την ψυχή του ήρωα, που για χρόνια ήταν βυθισμένη στο σκοτάδι. Και φέρνει στο φως όχι μόνο συνταρακτικά ιστορικά ντοκουμέντα, ερμηνείες και απαντήσεις σε πολλά «γιατί», αλλά επιπλέον πραγματεύεται τη δύσκολη κι ανεξερεύνητη σχέση του πατέρα-ήρωα με τον γιο-συγγραφέα. Μια σχέση που ποτίστηκε με περισσότερες σιωπές και λιγότερα λόγια.
Η άποψή μου:
(γράφει η Ανδρομάχη Κοκόση)
Ένα βιβλίο που με συγκλόνισε. Ένα βιβλίο που εξιστορεί την αληθινή ζωή του Κωστή. Ένα βιβλίο που με έκανε να νιώσω τόσο κοντά στον Κωστή, σαν να ήμουν κι εγώ εκεί. Ένιωσα να πεινάω, όταν ο Κωστής πεινούσε. Ένιωσα να κρυώνω, όταν ο Κωστής κρύωνε. Ένιωσα να οργίζομαι, όταν ο Κωστής οργιζόταν, ένιωσα να συγκινούμαι, όταν ο Κωστής θυμόταν, ένιωσα να αγωνιώ, όταν ο Κωστής κινδύνευε. Αν αυτό δεν έγινε λόγω της μορφής της γραφής του γιου του Κωστή -του συγγραφέα Μιχάλη Κατσιμπάρδη- τότε πως;
Ένας έφηβος ήταν ο Κωστής όταν τον έπιασαν αιχμάλωτο οι Γερμανοί. Ένας νέος, που είχε όνειρο να γίνει δάσκαλος και που σύρθηκε στα στρατόπεδα της Τρίπολης, της Κορίνθου, του Χαϊδαρίου, για να καταλήξει στο Μπίμπλις στη Γερμανία. Ένας έφηβος, που με περίσσιο θάρρος ή θράσος, αποκρίθηκε πως ήταν ένας μαθητής, σαν τον ρώτησαν τι επάγγελμα έκανε.
Ήταν ένας ήρωας ο Κωστής; Για μένα ναι. Για εκείνον ίσως όχι. Για τον συγγραφέα δεν ξέρω.
«Ο ήρωας επιλέγει συνειδητά τις πράξεις του και υπομένει ως μοιραίο επακόλουθο, τις συνέπειες των επιλογών του» γράφει στη σελίδα 122, για να προσθέσει πως απλά «ήθελαν να ζήσουν, να ζήσουν λεύτεροι και όχι να πεθάνουν».
Οι συνθήκες ζωής των κρατουμένων που περιγράφονται, είναι αυτό που φαντάζεστε. Ξύλο για να υποταχθούν, εξευτελισμοί για να μείνουν με σκυμμένο το κεφάλι, εξαντλητική εργασία για να γίνουν ακόμα πιο αδύναμοι. Όλα αυτά όμως, περιγράφονται με αξιοπρέπεια, με σεβασμό, χωρίς ίχνος διάθεσης να προκαλέσει οίκτο ή ύπαρξης γλυκανάλατων εκφράσεων. Κάπως έτσι, ή έτσι ακριβώς, φαντάζομαι να περιγράφηκαν και στον συγγραφέα από τον Κωστή κι ας μη μας σύστησαν ποτέ. Θεωρώ όμως, πως τον Κωστή τον γνώρισα, μέσα από τη γραφή του γιου του.
Είναι πολλά τα σημεία που υπογράμμισα στη μνήμη μου:
Σελίδα 85: «Όταν γλυτώνεις για την ώρα, γλυτώνεις για όλη τη ζωή» (...) «αισθάνθηκε ότι η ζωή επέμενε πεισματικά να τον κρατάει ακόμα κοντά της».
Σελίδα 93: «Περπατούσαν πλάι πλάι, με το χέρι του στον ώμο της, σιωπηλοί, με μια σιωπή όμως, ξέχειλη από φωνή...».
Σελίδα 122: «Η μνήμη είναι, δε χωρά αμφιβολία σ’αυτό, η πιο σημαντική λειτουργία του μυαλού μας, το πιο σπουδαίο περιουσιακό κομμάτι του εαυτού μας». Ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στην «αλύτρωτη μνήμη». Και κάπως έτσι, ξεκινά να ξετυλίγεται η ιστορία του Κωστή.
Δεν θα πω πολλά. Ξέρετε, πολλές φορές, οι λέξεις φαντάζουν φτωχές και λίγες. Ένα πολύ μεγάλο μπράβο στον Μιχάλη Κατσιμπάρδη, για το συγκλονιστικό αυτό αντίο στον πατέρα του και που είχε το θάρρος και τη δύναμη να το μοιραστεί μαζί μας. Μπράβο! Περιμένω το επόμενό σου, Μιχάλη.
Στοιχεία βιβλίου:
Ιστοσελίδα: Πατήστε εδώ
Συγγραφέας: Μιχάλης Κατσιμπάρδης
Σελίδες: 320 / Διαστάσεις: 14x20,5 cm
Ημερ. έκδοσης: Μάρτιος 2018
ISBN: 978-960-9585-86-6
.jpg)
